Aydın’ın en eski mescidi olan Üveys Paşa Mescidi 1568 yılında Kadı Muhiddin Efendi’nin üç oğlundan biri olan Mısır Beylerbeyi Üveys Paşa tarafından yaptırıldı. 1899 yılında yaşanan büyük sarsıntıda yıkılan cami, sonrasında Sökeli Halil Paşa tarafından aslına uygun olarak onarıldı. Yunan işgali sırasında yakılan, kitabesinin üstünde bulunan ’Maşallah’ yazısına kurşun sıkılan camii, birçok badireler atlatmasına karşın ayakta kalmayı başardı. 453 yıldan bu yana Aydınlılara hizmet veren caminin bahçesinde, Üveys Paşa’nın babası Kadı Muhiddin Efendi’nin de mezarı bulunuyor.
AYDIN’IN EN ESKİ MESCİDİ
Efeler İlçe Müftüsü Salih Akcan, Üveys Paşa Mescidi ile ilgili olarak verdiği bilgilerde “1568 yılında yapılan Üveys Paşa Camimizin önündeyiz. Ecdadımız ülkemizin her karış toprağında, ilmek ilmek işlemiş olduğu vakıf hayrı yapıtlarının birinin önündeyiz. Güzelhisar semtimizde bulunan Kadı Nazır Muhittin Efendi vardı. Bunun da üç oğlu vardı. Bunlar hayır ehli, hayır sahibi kimseler. Bu üç oğlundan birisi olan Üveys Paşa, 1568 yılında bu camii şerifi Aydın halkına kazandırıyor. Tabi Aydınımıza kazandırılan birinci mescitlerden bir adedidir. Aydın halkı bu baba ve üç oğlunu hayırla yad etmektedir” dedi.
YUNAN HARBİNDE YIKILDI
Üveys Paşa Camii İmam Hatibi Bahattin Er ise, 1899 yılındaki büyük zelzelede caminin yıkıldığını belirterek “Üveys Paşa Camimiz 1568 yılında yapıldıktan sonra 1899’da Aydın’da büyük bir sarsıntı oluyor ve o zelzelede birçok cami yıkıldığı üzere Üveys Paşa Camii de yıkılıyor. Sonrasında Sökeli Halil Paşa tarafından tekrar aslına uygun bir halde onarılıyor. Olağanda üzeri yani kubbe kaplaması kurşun iken, ön taraflarda kurşundan saçaklar var iken, bugün yalnızca üzerinde kiremit kaplı biçimde duruyor. Üveys Paşa Camii daha sonra bununla da kalmıyor, Yunan harbinde büsbütün yakılıyor. Ve yakıldıktan sonra artık misyon yapamaz duruma geliyor. Ta ki 1947-48 yıllarında yine bu haliyle onarılıyor” diye konuştu.
KURŞUN İZLERİ HALA DURUYOR
Yunan harbinde sıkılan kurşun izlerinin hala durduğunu tabir eden cami imam hatibi Er, “Aydın’ın birinci mescidi unvanını taşıyan Üveys Paşa Camii, birebir vakitte tek kitabesi olan camidir. Yeniden kitabenin üst tarafında bulunan Maşallah yazısı Yunan harbinde iki tane kurşunla imha edilmeye çalışılmıştır. Kurşun izleri hala yazının üzerinde bulunmaktadır” dedi.
KADI MUHİTTİN EFENDİ’NİN MEZARI BURADA
Üveys Paşa Camii imam hatibi Bahattin Er, Kadı Muhittin Efendi’nin mezarının cami bahçesinde bulunduğunu tabir ederek, “Tarihi kayıtlardan da anladığımıza nazaran, daha Üveys Paşa Camii yapılmadan evvel Kadı Muhittin Efendi, yani Üveys Paşa’nın babası burada metfun olduğunu anlıyoruz. Üveys Paşa’nın ise İstanbul’da iki camii yaptırdığı ve mezarının İstanbul’da bulunduğu tarihi kayıtlarda yer alıyor. Burada bulunan başka mezarlar ise buradan geçen yol sonrası çıkan mezarlarda buraya getirilmiş, şu anda burada üç mezar bulunuyor” açıklamasında bulundu.
Haber7
