Yargıtay’dan emsal karar! Ölünün arkasından yakışıksız konuşmak tazminat sebebi

İçtihat Bülteni’nden edinilen bilgiye nazaran, Yargıtay Hukuk Genel Şurası, bir unsur imza atarak, ölen kişinin gerisinden olur olmaz konuşanların ölen kişinin mirasçılarına manevî tazminat ödemesine hükmetti. A.A., devlet memuru olarak çalışan N.A.’ya hakaret ettiği gerekçesiyle 2. Sulh Ceza Mahkemesi’nce hatalı bulundu. Mahkeme, kararın açıklanmasının geri bırakılmasına hükmetti. Bir müddet sonra N.A., geçirdiği trafik kazasında hayatını kaybetti. Aile cenaze acısı yaşarken, A.A., argümana nazaran toplumsal paylaşım sitesinden, N.A.’yı kastederek, “Cenabı Allah’ın sopası yoktur, alma temizin ahını elbette çıkar. Sıra öbür mikroplarda” tabirini kullandı.
2. Asliye Hukuk Mahkemesi’ne başvuran acılı eş S.A. ile çocukları E.A. ve M.A., A.A.’nın ağır sözler kullanarak manevî bedellerine saldırdığını, onarılmaz ve tanım edilmez derecede incindiklerini, psikolojilerinin davalının telaffuzlarını öğrenmekle bir kere daha alt üst olduğunu, acılarının daha da sarsıcı bir hâl aldığını ileri sürdü. Davacı aile, toplam 7 bin liralık manevî tazminat talep etti. Mahkemede savunma yapan davalı A.A., davaya mevzu edilen yazıların tarafından yazıldığını ortaya koyabilecek somut bilgilerin sunulmadığını, merhuma karşı bir hasımlığı bulunmadığı üzere merhumun sıhhatinde kendisine hasımlığının devam ettiğini savunarak davanın reddine karar verilmesini istedi. 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, davanın kabulüne hükmetti. Kararı davalı temyiz edince devreye giren Yargıtay 4. Hukuk Dairesi, ‘mikrop’ sözüne verilen manevî tazminat cezasını ağır bularak, mahkemenin yakışıksız kelamlar sebebiyle ‘kınama’ ile yetinmesi gerektiği gerekçesiyle kararı bozdu.
Ölen değil ailesi akına uğramış sayılır
Ölenin gerisinden sarf edilen kelamların yol açtığı manevî zararın ayıplanma ile giderilemeyeceğine dikkat çeken 2. Asliye Hukuk Mahkemesi, tekrar yapılan yargılamada birinci kararında direndi. Kararı davalı temyiz edince devreye Yargıtay Hukuk Genel Konseyi girdi. Konsey üyeleri, gurur ve haysiyete yönelik taarruzların kişinin mevti sonrasında gerçekleşirse ölenin kişilik hakkının ihlal edildiğinin söylenemeyeceğini, lakin ölenin gurur ve haysiyetine yönelen taarruzların onun yakınlarının kişilik hakkına taarruz teşkil edeceğine dikkat çekti. Emsal kararda şöyle denildi:
“Mûrisin (miras bırakanın) trafik kazası sonucu vefatından iki gün sonra davalının ‘Cenab-ı Allah’ın sopası yoktur, alma günahsızın ahını şüphesiz çıkar, daha temizlendi, sıra öbür mikroplarda’ biçiminde paylaşımda bulunduğu hususu uyuşmazlık dışıdır. Davacılar mûrisinin vefatı sonrasında davalı tarafça internet ortamında paylaşılan bu kelamların bilhassa kullanılan ‘mikrop’ sözü dikkate alındığında küçük düşürücü ve incitici olduğu kuşkusuz olduğu üzere; olayın oluş biçimi, söylenen kelamların içeriği ve tarafların durumu birlikte değerlendirildiğinde bu kelamların nezâkete karşıt kelamlar olarak kabulü mümkün görülmediğinden kınama ile yetinilmesi uygun düşmeyecektir. O hâlde ölenin erdem ve haysiyetine yönelen akınlar onun yakınlarının kişilik hakkına taarruz teşkil edeceğinden, bu çeşit taarruzlar karşısında ölenin yakınları, kendi kişilik haklarının ihlâline dayanarak Türk Uygar Kanununun 25. unsurunda belirtilen davaları açabileceğinden, mahkemece davacılar lehine manevî tazminata hükmedilmesi isabetlidir. Hâl bu türlü olunca; mahallî mahkemece üstte açılanan konulara değinilerek verilen direnme kararı metot ve yasaya uygun olup, yerindedir. Ne var ki, özel dairece tazminat ölçüsü tarafından bir inceleme yapılmadığından, bu istikamete ait temyiz itirazlarının incelenmesi için belgenin özel daireye gönderilmesi gerekir. Davalı vekilinin kişilik haklarına akında bulunulmadığına yönelik temyiz talebinin türel fayda yokluğundan reddine, öteki temyiz itirazlarının reddi ile direnme uygun olduğundan, davalı vekilinin hükmedilen tazminat ölçüsüne yönelik temyiz itirazlarının incelenmesi için evrakın 4. Hukuk Dairesi’ne gönderilmesine oy birliği ile karar verilmiştir.”
Haber7