Salepgiller familyasından otsu bir bitki olan salep, bilhassa kış aylarında çokça tüketilen, içimizi ısıtan klâsik bir içecektir. Sütlü bir içecek olan salep, aslında toprak altında yetişmektedir. Orkide bitkisinin kökünde olan yumrulardan elde edilmektedir. Toprak altında yetişen bitki dağlık ve ormanlık alanlarda üretilmektedir. Ülkemizde bilhassa Toros Dağlarının yüksek bölümlerinde üretilen ve Ege, Akdeniz, Marmara bölgelerinde de yetiştiriciliği yapılmaktadır. Orkide köklerinden elde edilen yumrular küçük lale soğanını andıran yapısı vardır ve belirli bir sürecin akabinde toz halini alarak kullanıma hazırlanır. Hasat edildikten sonra 6 ay kurutma mühleti vardır. Bu süreçlerin akabinde kullanılan salep yalnızca içecek olarak kullanılmaz, dondurma imalinde da kullanılmaktadır. Ülkemizde her yıl elde edilen salep ölçüsü sadece 60 ton kadardır. Yetiştirmesi ve sonraki zahmetli süreçlerinden ötürü gerçek salebin fiyatı hayli yüksektir. Piyasada yüksek fiyata satılan salebin özgününü bulmak da biraz güçtür.
SALEBİN YARARLARI
Hastalıklar karşı doğal bir koruyu olan salep, abartılmadan tüketildiğinde sıhhate birçok yararı bulanmaktadır. Soğuk havalarda severek tüketilen ve tüketildiği anda ısınmayı sağlayan sap birebir vakitte teneffüs yolu hastalıklarına karşı beden direncini arttırmaktadır. Salebin yararları şöyledir:
– Bilhassa kış aylarında içildiğinde grip ve nezle üzere soğuk algınlığına iyi gelmektedir.
– Göğsü yumuşatır.
– Soğuk havalarda içildiğinde beden sıcaklığını arttırır.
– Doyurucudur, enerjiyi verir ve daha zinde fiyat.
– İçerdiği kalsiyum ve protein sayesinde bağışıklık sistemi güçlenerek hastalıklara karşı korur.
– Zihni canlı ve dinç meblağ.
– Bronşit üzere hastalıklardan kaynaklanan öksürüğü keser ve boğazları yumuşatır.
– Hafızayı güçlendirir.
– Hemoroit tedavisinde işe fayda.
– Sindirim sistemini nizamlı çalıştırarak kabızlığı önler.
– Hazmı kolaylaştırır bunla birlikte mide ağrılarına iyi gelmektedir.
– Kalbin sistemli çalışmasına yardımcı olarak kuvvetlendirir.
– Bayanlarda adet döngüsünün nizama girmesini sağlar.
– Her gün sistemli olarak salep içmek anne sütünü arttırmaktadır.
– Şekersiz içildiğinde yağ yakımını yardımcı olur, daha süratli zayıflamayı sağlar.
– Şekerle tüketildiğinde ise kan şekerinde dengesizlikler oluşturmadan bedenin şeker gereksinimini karşılar.
– Bağırsak kurtlarının düşürülmesine tesirlidir.
DOĞAL SALEP YAPIMI
Hem çok lezzetli olup hem de sıhhate olan bir sürü yararıyla severek tüketilen salebin imali da epey kolaydır. Konutta doğal salep imali:
– 1 litre süt
– 1/2 bardak şeker
– 1 tatlı kaşığı gerçek salep
Birinci olarak kuru halde olan şeker ve salebi karıştırılır. Akabinde süt kaynatılır ve kaynayan sütün içine karıştırılan şeker ve salep yavaş yavaş eklenir. Yaklaşık 5-6 dakika kıvama gelinceye kadar daima olarak karıştırılır. Hazırlanan salep fincanla servis edilerek isteğe bağlı olarak tarçın eklenebilir. Salebin pişirme etabında içine toz şeker yerine bal katarak da yapılabilir.
BİR FİNCAN SALEBİN BESİN KIYMETLERİ
Karbonhidrat 27.8
Protein 5.6
Yağ 6
Lif 0.4
Kolesterol 14
Sodyum 356
Potasyum 1130
Kalsiyum 836
Vitamin A 6
Vitamin C 6
Demir 0.2
SALEP NASIL YAZILIR?
Salep kimi restoranlar ve web sitelerinde karşımıza sahlep halinde çıkmaktadır. TDK’ya nazaran gerçek yazılışı ise salep’tir.
Haber7