Kripto para üniteleri yayıldıkça, denetlemek için uygulanan düzenlemeler de bir o kadar değerli hale geldi. Bilhassa Türkiye’deki Thodex ve Vebitcoin skandallarının akabinde kripto paralar konusunda yapılacak düzenlemenin hızlanması gündemde.
Dünyada kripto para ünitelerine çeşitli yasal zorunluluklar getirenler var. Lakin bu alana özel bir yasa hazırlayan ülke yok.
Ödeme aracı olarak kullanılmasına müsaade verenler de var birer yatırım aracı olarak görenler de. Düzenleme yapan ülkeler de çoklukla Türkiye’deki Sermaye Piyasaları Şurası (SPK) yahut Mali Hataları Araştırma Şurası (MASAK) gibisi kuruluşların kontrolüne ve onların maddelerine tabi oluyor. Bu kuruluşlar daima olarak denetlenip istendiği vakit da bilgilerini paylaşıyor.Ülkeler kripto para ünitelerini yüklü olarak birer varlık yahut emtia olarak tanımlıyor. Ödeme hizmetleri alanında müsaade verenler de var. Türkiye’de Merkez Bankası kripto paraları bir ödeme aracı olmaktan çıkardı ve borsalara para transferini bankalarla sınırladı.
ÇİN
Kripto para üniteleri: Yasal değil
Kripto borsaları: Yasadışı
Çin Merkez Bankası 2013’te Bitcoin süreçlerini finans kuruluşlarına yasakladı. 2017’de ICO’lara ve yerli kripto para değişimini de ekleyerek yasağı daha da ileri götürdü. Lakin dünyadaki en büyük kripto para borsası Çinli ve kripto para madenciliğinin en ağır yapıldığı yer de Çin. Ülkede Uygar Kanun’da devlet onaylı kripto para üniteleri, mirasları belirlemek emeliyle tanındı.
İNGİLTERE
Kripto paralar: Yasal
Kripto borsaları: Yasal, FCA kayıt kaidesi var
İngiltere 2020’de kripto varlıklarının varlık olduğunu onaylasa da, muhakkak bir kripto para ünitesi yasası bulunmuyor ve kripto para üniteleri yasal ödeme aracı olarak kabul edilmiyor. Kripto para borsalarının ise Birleşik Krallık’ta kayıt koşulu var. Firmalar, tanınmış kripto borsaları, danışmanlar, yöneticiler ve profesyoneller dahil FCA’e kayıt mecburî.
İSVİÇRE
Kripto para üniteleri: Yasal, kimi açılardan ödeme aracı
Kripto para borsaları: Yasal, SFTA ve FINMA düzenleniyor
İşviçre’de kripto ve sanal para üniteleri varlık yahut emtia olarak sınıflandırılıyor. Borsalar finans kurumlarına muadil kabul ediliyor. Gelir ve sermaye yararı beyan ile vergilendiriliyor. Borsalar Finans Piyasası Denetleme Kurumu (FINMA) lisansı almak zorunda.
AVRUPA BİRLİĞİ
Kripto paralar: Yasal, Euro üyeleri kripto paraları konusunda kısıtlanabiliyor
Kripto para borsaları: Yönetmelikler ülkeden ülkeye değişiyor. Lakin EBA, AB Kurulu ve ECB ile uyumlu olmalı. Kripto para üniteleri genel olarak Avrupa Birliği’nde yasal olarak kabul ediliyor, fakat vergilendirmesi değişiyor. Borsalar ise standart raporlama koşullarını yerine getirmek zorunda.
AVUSTRALYA
Kripto paralar: Yasal, yatırım aracı
Kripto borsaları: Yasal, AUSTRAC’a kaydolma zarurî
KRIPTO para üniteleri, dijital para üniteleri ve kripto para borsaları Avustralya’da yasal ve ülke, en liberal olanlardan. 2017’de kripto para ünitelerinin yasal olduğunu ve bu nedenle Kara Para Aklamayı Tedbire ve Terörle Çaba Finansmanı Kanunu’na tabi olduğunu ilan etti. Vergi de alınıyor. Kripto borsaları konusunda da 2018’de Avustralya Süreç Raporları ve Tahlil Merkezi (AUSTRAC) kurallarına tabi olunması kararlaştırıldı.
JAPONYA
Kripto paralar: Yasal
Kripto borsaları: Yasal, Finansal Hizmetler Ajansı’na kaydolmak kural
Japonya şu anda kripto para üniteleri için dünyanın en ilerici düzenleyici iklimine sahip. Bitcoin ve öteki dijital para ünitelerini Ödeme Hizmetleri Yasası (PSA) kapsamında yasal emtia olarak kabul ediyor. Japonya’daki kripto borsalarının kayıtlı olması ve klasik kara para aklamayı tedbire yükümlülüklerine uyması gerekiyor.
GÜNEY KORE
Kripto paralar: Yasal değil
Kripto para borsaları: Yasal, FSS’ye kaydolmak koşul
Güney Kore’de kripto para üniteleri yasal olarak kabul edilmiyor. Borsalar yasal olsa da yakından izleniyor. Vergilendirmede gri bir alan var. Ne para ünitesi ne de finansal varlık olarak kabul edildiğinden, kripto para ünitesi süreçleri şu anda vergisiz. Borsalar katı Finansal Denetleme Hizmeti tedbirlerine tabi.
AMERİKA BİRLEŞİK DEVLETLERİ
Kripto paralar: Yasal
Kripto borsaları: Yasal, düzenleme eyalete nazaran değişiyor
Eyalet seviyesinde yasal bir yaklaşım olmasa da, ABD federal seviyedeki kripto para mevzuatı geliştirmede ilerleme kaydediyor. ABD Hazinesi 2013’te bitcoin’i tanıdı. Akabinde 2015’te Vadeli Süreçler Kurulu CFTC bir emtia olarak tanımladı. Finansal Kabahatlerle İlgilenen FinCEN, kripto para ünitelerini yasal kabul etmiyor. Borsalar kayıtları saklama ve Kuşkulu Faaliyet Raporları (SAR) ve Döviz Süreç Raporları (CTR) hazırlamak zorunda.
KANADA
Kripto paralar: Yasal
Kripto borsaları: Yasal, FinTRAC’a kaydolmak gerekiyor
Kanada’da yasal ödeme aracı değil. Lakin online yahut bunları kabul eden mağazalarda mal ve hizmet satın almak için kullanılabiliyor. Kara para aklama ile ilgili düzenlemesini onaylayan ve menkul değerler maddeleri kapsamına alan birinci ülke. 2020’den itibaren tüm borsaların, Kanada Mali Süreçler ve Raporlar Tahlil Merkezi’ne (FinTRAC) kaydolması ve sermaye gerekliliklerine uyması gerekiyor.
SİNGAPUR
Kripto paralar: Yasal
Kripto para borsaları: Yasal, Singapur Para Otoritesine kayıt gerekli
Singapur’da kripto para borsaları ve ticareti yasal. Kripto para üniteleri yasal ödeme aracı olarak kabul edilmese de, Singapur Bitcoin ve öbür kripto paraları emtia olarak pahalandırıyor ve bu nedenle Mal ve Hizmet Vergisi uyguluyor. Singapur Para Otoritesi (MAS) kripto para ünitelerinin gelişmesi üzerine nötr duruş benimsedi. 2020’de MAS, bu eserlere yatırımın riskleri konusunda ikazlarda bulundu.
Haber7