ABD Başkanlığı’na seçilen Joe Biden’ın iktisattaki önceliği, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınından ziyan gören Amerikan iktisadının tam manasıyla toparlanmasını sağlamak ve salgının ekonomik tesirlerine karşı yeni bir takviye paketini hayata geçirmek olacak.
ABD’de 3 Kasım’da gerçekleştirilen başkanlık seçimlerinin sonuçlarına ait tartışmalar sürerken, resmi olmayan sonuçlara nazaran, 279 delegeye ulaşarak seçimleri kazanan ve 20 Ocak 2021’de misyona başlaması öngörülen Biden’ın iktisatta izleyeceği yol haritası hem ABD hem de dünya için ehemmiyet taşıyor.
Vazifeye başlar başlamaz Kovid-19 salgınıyla uğraşa odaklanacağı belirtilen Biden’ın, salgının neden olduğu sıhhat krizi denetim altına alınmadan iktisadın süratli olağanlaşmasına temkinli yaklaştığı biliniyor.
AMERİKAN AİLELERİ VE KÜÇÜK İŞLETMELERE DAHA FAZLA DAYANAK PLANI
Kovid-19 salgınının oluşturduğu belirsizlik nedeniyle Biden’ı güç bir misyon beklerken, piyasaların beklentisi doğrultusunda salgının ekonomik tesirlerine karşı yeni bir takviye paketinin hayata geçirilmesi öncelik taşıyor.
Son devirde Trump hükümeti ile Demokratlar ortasında dayanak paketine ait yapılan görüşmelerde bir mutabakat sağlanamaması ve paketin gecikmesi, artan Kovid-19 olay sayılarının da tesiriyle ülke iktisadının toparlanma suratında yavaşlama riskini de her geçen gün artırıyor.
Biden, seçim kampanyası mühletince yaptığı açıklamalarda, Amerikan aileleri ve küçük işletmelere daha fazla takviye sağlanacağı sinyalini verirken, Kovid-19 krizinde işini kaybedenler için işsizlik sigortasının da uzatılacağını taahhüt etti.
KAMU HARCAMALARI VE VERGİ DÜZENLEMELERİNDE DEĞİŞİKLİK ÖNGÖRÜLÜYOR
Amerikan aileleri ve küçük işletmelerin daha fazla desteklenmesinin yanı sıra Biden’ın ekonomik planları ortasında, altyapı, eğitim, toplumsal güvenlik ve sıhhat harcamalarının artırılması, daha fazla istihdam sağlanması, vergi düzenlemeleri ile taban fiyatın artırılması üzere başlıklar da yer alıyor.
Moody’s tarafından hazırlanan bir tahlilde, Biden’ın ekonomik planlarının, kamu harcamaları ile vergi düzenlemelerinde geniş kapsamlı değişiklikler öngördüğüne dikkati çekiliyor.
Biden, ülkenin vergi kanununda ve kamu harcamalarında geniş kapsamlı değişiklikler önererek gelecek 10 yılda toplamda 4,1 trilyon dolar vergi artışının yanında 7,3 trilyon dolarlık ek kamu harcaması talep ediyor.
TRUMP’IN VERGİ İNDİRİMLERİNİN AKSİNE ÇEVRİLMESİ HEDEFLENİYOR
Donald Trump hükümetini vergi indirimlerinde varlıklı kişi ve şirketlere daha fazla yarar sağladığı gerekçesiyle eleştiren Biden, en yüksek gelire sahip bireylerden alınan vergi oranını yüzde 37’den yüzde 39,6’ya yükselterek Trump’ın uyguladığı birtakım vergi indirimlerini aksine çevirmeyi hedefliyor.
Biden, kurumsal şirketlerin ödediği vergi oranını da yüzde 21’den yüzde 28’e çıkarmak istiyor.
Geliri yıllık 400 bin doların altında olanların ise vergi oranlarını yükseltmeyeceği kelamını veren Biden, 2009’dan bu yana saati 7,25 dolar olan minimum fiyatı de 15 dolara çıkarmayı planlıyor.
SENATO’NUN CUMHURİYETÇİLERİN DENETİMİNDE OLMA İHTİMALİ MANİ OLUŞTURUYOR
Amerikalı seçmene “orta sınıfı güçlendirme” kelamı veren Biden, 700 milyar dolarlık “Amerikan eseri tercih et (Buy American)” kampanyasıyla yerli üretimin yine canlandırılmasını amaçlıyor.
Biden, Amerikan üretimi olan mal ve hizmetlerin kamu kurumları tarafından satın alınması için 4 yılda 400 milyar dolarlık bir fon oluşturulması, ABD merkezli teknoloji alanındaki Ar-Ge çalışmalarına da 300 milyar dolar ayrılmasını planlıyor.
Bu planların hayata geçmesi halinde 5 milyon bireye istihdam sağlanması hedefleniyor.
Çoğunluğu ve denetimi Cumhuriyetçilerin elinde olması beklenen ABD Senatosu’nda Biden’ın, ekonomi politikalarını hayata geçirmesinin ise güçlü olacağı belirtiliyor.
TİCARETTE TARİFELER GÖZDEN GEÇİRİLECEK
Ticaret konusunda ise Biden’ın, Trump’ın uygulamaya koyduğu gümrük tarifelerini gözden geçirmesi bekleniyor.
ABD, ocak ayında yapılan Birinci Faz Ticaret Mutabakatı’na karşın hala Çin’den ithal edilen eserlere yönelik 370 milyar dolarlık gümrük tarifesi uyguluyor.
Biden’ın kelam konusu tarifeleri çabucak kaldırması beklenmese de Trump’tan daha farklı bir tavır izleyeceği öngörülüyor.
Trump’ın izlediği Çin siyasetini eleştiren Biden, bu ülkeye karşı yürütülen uğraşın yüksek gümrük tarifeleri yerine Dünya Ticaret Örgütü ve başka çok taraflı kuruluşlarla yine bir ortaya gelerek yapılması gerektiğini savunuyor.
YEŞİL İKTİSAT YARATMA EMELİ
Öte yandan, iklim değişikliğine ait siyasetler geliştirmenin ahlaki bir sorumluluk olduğunu belirten Biden, iklim değişikliği planının milyonlarca kişi için istihdam imkanı sağlayacağını, güç tasarrufu ile pak etrafın yanı sıra iktisada katkı sunacağını söz ediyor.
Vazifeye birinci geldiği gün ABD’yi Paris İklim Mutabakatı’na tekrar dahil etme kelamı veren Biden, ABD’nin 2050’ye kadar sıfır karbon salınımlı sürdürülebilir bir iktisada geçmesi gerektiğini savunuyor.
Pak güç ve sürdürülebilir altyapı yatırımları için 2 trilyon dolar ayırmayı planlayan Biden, yeşil iktisat yaratmayı hedefliyor.
KURTARMA PAKETİ BEKLENTİSİ
Moody’s Analytics Yöneticisi Ryan Sweet, mevzuya ait AA muhabirine yaptığı açıklamada, gelecek yılın başlarında Biden ve bölünmüş Kongre’nin “mali kurtarma paketi” üzerinde uzlaşmasının beklendiğini kaydetti.
Seçimden evvel 2 trilyon dolarlık mali paketin gündemde olduğunu lakin bir sonuç alınamadığını anımsatan Sweet, Cumhuriyetçilerin, paketin boyutu ve problem yaşayan eyaletler ile mahallî idarelere yardım konusunda ayak dirediğini söyledi.
Sweet, Cumhuriyetçilerin Biden’a zorluk çıkaracağını belirterek, bu durumun; boyutu yarı yarıya düşük bir paket ve eyaletler ile mahallî idareler için daha az yardımla sonuçlanacağını aktardı.
Gelecek birkaç hafta içinde mali paket üzerinde anlaşılabileceğine işaret eden Sweet, lakin bunun ağırlaşan salgının ekonomiyi durdurma tehdidi bulunduğuna dair daha net deliller gerektireceğini kaydetti.
Sweet, son açıklanan istihdam datalarının toparlanmanın yavaşladığını gösterdiğini lakin ek yardım sağlanması için kanun yapıcılar üzerinde baskı oluşturmaya kâfi olmadığını söyledi.
“ÖNCELİĞİ SIHHAT KRİZİNİ ÇÖZMEK”
Ryan Sweet, ABD iktisadına yönelik beklentilerinin değişmediğini tabir ederek, ülke iktisadının bu yıl yüzde 3,6 daralması, gelecek yıl ise yüzde 4,1 büyümesinin öngörüldüğünü bildirdi.
Ekonomik büyümeyle salgından evvel yüzde 4 düzeylerinde olan istihdamın, 2023’ün sonlarına hakikat eski düzeylerine döneceğini belirten Sweet, görünümü etkileyen en kıymetli faktörün Kovid-19 salgınının seyri olduğunu vurguladı.
Sweet, “Biden’ın en büyük önceliği sıhhat krizinin üzerine gitmek. İktisadın gidişatı hala virüse bağlı.” değerlendirmesinde bulundu.
“Müttefiklere uygulanan gümrük tarifelerini süratle sona erdirecek”
Moody’s Analytics Yöneticisi Sweet, Biden’ın Trump’ın ABD’nin müttefiklerine uyguladığı gümrük tarifelerini süratle sona erdireceğini savunarak, Trump üzere Biden’ın da Çin’in adil bir halde ticaret yapmadığını düşündüğünü, bu nedenle Çin ile uğraş etmeye devam edeceğini lakin bunu yüksek vergilerle yapmayacağını söyledi.
Sweet, Biden’ın, Dünya Ticaret Örgütü ile çalışacağına ve Çin’e karşı kolektif bir baskı uygulayacağına işaret ederek, Biden’ın Pasifik kıyılarında yer alan ülkeler ortasındaki ticaret mutabakatı olan Trans-Pasifik Ortaklığı’na da yine dahil olmaktan bahsettiğini hatırlattı.
Biden’ın iklim değişikliğinin yarattığı tehditlere ait görüşlerini de anımsatan Sweet, “Paris İklim Mutabakatı’na süratlice yine katılacaktır ve fosil yakıt sanayisine ait katı düzenlemeleri tekrar uygulayacaktır.” dedi.
Haber7
