İşte Şahap Kavcıoğlu’nun o yazısı:
90’lı yıllarda araba satışlarıyla başlayan ve faizsiz konut satışlarıyla devam eden Tasarruf Finansman Şirketleri, nihayet yasal bir yere oturtuluyor. Uzun müddettir Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumu (BDDK) başkanlığında yapılan çalışmalar, öbür ilgili kurumların da olumlu görüşleri ve katkılarıyla sonuç verdi. Tasarruf finansman şirketlerinin faizsiz konut ve taşıt edindirmeyle ilgili kontrol altına alınmasını içeren kanun teklifi, TBMM Başkanlığı’na sunuldu.
Bu sistemin eksiklerinin ve yasal boşluğunun çabucak giderilmesi gerektiği konusunda geçmişte birkaç köşe yazısı yazmıştım. Zira, Türkiye bu bahiste çok acı deneyimler yaşadı.
Son yıllarda bu sistem gitgide talep görmeye başladı. 2007 yılında çıkarılan 5582 sayılı kanunla sağlanan ipotekli konut finansman imkânı ve ekonomik stabilizasyonun tesiriyle konut talepleri artınca, araba finansmanı için küme tertibi yapan şirketler konutu da faaliyet alanlarına katmışlardı. Bu alanda şu an kurulmuş 40 civarında firma ve bu firmaların açtığı yaklaşık 500 civarında şube bulunmaktadır.
Öncelikle belirtelim ki yardımlaşma sistemiyle faizsiz konut finansmanı yahut öteki bir sözle tasarrufa dayalı faizsiz konut sistemi modeli; bir organizatör şirket aracılığıyla bireylerin yardımlaşma sistemiyle konut, arsa, işyeri üzere gayrimenkul sahibi olmasına imkân sağlayan faizsiz bir finansman metodudur.
Bu firmaların bugüne kadar sattıkları mesken sayısı 200 bini geçmiş durumda. Yaklaşık bir o kadar kişi de para yatırmış sırada bekliyor. Bugüne kadar sistemin rastgele bir teminatı bulunmuyordu ve tam bir saadet zinciri biçimine gerçek gidiyordu.
Getirilen kanun teklifiyle;
Faizsiz konut ve araba edindirme şirketlerine yönelik yasal düzenleme çalışmaları yapılacak ve kesim yasal çerçeve içine girecek.
Asgarî 100 milyon TL’lik sermaye kaidesi ile bu firmalar BDDK’nın belirleyeceği rasyolara nazaran faaliyetlerini sürdürecek. O rasyolar; likidite rasyosu, sermaye yeterlilik rasyosu ve öz kaynak yeterlilik rasyosu. Bu rasyolarla ilgili oranları tutturmak zorunda olacaklar.
Atılan bu adımla bölüm disiplin altına alınacak. Böylelikle bölüme kâfi sermayesi olmadan giren şirketlerin yaratacağı tüketici mağduriyetleri önlenmiş olacaktır. Sermayesi olan, kendini kanıtlamış ve uzun yıllar bu işi muvaffakiyetle yürüten firmaların ise, yasal garanti altında yoluna devam edebilmelerini sağlayacaktır.
Tasarruf finansman şirketlerinin fon havuzundaki paraları, emeli dışında kullanılamayacak ve haciz edilemeyecek.
Bu şirketler faizsiz finansman temellerine nazaran faaliyet gösterecek. Tasarruflardan oluşan fonların değerlendirileceği faizsiz yatırım araçları belirlenecek. Faizsiz finansman temellerine uygun tasarruf ve finansman metotları oluşturularak, sistemin özüne uygun finansman araçları kullanılacak.
Kanun teklifi içerisinde bulunmayan lakin olmasında yarar görülen konular ise;
Tasarruf finansman şirketlerinin fon havuzundaki paralarının, Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu’nun kapsamına alınması. Zira sistemde yaşanacak külfetlerde tüketici alacaklarının teminat altında olması, kesimin daha da güçlenmesini sağlayacaktır. Ayrıyeten, bu şirketlerdeki birikimin çoğunlukla dar ve orta gelirli hane halklarına ilişkin olması, kelam konusu şirketlerdeki birikimlerin teminat altına alınması için başka bir gereklilik.
Bu şirketlerin hem tertip yapmaları hem de inşaat ve konut geliştirme faaliyetlerinde bulunmamaları gerekir.
Bireylerin kooperatif mantığı ile faizsiz finans sağladığı bu sisteme, Kişisel Emeklilik Sistemi’nde (BES) olduğu üzere devlet dayanağının sağlanması sistemin teşvik edilmesi açısından değerli.
Toplanan tasarrufların BES’teki üzere portföy idare şirketleri tarafından oluşturulacak fonlarla yönetilmesi sistemin güvenilirliğini artıracaktır.
Öbür yandan, sistem içerisinde bulunan ve ancak kâfi sermaye koşulunu sağlayamayan firmalarla ilgili sürecin nasıl işleyeceği konusu biraz muğlak. Bu bahis için sisteme ziyan vermeyecek önlemlerin teklif içerisine alınması sağlanmalıdır.
Sonuç olarak, bu sistemin yasal mevzuata kavuşması epey değerli. Bireyler daha fazla tasarruf edecek, dar gelirli bölümlerin de konut finansmanına ulaşması kolaylaşacaktır. Ayrıyeten, bu alandaki firmaların inançlı ve sürdürülebilirliğinin sağlanması, finansal dalın büyümesine, tasarrufların artmasına ve piyasaların derinleşmesine katkı sağlayacaktır.
Haber7
