Müslüman ve Hristiyan siyasi kümelerin desteğiyle 31 Ağustos’ta hükümeti kurma vazifesini alan Edib, ülkedeki ekonomik krize tahlil bulacak ve geçen ay Beyrut Limanı’nda meydana gelen büyük patlamanın gerisinde bıraktığı yıkım sonrası başşehri tekrar imar edecek bir kabine için 2 haftalık çalışmaların sonucunu Cumhurbaşkanı Mişel Avn ile paylaşmak üzere önümüzdeki saatlerde Saray’a çıkacak.
Cumhurbaşkanlığına yakın kaynaklar, Edib’in bugünkü görüşmede kabinesini Avn’a sunacağını lakin Cumhurbaşkanı’nın listeyi kabul edip etmeyeceği konusunun şimdi netleşmediğini belirtiyor.
MALİYE BAKANLIĞI’NDAKİ UYUŞMAZLIK
Edib’in kabinesi için Lübnanlı politikler ortasında halihazırda görülen tek uyuşmazlık, Meclis Lideri Nebih Berri’nin partisi Şii Emel Hareketi ve müttefiki Hizbullah’ın Maliye Bakanlığı’nı kimseye kaptırmama tarafındaki ısrarları.
Bu hususun tahlili için eski Başbakan Saad el-Hariri, cumartesi günü Meclis Lideri Berri’yi ziyaret etti fakat rastgele bir sonuç elde edemedi.
Edib’in hükümeti kurmakla görevlendirilmesi sürecinde rol aldığı söylenen Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron’un da tıpkı gün Berri ile telefonda görüştüğü yönünde basında birtakım haberler çıktı.
Berri ise dün yaptığı yazılı açıklamada, sorunun Fransızlar ile ilgili değil bir cins iç anlaşmalık olduğunu belirterek kurulacak hükümette yer almayacaklarını kaydetti.
Şİİ EMEL HAREKETİ HÜKÜMETE KATILMIYOR
Şii Emel Hareketi Milletvekili Muhammed Nasrallah, AA’ya yaptığı açıklamada, ülkeye hizmet için kurulacak hükümette yer almak istediklerinin altını çizerek, “Ancak hissemiz olan Maliye Bakanlığı’nın bize verilmemesi üzere bir durum kelam konusu. Bu nedenle hükümetin kurulmasını engellememekle birlikte katılmama kararı aldık.” dedi.
Emel Hareketi olarak yeni hükümette yer alıp almama konusunun büsbütün Maliye Bakanlığı’na getirilecek isme bağlı olduğunu vurgulayan Nasrallah, bu bakanlığa olan bağlılıklarına ait ise şunları kaydetti:
“Lübnan’daki iç savaşı sonlandıran 1990 yılındaki Taif Antlaşması müzakerelerinde Maliye Bakanlığı’nın Şiilerin payı olacağı istikametinde mutabakat sağlandı. Zira ülkedeki mali kararlar, (Hristiyan Maruni) Cumhurbaşkanı, (Sünni) Başbakan ve Maliye Bakanlığı tarafından imzalanıyor. Maliye Bakanı’nın Şii olmasıyla birlikte bu kararlar 3 mezhep tarafından imzalanmış olur. Daha evvel 2 yahut daha çok periyot bu hakkımızdan feragat etmekle bunu kaybettiğimiz manasına gelmez.”
Nasrallah, Cumhurbaşkanı Avn’ın yeni kabineyi onaylaması halinde parlamentoda güvenoyu verebileceklerini fakat gerektiğinde muhalefet olacaklarını tabir etti.
ŞIDDETLI SÜRECİN BAŞLANGICI
Lübnanlı siyaset uzmanı Munir er-Rabih de Cumhurbaşkanı Avn’ın çıkmaza girdiğine dikkati çekerek, “Avn damadı ve eski Dışişleri Bakanı Cibran Basil başta olmak üzere etrafındakileri ABD yaptırımlarından korumak için hükümeti engellemeye gidemez.” dedi.
Cumhurbaşkanı Avn’ın müttefikleri Şii Emel Hareketi ile Hizbullah’la yol ayrımına gitmeyeceğini öngören Rabih, “Şu anda Maliye Bakanlığı için Şii bir ismi belirleme müzakereleri sürüyor. Şii bir isim üzerinden mutabakata varılmazsa Şii ikili muhalefet olur ve Taif Muahedesi ihlali gerekçesiyle hükümeti düşürme gayretlerine girer.” diye konuştu.
Hükümetin Şii kümelere karşın kurulması halinde ülkede şiddetli bir sürecin başlayacağına da dikkati çeken Rabih, Şii Emel Hareketi ve Hizbullah’ın oluşturacağı maniler hasebiyle hükümetin hiçbir muvaffakiyete imza atamayacağını söz etti.
ABD YAPTIRIMLARI ÜRKÜTTÜ
Sünni Müstakbel Hareketi’nin üst seviye yetkililerinden Mustafa Alluş ise Lübnan’da hükümeti kurma konusunda Fransızların teşebbüsünden öbür bir seçenek olmadığını söyledi.
Kelam konusu teşebbüsün de Edib’in yeni hükümeti kurmasına bağlı olduğuna işaret eden Alluş, ABD yaptırımlarının hükümeti kurma sürecine bir tesirinin olup olmadığına ait de şu değerlendirmelerde bulundu:
“ABD yaptırımlarının hükümeti kurma sürecine bir tesiri olmadı. Lakin Washington’un Hizbullah’a takviye veren Lübnanlı siyasilere yönelik yaptırımları, Hristiyan Özgür Yurtsever Hareketi’ni ürküttü ve müttefiklerinden (Hizbullah) uzaklaşma eforlarına girmeye sevk etti.”
Şii Emel Hareketi mensubu eski Maliye Bakanı Ali Hasan Halil ile Hristiyan Marada Partisi mensubu eski Bayındırlık ve Ulaştırma Bakanı Yusuf Finyanus Hizbullah’a dayanak verdikleri gerekçesiyle geçen hafta ABD idaresi tarafından yaptırım listesine alınmıştı.
ÜLKEDEKİ DURUM VE FRANSIZ TEŞEBBÜSÜ
Farklı din ve mezheplere dayalı siyasi bölünmeler açısından hayli kırılgan bir yapıya sahip Lübnan’ın iktisadı, 1975-1990 yıllarındaki iç savaştan bu yana en büyük krizlerden birini yaşıyor. Ülkedeki kamu borcu 90 milyar doları aşmış durumda.
Hükümet, her yıl 2 milyar dolar olmak üzere 5 yılda toplam 10 milyar dolar kredi için birkaç ay evvel Memleketler arası Para Fonu ile müzakerelere başlamıştı.
Ekonomik kriz içindeki Lübnan, geçen ay Beyrut Limanı’nda meydana gelen büyük patlamayla daha da güç duruma düştü.
Halk, siyasi güçler ile yöneticileri ülkedeki mevcut ekonomik krizin nedeni olarak gördüğü yolsuzluklarla suçluyor.
Fransa Cumhurbaşkanı Macron ise 2 hafta evvel Beyrut’a yaptığı ziyareti sırasında Mustafa Edib hükümetinin 15 gün içinde kurularak reformları hayata geçirmesi halinde ekim ayında Lübnan’a dayanak için memleketler arası konferansa mesken sahipliği yapacaklarını söz etmişti.
Beyrut ziyaretini Lübnanlı siyasilere vaat ve yaptırım tehditleriyle sonlandıran Macron’un, Edib hükümeti için lisana getirdiği 15 günlük mühlet yarın doluyor.
Haber7
