Covid-19’la birlikte geçirilen mühlet arttıkça koronavirüs enfeksiyonuna yakalanmayı kolaylaştıran ve hastalığın gidişini olumsuz etkileyen yeni risk faktörleri ortaya çıkmaya başladı. Bu risk faktörlerinden biri de toplumda yaygın olarak görülen yüksek kolesterol. Bu mevzuda son devirde çıkan bilimsel yayınlar, yüksek kolesterolün Covid-19’a yakalanma riskini artırdığı ve enfeksiyonun gidişini makus tarafta etkileyerek entübasyon ve mevt oranlarını yükselttiğini ortaya koyuyor.
Covid-19’un hücre içine giriş kapısının ACE-2 enzimi olduğunu söyleyen Ege Üniversitesi Kardiyoloji Anabilim Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu “ACE-2 akciğerlerde, bağırsaklarda, kalp, böbreklerde ve en çok da damarların içinde bulunuyor. Şayet kişinin kolesterolü yüksekse Covid-19 virüsünün ACE-2 üzerinden hücreye giriş iki kat artıyor. Yani kanda kolesterol yüksekse daha fazla virüs hücre içine giriyor” dedi.
SİTOKİN FIRTINASI DAHA ŞİDDETLİ OLUYOR
Kalp krizi ve inmenin başta gelen sebebi olan kolesterol yüksekliğinin enfeksiyon hastalıkları sırasında ekstra bir risk oluşturduğunu anlatan Prof. Dr. Kayıkçıoğlu “Covid-19’da gördüğümüz sitokin fırtınasının bir gibisi yüksek kolesterol hastalarında her vakit yaşanıyor. Olağan kurallarda kolesterol kanda dolaşırken etrafı proteinlerle sarılı olduğu için beden onu yabancı bir unsur olarak algılamıyor ve yok etmek için saldırmıyor. Fakat kandaki kolesterol ölçüsü arttıkça damar duvarından sızarak dokuya geçiyor. Sızan kolesterolün etrafındaki proteinler ortadan kalktığı için bağışıklık sistemi dokudaki kolesterolü virüs üzere algılayıp o bölgelere sitokin salgılayan hücreler gönderiyor. Yabancı cisim sandığı kolesterole saldıran sitokinler onları yok etmeye çalışırken etraf dokuya da ziyan veriyor. Enfeksiyon sürecinde damar duvarından sıvı sızıntısını artıyor. Bu durum da sitokin fırtınasının şiddetini artırıyor ve enfeksiyonun kötüleşmesine sebep oluyor. Kalp damar hastalığı olanlarda Covid-19’un daha ölümcül yahut komplikasyonlu seyretmesinin sebebi büyük ihtimalle bu hastalardaki kolesterol yüksekliği” diye açıkladı.
AKCİĞERDE YAĞLI SIVI BİRİKİYOR
Covid-19 virüsünde ölümlerin değerli bir sebebi olan sitokin fırtınası sırasında kan kolesterol seviyesi yüksek olan hastalarda damar bütünlüğünün bozulup akciğere sızan sıvı ölçüsünün arttığının altını çizen Prof. Dr. Kayıkçıoğlu “Akciğerin hava boşlukları kandan gelen ve kolesterol yüzünden yağlı olan sıvı ile dolduğundan hasta teneffüs yetmezliğine giriyor. Sıvı ölçüsü arttıkça inflamasyon artıyor. Bu da vefatla sonuçlanan bir sürecin ortaya çıkmasına sebep oluyor. İşte bu yüzden koronavirüs enfeksiyonu kolesterolü yüksek olanlarda kolesterolü olağan olan bireye nazaran daha makus seyrediyor” dedi.
VİRÜSTEN KORUYOR
İlaçlarınızı kesinlikle bırakmayın
Covid-19 pandemisi sırasında yapılan değerli yanlışlardan birinin de kolesterol düşürücü ilaçların kesilmesi olduğunu söyleyen Prof. Dr. Meral Kayıçıoğlu “Bu ilaçların gözetici olduğu düşünülüyor. Covid pandemisi sırasında ve koronavirüs enfeksiyonu gelişirse de katiyen kolesterol düşürücü statinleri ve trigliserid düşüren fibratları kullanmayı bırakmayın. Lipid düşürücü ilaçlar esirgeyici olabilirler. Hatta virüs enfeksiyonlarında kullanılan flavipavir üzere antivirallerle mukayeseli çalışmalarda bu ilaçların tesirli olduğu ortaya kondu” dedi.
Enfeksiyon sırasında düşüyorsa tehlike işareti
Koronavirüs enfeksiyonundan bağımsız olarak bütün ağır enfeksiyonlarda kandaki kolesterol düzeyinin düştüğünü, bu durumun pandeminin başında çıkan düşük kolesterolü olan bireylerde hastalığın makûs seyrettiğine ilişkilin bilgilerin yanlış olduğunu söyleyen Prof. Dr. Meral Kayıkçıoğlu “Bunun sebebi enfeksiyonun verdiği toksinlerin hücre hasarı ile damarın geçirgenliği artırması ve kolesterolün damardan dışarı kaçmasına sebep olmasıdır. Damardan kaçan kolesterol, dokuya geçer ve burada sitokin fırtınasını başlatır. Bu yüzden ölümcül enfeksiyonlarda hastanın kandaki kolesterol ölçüsünün düştüğünü görürüz. Bu durum bütün enfeksiyonlarda gördüğümüz ve enfeksiyonun olağan bir sürecidir. Ağır enfeksiyon geçiren bireylerde kandaki kolesterolün düşüyor olması işlerin makûs gittiği manasına geliyor. Yüksek kolesterol bu gidişi daha da riskli hâle getirir ” dedi.
Türkiye Gazetesi
Haber7
