Antibiyotikler; çok, gereksiz ve yanlış kullanım nedeniyle vakitle ‘tedavi edici’ özelliklerini yitiriyor. Dünya çapında bakterilerin antibiyotiklere karşı direnci gitgide artıyor.
İnsan sıhhatini tehdit eden bilinçsiz kullanım, kendisini koronavirüs tedavisinde de gösterdi.
Türk Mikrobiyoloji Derneği kongresinde gündeme gelen, 3 bin 406 hastayla yaptıkları araştırmada; ayaktan yahut yatarak takip edilen Covid-19 hastalarının yüzde 72’sinin tedavisinde antibiyotik kullanıldığına yer verildi.
Dünya Sıhhat Örgütü’nden (DSÖ) tekraren ihtar alan Türkiye’de bu durum reaksiyonlara neden oldu.
Clinical Infectious Diseases mecmuasında 21 Ağustos 2020’de yayımlanan bir makaleye nazaran, araştırmaya dahil edilen Covid-19 hastalarının yaklaşık yüzde 57’si erken ampirik antibiyotikler alırken sırf yüzde 3.5’i onaylanmış toplum kaynaklı bakteriyel infeksiyona sahipti. Birtakım hastanelerde, Covid-19 hastalarında erken ampirik antibiyotik kullanımı yüzde 84’e kadar çıkıyor.
SIHHAT BAKANLIĞI ÖNERMİYOR
Sıhhat Bakanlığı Covid-19 Bilgilendirme Sayfası’nda yer alan, ”Covid-19 antibiyotiklerle tedavi edilebilir mi?” sorusuna, ”Hastalığın etkeni bir virüs çeşididir (SARS-CoV-2). Antibiyotikler virüslerin neden olduğu enfeksiyonları önlemek yahut tedavi etmek emeliyle kullanılmaz” formunda karşılık verildiği görülüyor.
Bilhassa pandemi periyodunda gereksiz ve bilinçsiz antibiyotik kullanımının koronavirüsü daha ölümcül hale getirebileceğine belirten Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji Uzmanı Prof. Dr. Başkan Ergönül, hususla ilgili ntv.com.tr’nin sorularını yanıtladı.
“İŞE YARAMADIĞI ISPATLANDI”
Türkiye’de koronavirüs hastalarında yaygın bir antibiyotik kullanımı olduğuna dikkat çeken Prof. Dr. Lider Ergönül, ”İlk etapta, antibiyotiklerin de tıpkı hidroksiklorokin üzere faydalı olabileceği öne sürüldü. Fakat daha sonra antibiyotiklerin koronavirüs tedavisinde işe yaramadığı tekraren kere ispatlandı” dedi.
Ergönül, Covid-19’un bir virüs olduğunu ve virüse karşı antibiyotiklerin tesiri olmadığını söyledi.
”KANIT OLMADIĞI ÜZERE ÖNERİLMİYOR”
Kimi tabiplerin bu açıklamaya ‘biz bilmiyor muyuz’ diyerek reaksiyon gösterdiğini söz eden Ergönül, ”Türkiye’de kimi doktorlar, ‘coronakvirüs tedavisinde faydalı olabilir’ niyetiyle antibiyotik yazıyor. Meğer bu mevzuya dair bir ispat olmadığı üzere bu tedavi biçimi önerilmiyor bile” açıklamasını yaptı.
HASTALAR İSTEDİĞİ İÇİN ANTİBİYOTİK YAZIYORLAR
Türkiye’de antibiyotik kullanımına ait çok yanlış bir algı olduğunu vurgulayan Ergönül, birtakım doktorlar elleri alışkın olduğu için kimi tabipler de hasta istediği için yazıyorlar. Ya da şu an enfeksiyon yok ancak olabilir diyerek yazabiliyorlar” diyerek antibiyotik kullanımına ait hastayı bilgilendirmenin gerekliliğini vurguladı.
”ÖZELLİKLE PANDEMİ PERİYODUNDA DİKKAT ETMELİYİZ”
Öte yandan kimi hastalarda antibiyotik tedavisinin gerekli olduğunu söyleyen Ergönül, kelamlarına şunları ekledi:
”Koronavirüs teşhisi konulan hastaların durumu bazen ağırlaşıyor ve hastaneye yatabiliyor. Bu hastalarda birtakım durumlarda hakikaten de antibiyotik gerekebiliyor. Lakin bu epeyce düşük bir ihtimal. Katiyen kullanılmaması gerekiyor diye bir argümanımız yok. Fakat bilhassa pandemi devrinde antibiyotikleri daha akılcı kullanmaya gereksinimimiz var”
2015’ten bu yana, Dünya Sıhhat Örgütü, (DSÖ) gereksiz antibiyotik kullanımı problemine dikkati çekmek hedefiyle 13-19 Kasım haftasını Dünya Antibiyotik Farkındalık Haftası olarak belirledi.
DSÖ, koronavirüs pandemisinde gereksiz antibiyotik kullanımının bireye ve topluma yakın ve uzak gelecekte önemli sıhhat meseleleri ve ekonomik kayıplar yaratabileceğine dikkat çekiyor.
Global bir tehdit haline gelen antibiyotik kullanımı için Türkiye’nin bu mevzuda 5 kere uyarıldığını söz eden Ergönül, ”Aşırı antibiyotik kullanımı bakterilerde direnç geliştiriyor. Danimarka, İsveç üzere ülkelerde direnç oranları az zira antibiyotik tüketimi sıfıra yakın” dedi.
COVID-19 İÇİN GEREKSİZ ANTİBİYOTİK TÜKETİMİNE DİKKAT
Antibiyotikler yüzünden ülkedeki bütün mikroplara karşı güçlü bir direnç olduğunu tabir eden Ergönül, ”Bu durum antibiyotikler rahat rahat yazıldığı için oluyor. Herkes koronavirüse odaklanınca da bilinçsiz antibiyotik kullanımı göz arkası ediliyor” dedi.
Ergönül, ”Bakteriyel direncin artması bir müddet sonra antibiyotikleri etkisiz hale geliyor. Bu gereksiz kullanım başımıza ileride büyük sıkıntılar açabilir. Antibiyotik direnci Türkiye’nin baş ettiği bir öbür sıhhat sorunu” ikazında bulundu.
”LEBLEBİ ÇEKİRDEK ÜZERE KULLANMAYIN”
Hususa ait örnek veren Ergönül, ”Mesela bir idrar yolu enfeksiyonu düşünün. Tedavisi çok kolaydır. Fakat verilen antibiyotikler işe yaramazsa önemli problemler yaratabilir. Bunun nedeni leblebi, çekirdek üzere antibiyotik kullanılmasından oluyor” diyerek hastaların antibiyotik yazıldığı durumlarda doktorlarına neden sorusunu sormasını önerdi.
Haber7
