AB, Fransa, Almanya, İngiltere ve başka Avrupa ülkelerinden mutabakata dayanak açıklamaları geldi.
AB Kurulu Sözcüsü Nabila Massrali, İsrail ve BAE ortasındaki muahedeyi “memnuniyetle” karşıladıklarını tabir etti.
Olağanlaşmanın iki ülkenin yanı sıra bölgesel istikrara da katkı sağlayacağını savunan Massrali, İsrail ve BAE’nin AB’nin ortakları olduğunu kaydetti.
İSRAİL İLE OLAĞANLAŞMA ADIMLARI
Massrali, AB’nin İsrail-Filistin meselesine ait iki devletli tahlili desteklemeye devam ettiğini, taraflar ortasında müzakerelerin tekrar başlaması için çalışma yürütmeye hazır olduğunu söyledi.
Arap ülkeleri ortasında muahededen duyduğu memnuniyeti birinci lisana getiren Mısır oldu. Anlaşmayı Körfez ülkeleri ortasında birinci tebrik eden de Suudi Arabistan’ın en değerli müttefiki olan Bahreyn’di. Bugün yaptığı açıklamayla Umman da mutabakata dayanağını duyuru etti.
Başta Türkiye olmak üzere Filistin, İran, Libya’dan mutabakata yönelik sert reaksiyonlar geldi. Katar ve Kuveyt ise muahedeye ait şimdi açıklama yapmadı.
Türkiye Dışişleri Bakanlığı BAE’nin İsrail ile yaptığı olağanlaşma mutabakatına ait yayımladığı yazılı açıklamada “Zaten meyyit doğan ve hiçbir geçerliliği olmayan ABD planı üzerinden zımnî hesaplar yapmaya çalışan BAE, bu formda Filistin’in iradesini de yok saymaktadır.” tabirini kullandı.
Dışişleri Bakanı Mevlüt Çavuşoğlu da düzenlediği basın toplantısında, “(İsrail-BAE anlaşması) BAE, bölgenin istikrarsızlığı için efor sarf ediyor. Kendi çıkarları için Filistin davasına ihanet ediyor.” dedi.
ALMANYA
Alman hükümeti, İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ortasındaki ilgilerin olağanlaşmasını öngören mutabakattan ötürü İsrail’i tebrik etti.
Almanya Dışişleri Bakanı Heiko Maas, İsrail ile BAE ortasındaki ilgilerin normalleşmesinin bölgedeki barışa değerli bir katkı sunacağını savundu.
Maas, İsrail Dışişleri Bakanı Gabi Ashkenazi’yle telefon görüşmesi yaptığını ve bu tarihi adımdan ötürü tebrik ettiğini aktardı.
İsrail hükümetinin ilhak planlarını askıya almasının iyi bir gelişme olduğunu söyleyen Maas, “Bu mutabakatın bölgedeki olumlu gelişmelerin başlangıç noktası olmasını ve Orta Doğu barış sürecine yeni bir ivme kazandırmasını umuyoruz.”diye konuştu.
Maas, Orta Doğu’da müzakere edilen iki devletli tahlilin kalıcı barış getireceğine ait tavrı devam ettirdiklerini aktardı.
Avrupa’daki ve bölgedeki partnerlerle son haftalarda ilhak konusunu görüştüklerini ve direkt müzakerelerin yine başlaması için uğraş sarf ettiklerini belirten Maas, bu türlü bir süreci tesirli bir formda desteklemeye hazır olduklarını kaydetti.
Yunanistan Dışişleri Bakanlığından yapılan açıklamada, “İsrail ve BAE hükümetlerini, ortalarındaki ilgileri iyileştirmeye yönelik yaptıkları tarihi mutabakat için sımsıcak hislerle tebrik ediyoruz.” sözü kullanıldı.
Muahedenin, “diplomasi için bir zafer ve bölgenin istikrar ve güvenliğinin güçlendirilmesi açısından da değerli bir adım” olarak nitelendirildiği açıklamada, şu tabirler yer aldı:
“Bu büyük adımın tıpkı vakitte, Orta Doğu halkları ortasında diyalog ve karşılıklı anlayışın yerleşmesi açısından temel taşı oluşturmasını dileriz.”
İNGİLTERE
İngiltere Başbakanı Boris Johnson, İsrail ve Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) muahedesine ait Twitter’dan paylaşımda bulundu.
Muahedenin iki ülke ortasındaki olağanlaşma süreci için değerli bir adım olduğunu belirten Johnson, “Batı Şeria’da ilhakın durdurulması benim büyük umudumdu. Bu mutabakat ile durdurulmuş oldu. Bugün bu planın askıya alınması Orta Doğu’da barış için kıymetli bir adımdır.” argümanında bulundu.
İngiltere Dışişleri Bakanı Dominic Raab ise İsrail ve BAE muahedesinin barış için değerli bir dayanak olduğuna işaret ederek, “İlhakın askıya alınmasına ve Birleşik Kralığın iki büyük dostu ortasındaki olağanlaşmaya hoşgeldiniz. Filistinliler ve İsrail taraflarının görüşme vakti, barışa giden tek yol bu.” dedi.
FRANSA
Fransa Dışişleri Bakanı Jean-Yves Le Drian ise yaptığı yazılı açıklamada, “Fransa, bölgedeki iki kıymetli ortağı olan İsrail ile Birleşik Arap Emirlikleri (BAE) ortasındaki ilgilerin olağanlaştığına yönelik açıklamayı memnuniyetle karşılamaktadır.” tabirini kullandı.
İsrail’in Filistin topraklarını ilhak planını askıya almasının olumlu gelişme olduğunu vurgulayan Le Drian, bu kararın kalıcı hale gelmesi gerektiğini belirtti.
Le Drian, muahedenin İsrail ve Filistin ortasındaki müzakerelerin tekrar başlamasını sağlaması gerektiğini kaydetti.
İtalya Dışişleri Bakanlığı da bu muahedeyi olumlu karşıladıklarını ve Orta Doğu’daki barış için değerli bir adım olmasının umulduğunu açıkladı.
BULGARİSTAN
Bulgaristan Dışişleri Bakanlığının internet sitesinde yayımlanan resmi açıklamada ise İsrail-BAE muahedesinin “Orta Doğu tarihinde yeni sayfa açacak tarihi bir ilerleme” olduğu ileri sürüldü.
KOSOVA-ARNAVUTLUK
Kosova Başbakanı Avdullah Hoti yaptığı açıklamada, ülkesinin İsrail ve BAE ortasındaki bağların bütünüyle olağanlaştırılması muahedesini, daha sakin ve daha müreffeh bir Orta Doğu’ya gerçek tarihi bir adım olarak nitelendirdiğini vurguladı.
Arnavutluk Başbakanı Edi Rama, Twitter hesabından yaptığı bir paylaşımda, varılan muahedeyi “ilham verici” olarak yorumladı.
SUUDİ ARABİSTAN’DAN AÇIKLAMA
Körfez ülkeleri ortasında BAE’nin kıymetli müttefiklerinden olan Suudi Arabistan, İsrail ile varılan muahedede sessizliğini koruyup rastgele bir reaksiyon göstermedi.
Suudi Arabistan üzere Arap Birliğinden de mutabakata yönelik rastgele bir sert reaksiyon yahut kınama gelmedi.
Filistin tarafı ise Arap Birliğinin BAE-İsrail mutabakatındaki sessizliğine reaksiyon gösterdi.
Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) Yürütme Kurulu Genel Sekreteri Saib Ureykat, dün yaptığı açıklamada Ahmed Ebu Gayt’ın, BAE ile İsrail ortasında imzalanan olağanlaşma muahedesini kınayan açıklama yapmadığı takdirde istifa etmesi gerektiğini belirtmişti.
MISIR
Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi, BAE ve İsrail ortasındaki muahededen duyduğu memnuniyeti Twitter hesabından yaptığı paylaşımla ortaya koydu.
Sisi, “bölgesel istikrar ve kalkınmayı” sağlayacağını savunduğu gelişmeden son derece şad olduğunu belirtti.
BAE’nin resmi ajansı WAM’daki habere nazaran Sisi, Abu Dabi Veliaht Prensi Muhammed bin Zayid Al Nahyan’ı telefonla arayarak mutabakat hasebiyle kendisini tebrik etti.
Mısır, 1979’da İsrail ile olağanlaşma sürecine girip, diplomatik münasebetler kuran birinci Arap ülkesiydi.
BAHREYN
Körfez ülkeleri ortasında mutabakata yönelik bir takviye açıklaması da Bahreyn’den geldi.
Bahreyn’in resmi ajansı BNA’da yayımlanan haberde, İsrail ve BAE ortasındaki muahede “tarihi” olarak nitelendirilerek, bunun “bölgenin istikrarını” güçlendireceği ileri sürüldü.
Haberde, ABD’nin muahedenin teminatı olmasına yönelik sarf ettiği uğraşlarından da övgüyle kelam edildi.
İsrail Kamu Yayın Kuruluşunun (KAN) ismini vermek istemeyen İsrailli bir yetkiliye dayandırdığı haberde, BAE akabinde İsrail’le olağanlaşma mutabakatı imzalaması beklenen ülkenin Bahreyn olduğu belirtildi.
UMMAN
Umman, İsrail ve BAE ortasında yapılan olağanlaşma mutabakatına takviye verdi.
Dışişleri Bakanlığının, Umman resmi ajansı ONA’da yayımlanan yazılı açıklamasında, “Sultanlık, ABD-İsrail ve BAE’nin ortasındaki tarihi ortak bildiri çerçevesinde, İsrail ile bağlantıları konusundaki BAE’nin kararını destekliyor.” tabirlerine yer verildi.
FİLİSTİN
Filistin Halk Kurtuluş Cephesi (FHKC), BAE ile İsrail’in olağanlaşma mutabakatını Filistin halkının sırtına saplanmış bir hançer olarak nitelendirdi.
Filistin idaresinden yapılan yazılı açıklamada, BAE’nin, “işgal devleti” İsrail’in işgal altındaki Batı Şeria’nın kimi kısımlarının ilhakını süreksiz olarak askıya alması karşılığında ve Mescid-i Aksa’yı Yahudileştirme planları gölgesinde bu mutabakata vardığına vurgu yapıldı.
Hamas, Fetih ve İslami Cihad Hareketi, BAE ile İsrail’in olağanlaşma mutabakatına reaksiyon gösterdi.
İRAN
İran Meclis Lideri Muhammed Bakır Kalibaf’ın Milletlerarası Bağlantılardan Sorumlu Özel Yardımcısı Hüseyin Buyruk Abdullahiyan, İsrail ile bağlantıları olağanlaştıran BAE’yi Filistin ve Kudüs davasına sırtını dönmekle suçladı.
Abdullahiyan, şöyle devam etti:
“BAE’nin, uydurma ve hatalı İsrail rejimiyle bağlantıları olağanlaştırma ismine yeni yaklaşımı, barış ve güvenliği sağlamaz sadece siyonistlerin hatalarının devam etmesine hizmet eder. BAE idaresi, Filistin ve Kudüs davasına sırtını dönmüştür ve bu tavrının hiçbir münasebeti yoktur. BAE, bu stratejik yanılgı ile siyonizm ateşine yakalanacaktır.”
LİBYA
Libya Başkanlık Kurulu Üyesi Muhammed Amari Zayid, Birleşik Arap Emirlikleri’nin (BAE) İsrail ile alakaları olağanlaştırma konusunda muahedeye varmasını “şaşırtmayan bir ihanet” olarak kıymetlendirdi.
Zayid, Al Jazeera televizyonuna yaptığı açıklamada, BAE-İsrail mutabakatı için “BAE devletçiğinin şaşırtmayan bir ihanetidir. Libya, Suriye ve Yemen’de sürdürdüğü yıkıcı rol ile Katar, Filistin ve bölgenin özgür halklarına ambargo uygulamasının doğal bir sonucudur.” sözlerini kullandı.
Haber7
