Libya’da savaş hataları işlediği için Milletlerarası Ceza Mahkemesi (UCM) tarafından hakkında yakalama kararı bulunan, Halife Hafter’e bağlı milis kumandanı Mahmud el-Verfelli’nin Bingazi’de silahlı hücum sonucu öldürülmesinin Bingazi’ye ve tüm ülke güvenliğine olumsuz yansımaları olacağı düşünülüyor.
Verfelli’nin öldürüldüğü anlar;
Libya’nın doğusundaki gayrimeşru güçlerin başkanı Halife Hafter milislerinin Özel Kuvvetler Sözcüsü Meylud Ez-Zevi, 24 Mart’ta yaptığı açıklamada, Özel Kuvvetlerin sembol isimlerinden Yarbay Mahmud El-Verfelli’nin (42) öldürüldüğü duyurdu.
Verfelli’nin Bingazi’deki El-Hevari Mezarlığına rastgele bir askeri merasim düzenlenmeden gömülmesi dikkati çekerken, vefatına ait soruşturma ya da isimli tıp sürecinin duyurulmaması da bu suikast belgesinin çarçabuk kapatılmaya çalışıldığı izlenimi yarattı.
Halife Hafter cephesinden Verfelli’nin vefatına dair yapılan yazılı açıklamalar taziye iletileriyle sonlu kalırken, saflarındaki en öncü isimlerden birine karşı düzenlenen bu hücumun ardında kimler olduğuna yahut faillerinden hesap sorulacağına ait somut bir duruş gösterilmemesi de dikkati çekti.
Libya basını ve kamuoyunda çok sayıda yorumcu ve siyasi analist Verfelli suikastının “içeriden bir iş” olduğu değerlendirmesinde bulundu. Savaş hatalısı Verfelli’yi milletlerarası baskıları bertaraf etmek için Hafter’in öldürttüğü yorumları yapıldı. Çünkü Verfelli, askeri olarak Bingazi’de üstlendiği kıymetli rollere karşın tıpkı vakitte tartışmaların odağında bir isim olarak biliniyordu.
Buna nazaran Hafter, Mahmud Verfelli’nin mevti ile saflarındaki önde gelen isimlerinden birini kaybetse de işlediği katliamlar ve savaş hatalarıyla milletlerarası toplum ve bölgedeki kimi kabilelere karşı başını ağrıtan büyük bir yükten kurtulmuş oldu.
VERFELLİ’YE BAĞLI MİLİSLERDEN MEYDAN OKUMA
Hafter milisleri, Verfelli’nin vefatının akabinde ona bağlı güçlerin ve destekçilerinin yansılarından telaş duyuyor.
Çünkü Verfelli’nin mevtini duyan milisleri, haberi alır almaz Bingazi’deki hastane önünde havaya ateş açmış, öfkelerini tabir etmişlerdi. Cenazesinde de emsal sahneler ortaya çıkmış, toplumsal medyada yayımlanan birtakım imajlarda yüzleri maskeli milisler Verfelli’nin vefatıyla ilgili intikam kelamları etmişti.
Verfelli’ye bağlı güçler, direkt Hafter’i hatalı bulmasa bile ona bağlı milislerin ve birtakım kumandanların bunun ardında olduğunu düşünüyor.
Verfelli yanlıları daha evvel Hafter’e karşı güçlerini göstermişti. Hafter’e yapılan milletlerarası baskılar sonucunda toplu katliamlarla anılan savaş hatalısı Verfelli, 2018 yılında ülkenin doğusundaki Merc kentinde bir karakola teslim olmuştu.
Verfelli’nin teslim olmasının akabinde ona bağlı güçler Bingazi’de kaos çıkarmış, kentteki birçok ana yolu kapatmış, özgür bırakılması için Hafter’e baskı yapmıştı. Bunların sonucunda Verfelli hür kalmış, milislerinin de gücü ve tesiri ortaya konulmuştu.
VERFELLİ DESTEKÇİLERİNİN ÖNÜNDEKİ SENARYOLAR
Mahmud el-Verfelli’nin öldürülmesi Bingazi’de ve tüm Libya’da istikrarları değiştirecek üzere görünüyor. Halihazırda Verfelli’ye bağlı milislerin önünde iki senaryo bulunuyor.
Birincisi; kendilerini bir tertibe koyup Hafter’in oğulları Saddam ve Halid’e bağlı güçlerle açıkça çatışmalara girerek Bingazi’yi ele geçirmek ki bu da nihayetinde Hafter’le çatışmak olur. Bu senaryo Bingazi’deki güvenlik durumunu daha karmaşık hale getirir. Bu durumda bölgedeki silahlı çatımalar ve suikastlar artabilir.
İkinci senaryoda Hafter, daha evvel otoritesinden sapan kimi kumandanlara yaptığı üzere Verfelli güçlerinin bağlı olduğu Yıldırım Tugayı’nı öteki askeri üniteler ortasında dağıtabilir, önde gelen aşırıcıları gözaltına alabilir ve bu halde güçlerini kırabilir.
Bu durumda alandaki bir rakipleri kenara çekilen Hafter’in oğulları, denetimlerini güçlendirmiş olur. Ayrıyeten sadece batıdaki kabileler ortasında değil doğudaki kabileler ortasında da tartışmalı bir isim olan ve bölgede çok da kabul görmeyen Verfelli’nin sahneden çıkması ordunun bütünleşmesine, uzlaşıya çıkar sağlar.
HAFTER’İN LİBYA SAHNESİNDEN ÇEKİLMESI GEREKİYOR
Verfelli’nin öldürülmesinin akabinde Hafter soruna düşebilir. Daha evvel muhakkak periyotlarda Hafter’in yanında duran önde gelen kumandanlar, ona rakip olmaya, muhalif olmaya, bilhassa de oğullarının yaptıklarını eleştirmeye başladı. Bu kumandanlar gözaltına alınabilir ya da tasfiye edilebilir.
Hafter’e bağlı güçlerin kelamda Genelkurmay Lideri Abdurrezzak Nazuri, Hafter’e ve oğullarına muhalefet eden önde gelen kumandanlardan. Nazuri, ordunun birleşmesi halinde üst seviye bir makam elde edebilecek adaylar ortasında yer alıyor. Bu durum da onu maksat tahtasına oturtuyor.
Hafter’in başşehir Trablus saldırısının başarısızlığa uğramasının akabinde Bingazi’de güvenlik durumları gitgide berbatlaştı. Kent daha fazla şiddet aksiyonları ve ölümlere sahne olmaya başladı.
Bingazi’de tehlikeli bir halde şiddetin artması, her gün suikastlar, faili meçhul cinayetler yaşanması, yol kenarlarında cesetler bulunması, Hafter’in 2014’te ortaya attığı kenti faili meçhullerden kurtarma vaatlerini de yok ediyor.
Libya’da ulusal birlik hükümeti kurulması, parlamentodan ezici çoğunlukla güvenoyu alması, daha evvel görülmemiş bir memleketler arası takviye görmesi üzere gelişmeler Hafter’in ülkede bölünmüşlüğün sona ermesi, uzlaşının sağlanması, ordunun tek çatı altında toplanması, kanunlara uygun tek başlı devlet kurumları oluşturulması için Libya arenasından çekilmesini mecburî hale getirdi.
Libya sorunuyla alakalı faal birçok ülkede de bu kanaat oluştu. Hafter’in 2014’te başlattığı “Onur Operasyonu”nun doğu bölgelerinde ve tüm ülkede güvenlik, istikrar ve onurlu bir ömrü tesis etmede başarısız olmasının akabinde doğudaki kabilelerde de bu kanı yaygınlaştı. Tüm bunlar da Hafter’in herkesin faydasına artık sahneden çekilmesini gerektiriyor.
Haber7
