Türkiye Hazır Beton Birliği (THBB), 116 insanın ömrünü yitirdiği, 1999 öncesi yapılan 17 binanın yıkıldığı İzmir Seferihisar Deprem Raporu’nu tamamladı. Hazırlanan raporda, İzmir’de yıkıma ‘kötü zemin’, ‘kötü beton’, ‘kötü demir’, ‘kötü mühendislik’, ‘kötü işçilik’ ve ‘kötü denetim’den oluşan 6 berbatın bir ortaya gelmesinin neden olduğuna dikkat çekildi.
Raporda, dikkat çeken tespitlerden kimileri şöyle oldu: “Bazı binalarda kolonda kesme üzere tasarım yanlışlarından kaynaklanan hasarlar görülmüştür. Ağır hasarlı binalarda yapı kontrol ve mühendislik hizmeti alınmadığı anlaşılmış; yapı kontrol hizmeti almış binalarda ise yapısal hasar görülmemiştir. İncelenen ağır hasarlı yapıların tümü 1999 öncesi yapılmış.
DERE KUMUNDAN SULU BETON
Düşük dayanımlı beton kullanılmış. Bu betonlar, bileşiminde ince kirli dere materyali bulunan ve muhtemelen döküm sırasında ek su katılmış, kontrolsüz, düşük kaliteli betonlardır. Hasar gören binaların neredeyse tamamında donatılar nervürsüz düz çeliktir, çapları ve ölçüleri yetersizdir. Zelzele performansı açısından çok kritik olan ve uzunluğuna donatıları saran etriyelerin ölçüsü ve aralıkları yetersizdir, etriye sıklaştırmaları yapılmamış, uçları gerçek kıvrılmamıştır. Etriye aralıkları 20 cm ve üzerindedir.”
YAPILMASI GEREKENLER
THBB Lideri Yavuz Işık, Türkiye genelindeki konutların yüzde 35’inin (yaklaşık 6.7 milyon konut) zelzeleye dayanıksız olduğunu vurguladı. Işık ve Yapı Kontrol Kuruluşları Birliği acil yapılması gerekenleri şöyle sıraladı:
Yapı stoğu hemen taranmalı: Bütün yapıların risk potansiyeli ortaya konulmalı. Birinci etapta süratli tarama ile tespit edilen yüksek riskli yapılar ivedilikle yenilenmeli. İnşaat sürecindeki bütün kurallara; yer incelemesi, gerçek projelendirme, kaliteli materyal, hakikat uygulama, kontrole eksiksiz uyulmalı.
Beton sınıfı yükseltilmeli: İnşaatlarda daha yüksek dayanım sınıfında betonlar kullanılmalı.
KGS Kontrolü yaygınlaşmalı: Ülkemizde beton üretiminde en aktif kontrol Etraf ve Şehircilik Bakanlığı tarafından onaylanmış kuruluş olarak atanan Kalite Teminat Sistemi (KGS) tarafından yapılmaktadır. Beton üretim tesislerinin yerinde kontrolünün yanı sıra habersiz eser kontrolleri de yapılmaktadır.
Binalar denetlenmeli: Araç muayenesine gibisi bir sistemle 2-3 yılda bir binaların periyodik kontrolü yapılarak kolon, kiriş kesikleri tespit edilmeli.
1 milyon uzman gerekli: Mümkün İstanbul zelzelesinde 50 bin binanın yıkılacağını belirten uzmanlar, her binaya ortalama 20 kişilik kurtarma takımı verilmesi halinde bile 1 milyon arama kurtarma uzmanı gerektiğini belirtti.
Hürriyet
Haber7
