Son dönemde aşırı sıcak yahut dondurucu soğuk havanın tesiriyle, dünyada birçok bölgede güç arzında büyük çaplı kesintiler yaşanıyor.
Bu kesintilerin son örneklerinden birinin görüldüğü ABD’nin Teksas eyaletinde mevcut durumda 4 milyondan fazla tüketiciye elektrik sağlanamıyor.
Sert kış koşulları nedeniyle elektrik talebinin arttığı bölgede, rüzgar, doğal gaz, kömür ve nükleer santralleri donma nedeniyle kâfi elektrik üretimini gerçekleştiremiyor.
ABD’nin Teksas ve Kaliforniya eyaletleri ile Pakistan ve Meksika başta olmak üzere dünyanın farklı bölgelerinde yaşanan güç kesintileri, güç altyapısı ve kaynak çeşitliliğinin ehemmiyetini bir sefer daha ortaya koydu.
Norveç merkezli güç araştırma kuruluşu Rystad Energy Petrol Piyasaları Lider Yardımcısı Paola Rodriguez-Masiu, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kaynak çeşitliliğini sağlamanın kritik kıymet taşıdığına dikkati çekerek, “Kaynak çeşitliliği ve sistem entegrasyonu güç güvenliğini de beraberinde getiriyor. Güç sisteminin öbür bir bölge yahut kentle ilişkili olması, son günlerde yaşanan çok hava olayları üzere durumlarda daha esnek ve güçlü bir altyapı oluşmasını sağlıyor.” dedi.
Bilhassa yenilenebilir kaynaklardan güç tedarik edilen bölgelerde şebeke yapısının iyi dizayn edilmesi gerektiğini vurgulayan Rodriguez-Masiu, şunları tabir etti:
“Yenilenebilir kaynakların şebekeye entegrasyonu konusunda önemli zorluklar yaşanıyor ama siyaset yapıcılar ve kamu ekseriyetle yenilenebilir güçte üretim tarafına odaklanıyor. Bu durum da şebeke dizaynının ehemmiyetini gölgede bırakıyor fakat yenilenebilir kaynakların şebeke entegrasyonunun odaklanılması gereken en değerli alanlardan biri olduğunu düşünüyorum. Bu kapsamda, sistem direncini artırmak için hükümetlerin bölgeler yahut ülkeler ortasında irtibat kapasitesini artırması gerekiyor. Güç sistemlerinin farklı kaynaklardan elektrik tedariki sağlayabilmesi kritik kıymette.”
“YENİ TEKNOLOJİLER ARIZALARA MÜDAHALE MÜHLETİNİ KISALTTI”
Boğaziçi Elektrik Dağıtım AŞ (BEDAŞ) Genel Müdürü Murat Yiğit de yaklaşık 5 milyon aboneye elektrik hizmeti sağladıkları İstanbul Avrupa Yakası’nda olumsuz hava şartları ve doğal afet üzere durumlarda yaşananları anlattı.
Olumsuz hava şartları nedeniyle kesinti sıklığının arttığı devirler olduğunu belirten Yiğit, “Geçen yıl ocak, nisan ve haziran aylarında yaşanan kuvvetli yağış, fırtına ve hortum sebebiyle elektrik kesintisi sıklığında olağan dışı artışlar görüldü. Örneğin, 6 Ocak 2020’de hava muhalefeti nedeniyle oluşan kesintilerden etkilenen toplam kullanıcı sayısı 251 bin 465 olmuştu. Daha öncesinde 2019’da Silivri açıklarında meydana gelen 5,7 büyüklüğündeki zelzele sonrasında 14 bin kullanıcı güçsüz kalmıştı ancak trafo merkezlerinde rastgele bir yıkım olayı yaşanmadığı için 2 saat içinde tekrar güç arzı sağlandı.” diye konuştu.
Yiğit, afet yahut çok hava olaylarına yönelik kriz planlarının evvelce çalışılması ve şebeke muhtaçlıkları doğrultusunda bakım ve yatırım faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi gerektiğini lisana getirdi.
Bu şartlar nedeniyle meydana gelen arızalarda teknolojiden büyük ölçüde yararlanıldığını belirten Yiğit, şunları kaydetti:
“Biz bugüne kadar 1000’e yakın noktada uzaktan denetim merkezi olarak söz edilen SCADA’yı devreye aldık. Bu sistem sayesinde güçte kesme ve verme süreci çok daha süratli formda gerçekleştirilebiliyor. Rastgele bir trafonun güçsüz kalması durumunda abonelerden davet gelmeden Trafo Arıza Bildirim Sistemi üzerinden güçsüz kalan trafoyu tespit ederek harekete geçebiliyor ve bu sistemlerin katkısıyla arızalara müdahale müddetinde iyileştirme sağlanıyor.”
“ÜLKE ÇAPINDA BİR GAZ YAHUT ELEKTRİK KESİNTİSİYLE KARŞILAŞMIYORUZ”
ADG Anadolu Doğalgaz Danışmanlık şirketinin ortağı ve müdürü Gökhan Yardım da Türkiye’de doğal gazda daha evvel tek taraflı besleme olduğunu ve kaynakları çeşitlendirmek için farklı ülkelerden doğal gaz alınmaya başlandığını anımsattı.
Sıvılaştırılmış doğal gaz (LNG), yüzer LNG depolama ve gazlaştırma ünitesi ve yer altı doğal gaz depolama yatırımlarının da artırıldığına işaret eden Yardım, şöyle konuştu:
“Şu anda ikisi karada, ikisi de yüzer olmak üzere 4 LNG terminali var ve 5’incisi de inşa halinde. Ayrıyeten, Tuz Gölü ve Silivri yer altı depolama tesislerinin de kapasiteleri artırılıyor. Bilhassa kışa girerken, bu depoların ve terminallerin dolu olması çok kıymetli. Ayrıyeten, her noktaya pik tüketimi karşılayacak biçimde kompresörlerin yerleştirilmesi, gereksinim olan bölgelerde paralel çizgilerin konulması gerekiyor. Bu altyapı yatırımlarıyla Türkiye iyi bir noktaya geldi ve bu yatırımlar genişleyerek devam ediyor. Bölgesel bazda kesintiler olabilir lakin Türkiye yedekli çalıştığı için sert kış kaidelerinde ülke çapında bir gaz yahut elektrik kesintisiyle karşılaşmıyoruz. Güç bölümünde ‘yaptık, bitti’ diye bir durum kelam konusu olamaz.”
Yardım, güç tedarik güvenliğinin sağlanması için pazar durumuna nazaran tahlillerin yapılması ve her senaryonun çalışılması gerektiğini vurguladı.
Daha evvel çalıştığı rüzgar santrali yatırımında türbin kanatlarına ısıtıcı taktırdıklarını söyleyen Yardım, “Bu santraller yüksek yerlere yapılıyor ve donma olayları olabiliyor. Tahminen bu ısıtıcılara 5 yıl hiç muhtaçlık duyulmadı fakat şu anda bu ısıtıcılar çalışıyor ve kanatlar da donmuyor.” dedi.
Haber7
