Torba kanun yürürlüğe girdi. Torba kanunda yer alan bir düzenleme sigortasız çalıştırılanlara yönelik olarak kıymetli bir hak getiriyor.
Sigortasız çalıştırılan personeller patronlarına başvurarak kayıt altına alınabilecekler. Patronun sigorta başlatmaması durumunda mahkeme yoluyla bu hakların alınması gerekliliği doğacaktır.
Kimleri kapsıyor?
1 Ocak 2019 – 17 Nisan 2020 ortasında ahlak ve iyi niyet kurallarına alışılmamış davranışı dışında işten ayrılan bireyler ile bu tarihler ortasında sigortasız çalıştırılanlar ile hala sigortasız çalıştırılmaya devam eden bireyler düzenlemeden faydalanabilecekler.
Kim başvurabilecek?
1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri ortasında işten ayrılan bireyler (istifa dahil)
1 Ocak 2019-17 Nisan 2020 tarihleri ortasında sigortasız çalıştırılıp işten ayrılan bireyler
Halihazırda sigortasız çalıştırılanlar
Kapsamdaki bireylerin 1 Ocak 2021 tarihine kadar patrona yazılı müracaat yapmaları gerekiyor. Bu müracaat sonrası süreç başlayacak. Patronun yanıtı olumsuz ise İŞKUR’a hane bazlı dayanak için müracaat yapılması gerekecek.
Patron müracaat sonrası şahısları istihdam ederek çalıştırmaya başlarsa sigorta prim teşvikinden yararlanabilecek.
Sürecin seyri
Patron müracaat yapan şahısları işe alırsa patrona bu bireylerin istihdam edildiği gün başına 44.15 TL prim takviyesi verilecek.
Patron müracaat yapan şahısları işe alır ancak çalıştırmaz fiyatsız müsaadeye gönderirse, çalışana fiyatsız izinde olduğu gün başına günlük 39.24 TL nakdi fiyat takviyesi verilecek.
Patron müracaat yapan bireyleri işe almazsa, müracaat yapan kişinin yaşadığı hanede hane bazlı takviye kuralları kelam hususuysa fesih yasağı bitene kadar günlük 34.34 TL dayanak sağlanacak. Bu sayede 17 Nisan öncesi işten çıkartılan bireylerin işlerine geri dönmeleri hedefleniyor
Bu şahısların ayrıldıkları patronlara başvurarak işe dönmeleri teşvik edilecek. Öteki yandan patronun bu bireyleri işe alıp fiyatsız müsaadeye çıkartması kelam konusu olursa bu bireylere nakdi fiyat dayanağı ödenecek. Patron işe almazsa hane bazlı dayanak devreye girebilecek.
Sigortasız çalıştırılandan feragat istenecek
Düzenleme kapsamında 1 Ocak 2019 ila 17 Nisan 2020 tarihleri ortasında sigortasız çalıştırılıp işten ayrılanlar ve hala sigortasız çalıştırılanların işe alınması halinde kendilerinden feragat istenmesi kelam konusu.
Bu bireyler müracaatlarını yaptıktan sonra patron tarafından işe alınırlarsa sigortasız çalıştırıldıkları periyottaki fiyat dışındaki haklarından feragat etmiş olacaklar.
Münasebetiyle ileride sigortasız çalıştırıldıkları periyoda ait sadece fiyatlarını alamadıklarına dair dava açabilecekler. Patrona de bu bireyleri sigortasız çalıştırdığı periyoda ait idari para cezası çıkartılmayacak ve bu periyoda ait personelin sigorta primlerini ödemeleri istenmeyecek.
Düzenleme iyi değerlendirilmeli
Düzenleme salgın öncesi devirde işini kaybeden şahısların işe dönüşlerinin teşvik edilmesini ve sigortasız çalıştırılan şahısların kayıt altına alınmasını hedefliyor. Lakin bu durumdaki şahısların müracaatlarının nasıl değerlendirileceği çok değerli. Patronlar bu süreçte yeni işe alım yapmakta tereddüt ediyorlar.
Bu nedenle düzenlemeden yararlanacak kişi sayısı sonlu olabilir. Başka yandan patronlar sigortasız çalıştırdıkları bireylerin müracaatlarını kabul ederlerse sorun yaşayacaklarını düşünüyorlar. Sigortasız çalıştırılan bireyler için de emsal kaygılar kelam konusu.
Bu bireyler müracaatlarına olumsuz dönüş alırlarsa işlerinden olma kaygısı içerisindeler. Hem patron hem personel kaygılı. Bu tasaların giderilebilmesi ve düzenlemenin ayrıntıları toplumsal taraflara kapsamlı halde anlatılmalı. Bu sayede düzenlemenin emeline ulaşması kelam konusu olabilir.
Hane bazlı dayanak kuralları neler?
Müracaatları sonrası işe alınmayan şahıslar için hane bazlı dayanak devreye girebilecek. Bu bireyler müracaatlarına alacakları yanıtla birlikte İŞKUR’a hane bazlı dayanak için müracaat yapacaklar.
Hanesinde SGK’dan gelir ya da aylık alan, kısa çalışma ödeneğinden ya da işsizlik ödeneğinden faydalanan yahut sigortalı çalışan ya da sistemli toplumsal yardım alan bulunmamak kurallarını sağlayanlara hane bazlı takviye sağlanacak. Bu bireylere fesih yasağı sürdükçe günlük 34,34 TL takviye ödemesi yapılacak.
Teşvik kaideleri neler?
Kendisine başvuran bireyleri işe alan patronun teşvikten faydalanabilmesi için kimi koşulların sağlanması gerekiyor. Birinci olarak bu teşvikten yararlanılacak şahısları 1-31 Aralık 2020 tarihleri içerisinde işe alınması gerekiyor.
Bu bireyleri işe alan patronların bu bireyleri bir fiil çalıştırmaları halinde çalıştırdıkları gün başına teşvik almaları kelam konusu olacak.
Başka yandan teşvikin uygulanma mühleti fesih yasağı ile paralel. Fesih yasağı uzadıkça teşvikin mühleti de uzayacak. Fakat patronun teşvik mühletince aldığı takviyenin iadesinin olmaması için bu kapsamda işe alınan ve teşvikten faydalanılan sigortalıların en az yarısının teşvik mühletinin bitiminden itibaren en az teşvik alınan müddet kadar istihdam edilmesi gerekiyor.
Bu halde teşvik kapsamında işe alınan bireylere istihdam garantisi sağlanmaya çalışılıyor. Ayrıyeten patronun teşvikten faydalanabilmesi için bu kapsamda işe alınan şahısların 2020 yılı Ağustos ayında çalışmasının bulunmaması gerekiyor.
Milliyet
Haber7
