Son yıllarda Doğu Akdeniz ve Ege başta olmak üzere ‘Mavi Vatan’ tezi üzerinden milletlerarası haklarını kullanmak için net adımlar atan Türkiye, kelam konusu bölgelerde varlığını güçlü adımlarla sürdürüyor.
Geçmişte Doğu Akdeniz ve Karadeniz’de sismik araştırmalar yapan Türkiye, bu defa de sismik araştırma gemisi Oruç Reis ve ona eşlik edecek iki geminin daha Meis Adası’nın güney/doğu sınırında sismik arama-tarama faaliyetlerine katılacağını duyurdu ve kelam konusu alanda Navtex duyuru etti.
Ankara’nın bu atılımının akabinde yurt dışında bulunan Yunanistan Genelkurmay Lideri ivedilikle ülkesine döndü, Güney Kıbrıs Rum Idaresi ve Atina adeta alarm durumuna geçti. Pekala, memleketler arası hukuk Yunanistan’ın kendine ‘hak’ gördüğü tezlerle ilgili ne diyor, Türkiye faaliyetlerini hangi mutabakatlara nazaran yapıyor?
YUNANİSTAN’IN YANSISI ‘PROBLEMLİ’
Marmara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Memleketler arası Hukuk Ana Bilim Kolu Lideri Prof. Dr. Selami Kuran, Yunanistan’ın Oruç Reis başta olmak üzere Türkiye’nin Doğu Akdeniz ve Ege’deki adımlarına verdiği reaksiyonun ‘problemli’ olduğunu belirti.
Türkiye’nin Libya ile imzaladığı Deniz Yetki Alanlarının Sonlandırılması Mutabakatı’na atıf yapan Prof. Dr. Kuran, “Biz bu adımı atarken Libya’da Birleşmiş Milletler tarafından tanınan legal hükümet ile hareket ettik. Kelam konusu mutabakatı iki ülkenin de meclisleri onayladı ve BM tarafından da bu mutabakat tescil edildi” hatırlatmasında bulundu.
BM’NİN 1982 KARARI ÇOK AÇIK
Prof. Dr. Selami Kuran, Türkiye’nin BM’ye kelam konusu hadiselerle ilgili raporlar verdiğini söyleyerek, şöyle devam etti:
“Türkiye, ‘Yunan adaları bizim kıyı şeridimiz için kesici ve engelleyici olamaz’ diyor. Yunanistan ise hem ana karasının hem de adalarının farklı başka kara suları, kıta sahanlığı ve münhasır ekonomik bölgesi (MEB) olduğunu tez ediyor.
Bir defa şunu net bir biçimde söylemek gerekir; 1982 Birleşmiş Milletler Deniz Hukuku Kontratı bu mevzuda çok net. Adaların bu türlü bir hakkı olamayacağını, yalnızca çok kısıtlı istisnalarla bunun mümkün olabileceğini söylüyor BM. Yani o adanın nüfus yoğunluğu, toplumsal hayatı, hayat merkezleri üzere alanlara bakıyorlar… Bu nedenle Yunanistan’ın argümanlarının hukuksal bir temeli yok.
Türkiye ise ‘Ben, deniz yetki alanımı Libya ile yaptığım mutabakata nazaran çizeceğim. Kıta sahanlığı sonumu da bu muahedeye nazaran çizdim ve tüm bunları BM’ye tescil ettirdim. Her şey memleketler arası hukuka uygun’ diyor. Nitekim de Türkiye tüm süreci milletlerarası hukuka nazaran yürütmüş ve bunu en üst seviyede kayıt altına aldırmıştır.”
AB’NİN SİYASİ HARİTALARIYLA HAREKET EDİYORLAR
Prof. Dr. Selami Kuran, Yunanistan’ın tüm bu süreci Seville Üniversitesine Avrupa Birliği tarafından hazırlatılan haritaya nazaran ilerletmek istediğine dikkat çekti.
Kelam konusu haritanın Türkiye’yi Antalya Körfezi’ne hapsederek yalnızca 41 bin kilometrelik bir alanı reva gören bir çerçeve çizdiğini söyleyen Kuran, “Bu bir siyasi evraktır. Mutlaka memleketler arası hukukta yeri yoktur, zira türel bir yaklaşım sergilemez. Lakin Yunanistan, AB üyesi olduğu gerekçesiyle bu haritaya nazaran hareket edeceği konusunda ısrarlı” bilgisini paylaştı.
YUNANİSTAN’IN NİYETİ FARKLI
“Burada bilhassa dikkat çekmek istediğim bir nokta ise Yunanistan’ın temel amacı” diyen Prof. Dr. Selami Kuran, “Onlar, Adalar üzerinden de hak argüman ederek Akdeniz’e kadar inme, Güney Kıbrıs Rum Yönetimi’nin duyuru edeceği alanlarla buluşmak ve nihayetinde Yunanistan-Güney Kıbrıs Rum Idaresi deniz yetki alanı hedefindeler. Türkiye, Libya ile anlaşarak bu gayeye balyozu indirdi. Balyozu yalnızca onlara vurmadık, deniz yetki alanlarımızı kısıtlamaya, bizi muhakkak bir dar bölgeye hapsetmeye çalışan herkese vurduk ve deniz alanlarındaki ablukayı da kırdık” görüşünü paylaştı.
SİSMİK ARAŞTIRMANIN ÇOK DAHA ÖTESİNDE BİR DURUM KELAM KONUSU
Prof. Dr. Selami Kuran, Türkiye’nin Akdeniz’de en uzun kıyı şeridine sahip ülke olduğunu hatırlatarak, kelamlarını şöyle tamamladı:
“Böyle bir ülkeyi türel olmayan bir yaklaşımla yalnızca Antalya açıklarına hapsetmeye çalışamazsınız. Ankara’nın bu noktada durumu açık ve net. Bunun bir egemenlik uğraşı olduğu her fırsatta vurgulanıyor ve kararlılık gösteriliyor.
Oruç Reis ya da öbür sismik gemilerimiz gittikleri yerde umarım doğalgaz ya da diğer bir güç kaynağı bulur. Lakin fiili durum bunun çok daha ötesinde. Güç bulunsa da bulunmasa da bu gemilerimizin oralarda bulunması çok daha büyük manalar taşıyor. Türkiye tüm dünyaya ‘İmzaladığım muahededen doğan haklarımdan doğan yerlerde fiilen varım ve var olmaya devam edeceğim’ diyor.”
Haber7
