Kapalı Maraş 46 yıl sonra açılıyor! Son çalışmalar süratle sürüyor…
GALERİNİN DEVAMI
Geçtiğimiz gün Ankara’da bir ortaya gelen Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile KKTC Başbakanı Ersin Tatar, Kıbrıs Barış Harekatı’ndan beri kapalı olan Kapalı Maraş’ın kıyı kısmının bugün halka açılacağını duyurmuştu. Uzmanlar, artık saatler kalan açılışın değerini ve Kapalı Maraş’ın stratejik bedelini kıymetlendirdi.
Kıbrıs İlim Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Dekanı ve Memleketler arası Siyaset Uzmanı Prof. Dr. Cet Atun, Rum kesitinin Kıbrıs Barış Harekatı’ndan bu yana tüm tahlil tekliflerini reddettiğini hatırlattı. Atun, “Bugüne kadar GKRY’nin elindeki en büyük koz, Maraş’ın iskana açılmasını 46 yıldır önlemiş olmaları ve müzakerelerde Maraş’ı kazanılmış hak olarak ceplerinde olduğuna inanmalarıdır” sözlerini kullandı.
“SİYASİ SARSINTIYA NEDEN OLACAK”
Atun ayrıyeten, Maraş’ın açılmasının Kıbrıs Rum Kısmı ve Yunanistan’da siyasi zelzeleye neden olacağını da kaydetti.
Atun, Yunan lobilerinin Maraş’ın açılması konusunda Türkiye’ye baskı yapılması için teşebbüslerde bulunacaklarına işaret ederek şunları söyledi:
“Kapalı Maraş’ın açılmasının yarattığı sarsıntının artçı dalgaları da AB, ABD ve BM’ye kadar uzanacaktır. Dünyada varlığını sürdüren Yunan lobileri, Maraş’ın açılımı konusunda bize baskı yapacaklardır. Şunu vurgulamak gerekir ki Maraş Rum toprağı değildir. Maraş Bölgesi Abdullah Paşa, Lala Mustafa Paşa ile Bilal Ağa’nın olmak üzere üç vakfa ilişkin yerlerden oluşmaktadır ve bunların orjinal Osmanlı, İngiliz tapuları mevcuttur. Bu toprakların 1900’lü yıllarda İngiliz sömürge idaresince yasadışı olarak şahıslara devredildiği bilinmektedir. Maraş mülhak vakıf statüsünde olduğu için satılamaz, devredilemez, hibe edilemez.”
“NEDEN TÜRK MALLARINDA VAKIT AŞIMI OLUYOR?”
Bilindiği üzere, Kapalı Maraş bölgesini Osmanlı Paşaları vakfetti. Atun, bu hususta da şunları söyledi:
“Bugün çıkıp da ‘1974 kütükleri geçerlidir, aksi milletlerarası hukuka aykırıdır’ diyenlere şunu sormak gerekir: 1974 sonrasında Rum tapulu yerlerin iadesini istiyor ve 46 yıl öncesini baz alıyorken, neden 1974’den 46 yıl öncesini baz alamıyoruz? Tarih Rumların istediği, çıkarlarına uyan noktadan mı başlayıp bitmeli? Yahut şunu sorabiliriz, milletlerarası hukukun miadı mı var? Rum mallarında vakit aşımı olmuyor da neden Türk mallarında oluyor?”
“DENİZ YETKİ ALANLARINA ÇOK BÜYÜK GETİRİSİ OLACAK”
Kapalı Maraş’ın açılmasının gecikmiş fakat haklı, yerinde ve zorunlu bir karar olduğunu vurgulayan Atun, “Türkiye’nin güçlü duruşu bu kararda son derece tesirli oldu. 1968 yılından beri sürdürülmekte olan müzakerelerin bir sonuç vermedi. Bölgeye barışın lakin Türkiye’nin gücüyle geleceğine artık tüm taraflar görmeye başladı. Bu değişim daha başlangıç. Maraş’ın büsbütün açılması Ada’nın ekonomik, siyasi ve deniz yetki alanlarına çok büyük getirileri olacaktır” diye konuştu.
“ARTIK HALK MESKENINI TERK ETMEYECEK”
Ankara Toplumsal Bilimler Üniversitesi Kıbrıs Akademik Ünitesi Hukuk Fakültesi Dekan Yardımcısı Doç. Dr. Emete Gözügüzelli ise, Kapalı Maraş’ın açılmasının deniz yetki alanlarına iyi tarafta tesirine dikkat çekti.
Maraş’ın açılmasının KKTC’nin ekonomik kalkınmasının başlangıcı olacağına vurgu yapan Dr. Gözügüzelli, “Turizm, güvenlik ve ekonomik alanlara önemli kazanımlar getirecektir. Maraş’ta yerleşik halkın konutunu ve toprağını artık terk etmemesi manasına da gelecektir. Atılan bu adım, Kıbrıs Türk otoritesi altında Maraş halkının meskeninin, toprağının bir daha pazarlık konusu olmayacağının da bir sözüdür. Zira Başbakan Tatar liderliğinde federasyon halinde bir tahlil anlayışı son bulmuştur. Cumhurbaşkanı Erdoğan da açıklamalarıyla buna dayanak olmuştur.” biçiminde konuştu.
“DEĞİŞİMİN ÖN HAMLESİ”
Başbakan Tatar ile bir arada bir değişimin başlayacağını tabir eden Doç. Dr. Gözügüzelli, “Maraş kıyı şeridinin açılması Tatar’ın başlattığı değişim sürecinin bir ön atağıdır. Tatar liderliğinde bu süreç çok daha iyi çok daha görünür noktalara kesinlikle ulaşacaktır. Hasebiyle bu topraklarımız, deniz yetki alanlarımız konusunda milletlerarası alanda olumlu ivme kazandıracaktır.” dedi.
Maraş’ın açılmasının Rum kamuoyunda rahatsızlıkla karşılanabileceğine de değinene Dr. Gözügüzelli, şöyle devam etti:
“Rumlar bunu engellemeye, memleketler arası alanda kara propaganda temelinde kampanyalar yapmaya çalışacaklar ama bu beyhude arayıştır. Türkiye Erdoğan liderliğinde kararlı bir duruş sergiliyor ve bu kararlı duruşu Sayın Tatar’a da güç veriyor. Türkiye ve KKTC yek beden olmuş halde milletlerarası alanda gelecek reaksiyonlarla gayret hazır bir formda birlik ve beraberlik bildirisi veriyor. Hasebiyle Rumlar bu mevzuda hiç bir şey yapamaz.”
Dr. Gözügüzelli, Kapalı Maraş’ın kıyı şeridinin açılmasının küçük bir muhalif kesim dışında Kıbrıs Türk halkı tarafından büyük bir heyecanla karşılandığını da kelamlarına ekledi.
“HUKUKİ MAHZUR YOK”
KKTC Vakıflar Yönetimi Eski Genel Müdürü Taner Derviş, Kapalı Maraş kıyı şeridi ile kıyısının halkın kullanımına açılması mülkiyet açısından kıymet arz ettiğini belirterek kıyı şeridi ve kıyıların özel mülkiyet kapsamına girmediğini kaydetti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın “Kullanıma açılan bölgelerde hiçbir özel mülk yok. Mutlaka mağduriyete yol açılmayacak” sözlerini anımsatan Derviş, bunun karşı tarafın itirazlarını boşa çıkaracağını aktardı.
Kapalı Maraş’ın büsbütün açılmasının önünde rastgele türel bir pürüz bulunmadığını lisana getiren Derviş, şunları kaydetti:
“Ada genelinde geçerli yasal ve anayasal düzenlemeler ile memleketler arası antlaşmalar temelinde, Kapalı Maraş tümüyle Kıbrıs Vakıflar Yönetimine aittir. Öbür bir deyişle hukuk yerinde mevzu ile ilgili yetkili makam Kıbrıs Vakıflar Yönetimidir. Bu bağlamda, Maraş’ın Vakıflar Yönetimi tarafından açılmasının önünde hukuksal bir pürüz yoktur.”
KAPALI MARAŞ’IN TAPUSU BİZDE
Tarihi evraklar, Kapalı Maraş’ın vakıf malı olduğunu ortaya koyuyor. Kıbrıs’ı fetheden Lala Mustafa Paşa, parasını vererek Kapalı Maraş’ın bulunduğu bölgeyi satın aldı ve kendi ismine kurulan vakfa devretti. Bölgenin 300 yıl boyunca vakıflara ilişkin olduğu konusunda pek çok bilgi ve doküman bulunuyor.
ESKİ İHTİŞAMINA KAVUŞACAK
Geçtiğimiz sene, Başbakan Ersin Tatar ve Dışişleri Bakanı Kudret Özersay, Maraş’ın tekrar açılması için envanter çalışması yürütüleceğini açıklamıştı.
Bu çalışmayla, Maraş’ın tekrar turizme kazandırılacağı kaydedilmişti. On yıllardır hiçbir bakım yapılmayan kentin alt ve üst yapıları iyileştirilecek. Devasa projenin maliyetinin yaklaşık 10 milyar dolar olacağı öngörülüyor.
MARAŞ’IN KAPANMASINA UZANAN SÜREÇ
Osmanlı’dan sonra İngilizlerin eline geçen, daha sonraki periyotta Yunanistan’ın milletlerarası hukuka muhalif olarak asker yerleştirdiği Kıbrıs, yüzyıldır bölgedeki en değerli tartışma bahislerinden biri.
Rumların, Türklere yönelik soykırıma varan saldırganlığına karşı Türkiye, 1974’te Kıbrıs Barış Harekatı’nı başlatmış, kısa müddet içinde adanın değerli bir kısmı ele geçirilmişti.
Harekatı takip eden yıllarda Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti kurulmuş, Maraş ise ‘tampon bölgede’ kaldığı için kapalı kalmıştı. 80 ve 90’lı yıllarda Türk tarafı teşebbüslerde bulunsa da, Rumların engellemeleri yüzünden sonuç alınamamıştı. 2004’teki Annan Planı bir dönüm noktası olabilecekken, adada yapılan referandum yeniden Rumların ‘hayır’ oyuna takılmıştı.
Haber7
