Son aylarda artan enflasyonun tesiri ile halkın ucuz proteine yönelmesi, yem fiyatlarındaki artış ve yumurtacı tavuk üretimindeki düşüş yumurta fiyatlarını son bir yılda yüzde 100’ün üzerinde artırdı.
2020’nin Ocak ayında üreticide 30-40 kuruş, perakendede ise 50-60 kuruş civarında olan yumurtanın adet fiyatı aralık prestiji ile üreticide 70 kuruş, perakendede ise 1 TL sonunu aştı. Pandeminin birinci devirlerinde 12-13 tl olan 30’luk yumurta paketleri hali hazırda 30 TL sonunu aştı. Kelam konusu yükseliş ile birlikte yumurtanın kilogram en düşük 17 TL’ye çıkarak tavuk fiyatlarını geride bıraktı.
İstanbul Yumurta Üreticileri Toptancıları ve İşadamları Derneği Lideri Necati Yıldırım, artan fiyatlarda en kıymetli etkenin yem fiyatları ve Irak pazarında yaşanan gelişmelerin olduğunu söyledi. Yıldırım, “Mısırın kilogram fiyatı 1,3 TL’den 1.9 TL’ye çıktı. Soya fiyatı ise 7’nci ayda 230 dolar iken 560 dolara kadar yükseldi. Üstelik TL’nin bedel kaybı da buna eklendi. Ayrıyeten geçen yıl Irak’ın yumurta ithalatını yasaklaması nedeni ile yumurtacı tavuk üretimi azaldı. Tüm bunlar da fiyatlara artış olarak yansıdı.” dedi. Yıldırım’ın verdiği bilgilere nazaran soyada yüzde 60 dışa bağımlı iken bu oran toplam yemde ise yüzde 40 civarında seyrediyor.
“TMO Müdahale etmeli”
Yıldırım, “Üretici 17-18 aydır ziyan ediyordu. Birinci kere kar eder duruma geldi. Fiyatların daha fazla artmaması için Toprak Mahsulleri Ofisi’nin (TMO) müdahale etmesi lazım. Mısır fiyatlarındaki bu artışın gerisinde stokçuluk var. Geçen yıl da emsal bir durum yaşanmıştı ve TMO’nun müdahalesi ile fiyatlar dengelenmiş, yumurta fiyatları da gerilemişti. Şu anda da piyasanın TMO’nun müdahalesine gereksinimi var. Bir an evvel piyasaya mısır vermeli. TMO piyasaya mısır verirse yumurta fiyatları daha fazla artmaz, dengelenir.” formunda konuştu.
Tavuk fiyatları yatay seyrediyor
Öte yandan tavuk fiyatlarında ise etçi tavuk üretimine bağlı olarak yumurtaya nazaran daha düşük bir fiyat artışı gerçekleşti. Bütün piliç fiyatları son 6 ayda en düşük 8 TL iken en yüksek 13,90’ı gördü. Hali hazırda perakendede bütün pilicin kilogram fiyatı 12,90 TL civarında seyrediyor.
Türkiye’de 2018 yılında 124 milyon adet yumurta tavuğu, 230 milyon adette et tavuğu üretimi gerçekleştirildi. Kelam konusu sayı 2019’da yumurta tavuğunda 120,7 milyona gerilerken et tavuğunda ise 221,8 milyon adet olarak gerçekleşti. Kesim temsilcileri et tavuğu üretiminde her hangi bir eza yaşanmadığını belirtiyor. Yumurta fiyatlarındaki artışta ihracat krizi de değerli bir etken olarak göze çarpıyor.
Bilindiği üzere geçtiğimiz yıl Irak komşu ülkeler ile yumurta ithalatına yasaklama getirmişti. Dalın en büyük pazarı olan Irak’ta yaşanan gelişme yumurtacı tavuk üretiminde düşüşe yol açtı. 2020 yılının birinci yarısında bir evvelki yılın birebir devri ile kıyaslandığında, yumurtacı tavuk civcivi üretiminde de azalma yaşandı. Yumurtacı tavuk civcivi üretimi için kuluçkaya basılan yumurta sayısı yüzde 21,1 azalarak 108 milyon 799 bin adetten, 85 milyon 799 bin adete, üretilen yumurtacı tavuk civcivi sayısı ise yüzde 19,9 azalarak 40 milyon 523 bin adetten, 32 milyon 448 bin adete geriledi.
Haber7
