Koronavirüs salgının birinci döneminde İstanbul Büyükşehir Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi ve İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin başlattığı kampanyasına ilişkin İçişleri Bakanlığı “belediyelerin yardım toplama kampanyası yapamayacağı” istikametinde genelge yayımlamıştı. Bunun üzerine İBB, İçişleri Bakanlığı genelgesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Danıştay’da dava açmış, Danıştay 10. Dairesi, genelgenin iptali tarafındaki başvuruyu reddetmişti. İBB’nin bu karara yaptığı itiraz sonuçlandı.
İPTAL TALEBİNE RET
Habertürk müellifi Yasemin Güneri, “‘Danıştay noktayı koydu…Belediyeler yardım toplayamayacak” başlıklı yazısında, Danıştay İdari Dava Daireleri Şurası’nın aldığı bu en son kararı duyurdu. Danıştay İdari Dava Daireleri Şurası, belediyelerin yardım kampanyası düzenleyerek para toplayamayacağına karar verdi.
Güneri, hususa ait yazdığı yazıda şu tabirleri kullandı:
Geçtiğimiz yıl İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB), koronavirüs salgını nedeniyle güç durumdaki vatandaşlara yardım için “Birlikte başaracağız” isimli bir kampanya başlatmıştı.
Banka hesap numaralarına milyonlarca vatandaş para yatırdı. Toplanan paraların gereksinim sahiplerine ve yaşlı vatandaşlara dağıtılması amaçlanıyordu.
Kampanyaya hayli ağır ilgi gösterildi.
Kampanya devam ederken İçişleri Bakanlığı bir genelge yayınlayarak, yardım kampanyasının yasakladı. İBB’nin bağış hesabı da donduruldu.
KAMPANYALAR DURMUŞTU
Başta İstanbul, Ankara ve İzmir büyükşehir belediyeleri olmak üzere çok sayıda belediye yardım kampanyası düzenlerken İçişleri Bakanlığı’nın yayınladığı genelge, kampanyaların durmasına neden oldu.
Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Lideri Recep Tayyip Erdoğan bahse ait olarak, ‘Devlet içinde, devlet olmanın manası yoktur. Bu bakımdan, şu anda bu kampanyalar yalnızca devletimizin açıkladığı üniteler tarafından yürütülmektedir. Belediyeler bu türlü kampanyalar açacak olursa, devlet içinde devlet olur. Yasalar da buna müsaade etmiyor’ açıklamasını yaptı.
İBB KARARA İTİRAZ ETMİŞTİ
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı Ekrem İmamoğlu ve Ankara Büyükşehir Belediye Lideri Mansur Yavaş, yardım toplanmasını yasaklayan İçişleri Bakanlığı genelgesinin yürütmesinin durdurulması ve iptali istemiyle Danıştay’da dava açtı. Danıştay 10. Dairesi, genelgenin iptali tarafındaki başvuruyu reddetti. İBB bu karara itiraz etti.
Danıştay İdari Dava Daireleri Konseyi da bu bahiste noktayı koyacak karara imza attı. Şura, İçişleri Bakanlığı’na ilişkin genelgenin iptali talebinin reddine karar verdi.
Bu da, belediyelerin yardım kampanyası düzenleyemeyeceği manasına geliyor.
Oyçokluğuyla alınan karara 3 üye muhalif kaldı.
Kararın münasebetinde, ‘Koronavirüs ile gayret sürecinde, İstanbul vilayetindeki muhtaçlık sahiplerine ve yaşlı vatandaşlara dayanak olmak emeliyle banka hesap numaraları ilan edilerek yapılan yardım davetlerinin ‘yardım toplama’ faaliyeti kapsamında olduğu, belediyelere ait mevzuatta belediyenin gelirleri ortasında sayılan ‘bağış kabul etme’ olarak nitelendirilmesinin mümkün olmadığı sonucuna varılmıştır’ denildi.
“BELEDİYELER YARDIM TOPLAYAMAZ”
Kararda, belediyenin mevzuatı gereği yardım toplama yetkisinin olmadığı, müsaade almaksızın yardım toplamasının mümkün olmadığı tarafındaki İçişleri Bakanlığı genelgesinin hukuka alışılmamış bulunmadığı vurgulandı.
Münasebette şu görüşlere yer verildi: ‘Davacı tarafından yürütülen faaliyetin 2860 sayılı kanun kapsamında bir yardım kampanyası olmadığı, 5216 sayılı Kanun ile 5393 sayılı kanun kararlarına uygun olarak koşulsuz bağış kabulü yapıldığı, koşulsuz bağış kabul etmenin belediye liderinin yetkilerinden biri olduğu ve ismi geçen Kanun’lar uyarınca müsaade alınmasına gerek bulunmadığı ileri sürülmekte ise de, 2860 sayılı Kanun’da ‘yardım toplama’, 5216 sayılı ve 5393 sayılı kanunlarda ‘bağış kabul etme’ konusunun düzenlendiği göz önüne alındığında, kendi mevzuatı uyarınca bağış ismi altında yardım toplama yetkisi bulunmayan davacı belediyenin 2860 sayılı kanun kapsamında kabul edilerek tesis edilen süreçlerin davacının lehine bir tüzel durum olduğu hususu göz önüne alındığında, davacının 2860 sayılı kanun kapsamında olmadığı istikametindeki savının dava konusu süreci sakatlamayacağı sonucuna varılmıştır. Bu durumda davalı yönetim tarafından kendi mevzuatı uyarınca yardım toplama yetkisi bulunmayan davacının 2860 sayılı kanun kapsamında kabul edilerek bu kanun uyarınca müsaade almaksızın yardım toplamasının mümkün olmadığı istikametinde tesis edilen İçişleri Bakanlığı Vilayetler Yönetimi Genel Müdürlüğü’nün ‘Yardım toplama’ bahisli genelgesinde ve bu genelgeye destek alınarak tesis edilen İstanbul Valiliği’nin sürecinde hukuka karşıtlık bulunmamaktadır.’
KARARA MUHALİF KALAN ÜYELER: YARDIM DAVETİNDE BULUNABİLİRLER
Karara muhalif kalan üç üye, yazdıkları karşıoy yazılarında belediyelerin yardım davetinde bulunup bağış toplayabileceğini belirttiler.
Karşıoy yazısında şu görüşler dikkat çekti: ‘Doğal afetlerle ilgili çalışmalar yapmak, toplumsal yardım ve dayanak sağlamak belediyelerin vazifeleri ortasında olduğundan, belediyeler bu misyonlarını yerine getirirken bağış/yardım yapılması davetinde bulunabilirler. Bu bağlamda yardım ve bağış kavramları belediyeler tarafından iç içe geçmiş ve bir birini tamamlayan kavramlardır. Bağış kabul etme yetkisi bulunan belediyenin bu yolla elde ettiği gelirdi nerede harcayacağı konusunda elbette ki takdir yetkisi vardır. Harcama kalemi ile ilgili iradesini bağış yapıldıktan sonra belirleyebileceği üzere, bağış yapmaya davet etabında da somutlaştırarak beyan edebilir. Harcama yerine ait irade beyanı bağış yapmaya teşvik niteliğinde olup, Belediyenin bağış yoluyla elde ettiği gelirleri nerede harcayacağının evvelce beyan etmesinden hareketle bu faaliyetin 2860 sayılı Kanun kapsamında bir yardım toplama niteliğine dönüştüğü ileri sürülemez.’
“BAĞIŞ KABUL ETME YETKİSİ ÖBÜR BİR YÖNETİMİN MÜSAADESİNE BAĞLI DEĞİL”
‘Diğer taraftan belediyelere tanınan bağış kabul etme yetkisi; öbür bir yönetimin müsaadesine bağlı olmadığı üzere, muhakkak bir maksat ve müddet koşuluna bağlı olmaksızın daima kullanılabilen genel bir yetkidir. Bu durumda, özel kanun niteliğindeki 5216 ve 5393 sayılı kanunlardan kaynaklanan bağış kabul etme hak ve yetkisi kapsamında kabul ettikleri koşulsuz bağışların 2860 sayılı Kanun kapsamında ‘yardım toplama’ faaliyeti olarak nitelendirilmesinde ve kamu yönetimi olan belediyelerin ‘kurum’ üzere kıymetlendirilerek 2860 sayılı kanun kapsamına dahil edilmesi suretiyle müsaade almadıkları gerekçesiyle bağış toplama yetkilerinin kısıtlanmasına ait dava konusu genelge, açıkça hukuka alışılmamış bulunmaktadır.'”
Haber7
