Milletlerarası Güç Ajansı datalarına nazaran, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınıyla gayret kapsamında uygulanan kısıtlamalar nedeniyle geçen yıl global karbon emisyonlarında yüzde 6 ile rekor düşüş yaşandı, kara ulaşım bölümü emisyonların azalmasına en büyük katkıyı sunan bölümlerden oldu.
Global emisyonların yaklaşık yüzde 25’inden sorumlu olan ulaşım kesiminde bu oranın azaltılması iklim değişikliğiyle gayret gayelerinin yakalanmasında kritik rol oynarken, iktisatların salgının yaralarını sarmaya çalıştıkları bu devri fırsata dönüştürerek bisiklet, elektrikli araç ve entegre ulaşım sistemlerinin daha fazla yaygınlaştırılmasına muhtaçlık duyuluyor.
Dünya Kaynakları Enstitüsü (WRI) Türkiye Sürdürülebilir Kentler Yöneticisi Güneş Cansız, AA muhabirine, salgınının başlangıcından beri dünya genelinde kent içi hareketliliğin yüzde 50-90 azaldığını söyledi.
Türkiye’de de salgının birinci devrinde kent içi toplu taşıma talebinde yüzde 90’u bulan düşüş olduğunu aktaran Cansız, salgının daha inançlı, çevreci toplu taşıma üzere öbür ulaşım cinsleriyle bütünleşik bir sistem oluşturmak için fırsat verdiğini lisana getirdi.
Cansız, bilhassa bisikletin Avrupa’da sürdürülebilir ulaşımda kıymetli yer taşıdığına dikkati çekerek, şunları kaydetti:
“Avrupa’da bisikletin mevcut kullanımından yıllık 3 milyon litreden fazla yakıt tasarrufu yapılıyor. Bu tasarrufun karşılığı ise 4 milyon avro. Bisiklet kullanımı yılda 16 milyon tondan fazla karbon emisyon salımını önlüyor. Bisiklet kullanımıyla karbon ayak izimiz, otomobille yapılan seyahate nazaran yaklaşık yüzde 75 azalacak. Bir kilometrelik seyahatte petrol yakıtlı bir otomobil yaklaşık 196 gram, dizel yakıtlı bir otomobil yaklaşık 171 gram karbon emisyonu salımı yaparken bisikletle yapılan seyahatlerde 16-50 gram ortası karbon emisyonu salımı yapılıyor. Bilhassa kısa aralıklı seyahatlerde bisiklet kullanımı karbon ayak izinin düşük tutulması açısından hayli büyük kıymet taşıyor.”
Cansız, Hollanda’da yaklaşık 4, Danimarka’da 6, Almanya, İsveç ve Finlandiya’da ise her 10 seyahatten birinin bisikletle yapıldığını tabir etti.
“BİSİKLETLİ ULAŞIMLA İLGİLİ HAREKET PLANLARI HAZIRLANMALI”
Sürdürülebilirlik için bisikletli ulaşıma odaklanılmasının kıymetine işaret eden Cansız, “Türkiye’de bisikletin ulaşımdaki hissesi yalnızca yüzde 2. Bisikletin en çok kullanıldığı kentlerde bile bu oran yüzde 5. Avrupa ülkelerinde ise bu oran yüzde 45 civarında.” dedi.
Cansız, Türkiye’nin bisikletli ulaşım için çok süratli adımlar atması gerektiğini belirterek, bisikletli ulaşımla ilgili aksiyon planları hazırlanması, bu kapsamda toplanan bilgilerin tahlil edilmesi gerektiğini söyledi.
Bu kapsamda birtakım kentlerde çalışmalar yapıldığını aktaran Cansız, “Türkiye için orta vadede her 10 seyahatten 1’inin, uzun vadede ise her 4 seyahatten 1’inin bisikletle yapılmasını hedefliyoruz. Ayrıyeten kısa aralıklarda yani 5 kilometre altı her 3 seyahatten 1’inin bisikletle yapılmasını, kişi başına en az 1 bisiklet sahipliği, okullarda bisiklet sürüş eğitiminin verilmesi ve toplumda farkındalık oluşturmak için de çalışıyoruz.” değerlendirmesinde bulundu.
ENTEGRE ULAŞIM SİSTEMLERİ VE GÜÇ VERİMLİLİĞİYLE 70 TRİLYON DOLAR TASARRUF MÜMKÜN
Cansız, iklim değişikliğiyle gayrette dünya nüfusunun yarısına konut sahipliği yapan kentsel alanların kıymetini vurgulayarak, şöyle devam etti:
“2030’a kadar kentler, sırf binalardan ve ferdî araç kullanımından yılda yaklaşık 8 milyar metrik ton karbondioksite sebep olabilir. Kompakt, toplu taşıma odaklı kentsel gelişim, daha iyi arazi kullanımı ve güç verimli ulaşımla karbon emisyonları 2030 yılına kadar 6 milyon ila 1,9 milyar metrik ton azaltılabilir. Birebir biçimde, düşük karbonlu bir elektrik sistemine geçiş, global finans sisteminin kapasitesini 2015 ile 2035 yılları ortasında 1,8 trilyon dolar artırabilir. Entegre ulaşım sistemleriyle kent içi ulaşım sistemlerinde güç verimliliğini artıran siyasetler uygulanabilirse 2050’ye kadar araçlar, yakıt ve ulaşım altyapısı üzerinde yapılan harcamalardan yaklaşık 70 trilyon dolar tasarruf sağlanabilir.”
Haber7
