İşte Taha Dağlı’nın “Mısır’la ilgili bilinmesi gerekenler” isimli yazısının tamamı;
Türkiye’nin Mısır’la diplomatik süreç atağı her baştan farklı ses çıkmasını beraberinde getirdi.
Tek tek o seslere bakalım, söylenenler neler, gerçekler neler?
TÜRKİYE MISIR’A MUHTAÇ MI KALDI?
Türkiye, Mısır’a ya da Mısır’ın Türkiye’ye muhtaçlığı diye bir durum kelam konusu değil. Her iki ülkenin de ortak çıkarları var. Türkiye 27 Kasım 2019’da Libya mutabakatı ile Doğu Akdeniz’de bir temel attı ve beklemeye başladı, Türkiye’nin tezleri doğrultusunda hareket eden herkese de kapıyı açtı. Türkiye için burada değerli olan kendi menfaatleri, “ben buradayım, yanıma gelenle de tıpkı masaya otururum” diyor Türkiye.
MISIR NEDEN TÜRKİYE İLE YAKINLAŞMAYA EVET DİYOR?
Mısır’ın bugüne kadar güvendiği güçlere karşı şu an çok önemli bir güvensizliği bulunuyor. Biden idaresinin ne yapacağını kestiremiyor, BAE yanı başlarında savaş sebebi olan Etiyopya’daki Rönesans barajının finansörü, İsrail de hakeza o denli. Aynıca Doğu Akdeniz’de Türkiye’nin tezleri Mısır’ın menfaatleri doğrultusunda, çok daha fazla alan elde ediyorlar. Bir de Mısır, Doğu Akdeniz’de güç üssü olma hayali kuruyor, İsrail’in EastMed projesi ise bunun önündeki en büyük pürüz.
TÜRKİYE GEÇ Mİ KALDI, DARBE SONRASI SİSİ’YE BU KADAR YÜKLENMESEK OLMAZ MIYDI?
2013 dinamikleri çok farklıydı. O periyot Mısır’da Mursi’ye yapılan darbenin Türkiye’nin menfaatlerini direkt gaye alan bir tarafı vardı. Yani Türkiye darbeyi beğenilen karşılasa hatta Sisi’nin yanına gitse bile Mısır ve Sisi rejimi Türkiye düşmanlığına devam edecekti. Sisi’nin o periyot getiriliş emellerinden biri Türkiye’yi denklem dışı bırakmaktı. Ancak bugün farklı bir ortam var, Türkiye 2013’dekinden çok daha güçlü ve Sisi o günkü kadar bugün dış dayanak alamıyor. Sisi ülkesinin menfaatlerini hiçe saydı yıllarca, bu nedenle Türkiye’nin darbe tersliği üzere ahlaki bir tavrı bir kenara bırakıp, onunla görüşmesi Türkiye’ye hiçbir yarar sağlamayacaktı zati. Türkiye bugün de Sisi ile değil Mısır devleti ile görüşecek ve Mısır devleti ile kurarsa bir diyalog kuracak.
SİSİ İLE DOST MU OLUNACAK?
Cumhurbaşkanı Erdoğan, ABD ziyaretlerinde Sisi ile birebir ortamda bile bulunmadı. Bugün şayet Mısır’la bir uzlaşı olacaksa bu tutum değişmeyecektir. Mısır’la Türkiye’nin görüşüyor olması illa Erdoğan’ın Sisi ile görüşeceği manasına gelmez.
TÜRKİYE MISIR’LA NASIL BİR BAĞ KURACAK?
Türkiye’nin dış siyasetine bakınca stratejik ittifaklar yerine lokal, bölgesel partnerliklerin olduğunu görüyoruz, bu önümüzdeki devirde artacaktır. Yani nasıl Rusya ile ortak taraflarımız ve ters görüşlerimizin olduğu alanlar var, tıpkı o denli. Elmalarla armutların birebir sepete konulduğu değil ayrıştırıldığı bir dış siyaset prosedürü en doğrusu da bu. O yüzden Mısır’la kurulacak ilginin seviyesi Doğu Akdeniz özelinde bir uzlaşıyla başlar öteki hususlarda tıpkı menfaatler doğrultusunda yeni uzlaşılar kurulabilir ancak krizlerin olduğu alanlar devam eder, bunlarda da gerginlik düşürülür, müzakere yolu açık biçimde, birebir masada problemlerin konuşulabildiği süreçler işletilir.
TÜRKİYE MISIR’LA GÖRÜŞÜNCE İHVAN’I SATMIŞ MI OLUYOR?
Müslüman Kardeşler bugün birden fazla kola ayrılmış durumda. Genel olarak Türkiye’nin Mısır’la yakınlaşmasını desteklediklerini söyleyebiliriz, bu çok net. İhvan’dan buna asla reaksiyon gelmez. Zira onların da bu süreçten faydalanmaları kelam konusu olabilir. Mısır’la kurulacak diyalogla cezaevlerindeki İhvan üyelerinin özgür bırakılması üzere bir çok başlıkta İhvan ile alakalı problemlerin tahlili için müzakereler yürütülebilir.
İHVAN MISIR’LA GÖRÜŞÜYOR MU?
İhvan, Türkiye’nin Mısır’la diyaloğunu dayanaklar dedik zira şahsen kendileri de Mısır’la diyalog süreci başlattılar. Temmuz 2019’da İhvan’dan üst seviye bir heyet ile Mısır idaresi ortasında müzakereler başlatıldı. Katar arabuluculuğundaki bu görüşmelerde İhvan, Mısır idaresi için tehdit içermeyen yüzlerce mensubunun özgür bırakılmasını talep etti. Bu süreç hala devam ediyor.
FİLİSTİN VE HAMAS’IN DURUMU?
Mısır, Hamas’ın da İhvan ekolü olduğunu savunuyor lakin şu da bir gerçek ki son 2 yılda Filistin direniş hareketi Hamas ile Mısır istihbaratı ortasında da müzakere süreci başlatıldı. Hamas heyetleri Kahire’ye, Mısır istihbarat heyetleri de tekraren Gazze’ye gitti. Yani İhvan ve tıpkı ekolden gelen Hamas’ın Kahire idaresi ile diyaloğu kopmadı tersine devam ediyor. Türkiye ve Katar da bu süreçleri destekledi. Şu bir gerçek ki İsrail tarafından hudutları kapalı olan Hamas, Mısır’ın Refah hududunu açması sayesinde nefes alabiliyor.
Haber7
