Dış Ekonomik Ilgiler Şurası (DEİK) Türkiye-Macaristan İş Kurulu Lideri Adnan Polat, AA muhabirine yaptığı açıklamada, Macaristan’ın Avrupa Birliği (AB) içinde Kovid-19 salgını sürecini en iyi yöneten ve bundan en az zararla çıkan memleketlerin başında geldiğini belirterek, Macaristan’ın salgından en düşük ölçekte etkilenen memleketler arasında bölge aldığını söyledi.
IMF olgularına nazaran, 2020 yılında yüzde 3,1 küçülme ile Macaristan’ın AB içinde salgın sürecinde en az küçülme beklenen memleket olduğunu tabir eden Polat, laf konusu devlette, 2021 yılında da yüzde 4,2’lik bir büyüme öngörüldüğünü lisana getirdi.
Polat, bu başarıda Orban hükümetinin ivedilikle harika hal ilan etmesi ve süratli kararlar alıp acilen tatbike geçmesinin tesirli olduğunu aktararak, şunları kaydetti:
“Macaristan, virüs yayılım gösterirken hudutlarını çok çabuk kapattı ve böylelikle vaka sayılarını denetim altına almayı başardı. Budapeşte havalimanının, İstanbul yahut Milano’nun bilakis milletlerarası uçuşlar için aktarım merkezi (hub havalimanı) statüsünde olmaması da bir avantaj oldu ve AB dışından devlete giriş çıkışlar hudutlu kaldı. Macaristan’da hayat büyük nispette sıradana döndü. Temmuz başı itibari ile Türkiye ile karşılıklı uçuşların başlaması öngörülüyor lakin olağan ki bu planların gerçekleşip gerçekleşmeyeceğini salgının önümüzdeki devirdeki seyri belirleyecek.”
“Ticaret hacminin 6 milyar dolara ulaşması gayesine ulaşılabilir”
Polat, Türkiye-Macaristan arasındaki ticaretin her yıl artarak güçlendiğini belirterek, “Makine ve elektrik, otomotiv, dokumacılık, kimyasal, plastik ve hayvansal eserler iki memleket arasındaki ticaretin temelini oluşturuyor. Pandemi sürecinden evvel iki memleket arasındaki ticaret hacminin artırılması ve 6 milyar dolara ulaşması için maksat belirlenmişti. Hiç beklenmedik bir anda ortaya çıkan ve tüm dünyada yaşanan bu sürecin tesirlerine karşın bu gayeye ulaşılabileceğini düşünüyorum.” diye konuştu.
Kovid-19 salgını sonrasında hudutların açılmasıyla tekrar birebir formda ticaretin büyüyerek devam edeceğini iddia ettiklerini söz eden Polat, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Salgın döneminde Macaristan’ın muhtaçlığına birinci karşılık veren devletlerden biri Türkiye oldu, medikal maske kumaşı ve dezenfektan üretimi için kimyasal ham hususlar Türkiye’den tedarik edildi. DEİK/Türkiye-Macaristan İş Kurulu, Macaristan’a tıbbi gereç yardımında bulundu. Bu süreçte Macaristan ve öbür AB memleketleri en yakınlarındaki üretim gücü yüksek mal tedarik edebilecek memleketin Türkiye olduğunun farkına vardılar. Sonlar kapanırken ve Çin’den birçok materyalin tedariki zorlaşırken, Türkiye’nin imdada yetişmesi, memleketimizin Avrupa için kıymetini bir sefer daha ortaya koydu.”
Polat, Macaristan’ın, Avrupa içerisinde yatırım için Hollanda ve İsviçre’den daha avantajlı fırsatlar sunan bir devlet olduğuna işaret ederek, “Alman ve Avusturyalı iş insanları Macaristan’ı değerli bir yatırım, üretim ve dağıtım merkezi olarak kullanıp yarı mamul ürünlerini Macaristan’a göndererek, orada son tüketiciye hazır hale getirdikten sonra AB başta olmak üzere bütün dünyaya satıyor. Bizim iş kişilerimiz da Macaristan’a tıpkı perspektiften bakmalı.” değerlendirmesinde bulundu.
Macaristan’ın, 510 milyon nüfuslu AB pazarına ve AB’nin ikili ticari mutabakatlarının bulunduğu üçüncü pazarlara Türkiye’den eser ve hizmetlerin satılabilmesi için açılan bir kapı olduğuna işaret eden Polat, akıllı kent teknolojileri, tarım teknolojileri, sıhhat ekipmanları, içme suyu ve atık su teknolojileri sahasında Macar firmalarının çok ileri olduğunu, bu potansiyel görülüp hayata geçirilebilirse ikili ticaret hacminde 6 milyar dolar amacına rahatlıkla ulaşılabileceğini söyledi.
Polat, bu manada hizmetin iki memleketin iş adamlarına düştüğüne dikkati çekerek, “Benzer formda Türkiye de Macar firmaları için büyük imkanlar sunuyor. Türkiye’den firmaların Macaristan üzerinden AB’ye ulaşabilmeleri üzere Macar firmaları da Türkiye üzerinden Afrika’ya ulaşabilirler, hâlihazırda iki memleketin Afrika’da ortak yatırımları bulunuyor.” dedi.
Türkiye’de Macaristan’ın ekonomik mealde görünürlüğünün çok yüksek olduğunu belirten Polat, kelamlarını şöyle sürdürdü:
“Ankara’daki elçilikte iki ticaret ataşesi, İstanbul’daki konsoloslukta üç ticaret ataşesi bulunuyor. Ayrıca Macaristan İhracatı Teşvik Ajansı HEPA’nın ve Macar Eximbank’ın da İstanbul’daki konsolosluğun bulunduğu binada Türkiye merkez ofisi var. Bunun yanında HEPA Türkiye’nin Ankara, İzmir ve Bursa’da ofisleri var. Bütün bu ticari yapılanmanın maksadı, Türkiye ile Macaristan arasındaki ticari amaç olan 6 milyar dolar rakamına ulaşılmasında Türk ve Macar iş camiası ile birlikte çalışmak ve her iki tarafa da destek vermek için fiyatsız hizmet sunuyor.”
“Macaristan salgın devrinde bile yatırım çekmeyi başardı”
Adnan Polat, Macaristan’ın tüm dünyadan yatırım çeken bir memleket olduğunu, yüzde 9 ile AB içindeki en düşük kurumlar vergisi orantısına sahip olması, stratejik lokasyonu ve çok cepheli yatırım teşvikleri vermesinin Macaristan’ı yabancı yatırımlar için cazip kıldığını anlatarak, “Aynı vakitte eğitimli ve nitelikli iş gücü nispeti yüksek ve beş gün üzere kısa bir mühlet içerisinde basitçe iş kurulabilen bir devlet. Milletlerarası şirketler Macaristan’ı üretim ve lojistik üssü olarak değerlendiriyorlar. Hâlihazırda mevcut direkt yabancı yatırım stoku 90 milyar doların üzerinde. Son yıllarda Avrupa ve Amerikalı yatırımcıların yanı sıra Uzak Doğulu yatırımcıların da Macaristan’a yatırım konusunda ilgisi yüksek.” diye konuştu.
Türkiye’den Macaristan’da farklı dallarda yatırım yapan birçok değerli firma olduğunu belirterek Polat, “Polat Holding olarak bizim de Macaristan’da güç, emlak dalları başta olmak üzere farklı ortamlarda yatırımlarımız var. Türk iş insanlarının Macaristan’daki direkt ve dolaylı yatırımlarının yekunu yaklaşık 500 milyon avro seviyesinde ve devam eden yatırımlarla bu rakamın birkaç yıl içerinde 1,5-2 milyar avroya ulaşacağı varsayım ediliyor. Korona salgını devrinde bile yatırım çekmeyi başarmış bir ülke Macaristan. Son olarak Türkiye’den traktör kabini ve tarım ekipmanları üreticisi Balıkesir menşeli bir firma Macaristan’a yatırım yaptı.” tabirlerini kullandı.
“Macaristan üzerinden iş yapmak çok büyük fırsatlar sunuyor”
Polat, Macaristan’ın AB pazarı ve AB’nin ikili ticari mutabakatlarının olduğu üçüncü pazarlara açılım sağlanması bakımından büyük bir fırsat sunduğunu aktararak, Macaristan’ın Avro Kesimi’nde olmaması ve avro önünde özgür kur uygulanan kendi para ünitesi forinte sahip olmasının da Türk iş kişileri açısından cazip bir faktör olduğunu lisana getirdi.
Macaristan’ın, AB içerisinde Türkiye’nin sıfır sorun yaşadığı bir devlet olduğunu belirten Polat, Macaristan hükümeti ile Türk hükümeti arasında en üst seviyede iş birliği kelam konusu olduğunu, ikili ticari ve ekonomik alakalarda global ekonomik dalgalanmalar dışında hiçbir tehdit bulunmadığını vurguladı.
Türkiye’den Macaristan’a tekstil eserlerinin ihracatının arttığını tabir eden Polat, laflarını şöyle sürdürdü:
“Bunun yanı sıra otomotiv hem Türkiye hem Macaristan için büyük değere sahip bir kesim, her iki memleketin de güçlü olduğu bu yerde da ihracatın artacağını öngörüyorum. Macaristan’da yalnızca binek tipi araba üretimi mevcut, meğer Türkiye hafif ve ağır ticari araç klasmanında iyi bir tedarikçi konumunda. Macar firmaları AB’deki büyük firmaların üretici tedarik zincirlerine entegre olmuş durumda. AB üyesi devletlerle ticareti geliştirebilmek için bu tedarik zincirine dahil olabilmek çok kıymetli. Türk şirketleri de bu tedarik zincirine dahil olmayı başarırsa büyük fırsat yakalar. Bunun için Macaristan üzerinden iş yapmanın çok büyük fırsatlar sunduğu kanaatindeyim.”
Haber7