Birleşmiş Milletler (BM) bünyesindeki Hükümetler Ortası İklim Değişikliği Paneli’nin (IPCC) hazırladığı altıncı rapor, tüm dünyada soğuk duş tesiri yarattı. Rapordan yansıyanları pahalandıran Türk uzmanlar ise, gereken tedbirlerin hayata geçirilmemesi ve mevcut sera gazı salınım oranlarının devamı halinde gezegenin felakete sürükleneceği ihtarında bulundu.
66 ülkeden 234 bilim beşerinin iştirakiyle hazırlanan raporda insanlığın iklim üzerindeki ziyanlı tesirine dikkat çekilerek, şimdiye kadar az görülen çok hava olaylarının sıklaşacağı, sıcaklık artışının 1.5 derece ile sonlandırılması durumunda bile tablonun kolay kolay değişmeyeceği vurgulanıyor.
İNSAN KAYNAKLI ARTIŞ
Raporda 2050’ye kadar Grönland’da buzulların büsbütün erimiş olacağına vurgu yapılırken, sera gazı emisyonlarının vakit kaybetmeksizin azaltılması gerektiğinin altı çiziliyor. Raporu Milliyet’e kıymetlendiren uzmanlar, şunları söyledi.
Prof. Dr. Ömer Lütfi Şen (İTÜ Avrasya Yer Bilimleri Enstitüsü İklim ve Deniz Bilimleri Ana Bilim Dalı):
“Bir evvelki raporda yer alan datalar daha güçlü biçimde vurgulanıyor. Raporla birlikte global sıcaklık artışının insan kaynaklı olduğu mutlaklaşmış olduğu anlaşıldı. Daha evvel bizim yaptığımız çalışmalarda da misal bulguları ortaya koymuştuk. Uzak olmayan bir gelecekte gerekli tedbirler alınmadığı ve emisyon bedelleri düşürülmediği takdirde yaşadığımız felaketler artarak sürecektir.
Raporda optimist senaryoya nazaran sıcaklık artışı 2030’da 1.5 derece olarak öne çıksa da, karamsar senaryoda bu oranın 2.5 derece olacağına dikkat çekiliyor. Tüm ülkeler vakit kaybetmeksizin önlem almalı. Fosil yakıtlar azaltılmazsa yüzyılın sonunda dünya felaketin eşiğine gelecektir.”
“MARMARA ELDEN GİDİYOR”
Prof. Dr. Cemal Saydam (Hacettepe Üniversitesi Etraf Mühendisliği Bölümü):
“Raporda yazılanlar malumun ilamı. Tekliflerin, yapılması gerekenlerin hayata geçirileceğine ihtimal vermiyorum.
Ekolojik krizlerin kapımızı çaldığı aslında biliniyor. Buna karşın, ülke olarak Kanal İstanbul’un yapılması gerektiğini konuşuyoruz. ‘Marmara elden gidiyor’ diye haykırdığımızda kimse sesimizi duymak istemedi fakat müsilaj felaketi ortada. Yaşanan global iklim değişikliği insanlığın yapıtıdır.”
“TÜRKİYE EN RİSKLİ BÖLGEDE”
Prof. Dr. Doğanay Tolunay (İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Orman Fakültesi):
“Raporda en dikkat çeken kısım, tüm tedbirleri alsak bile 1.5 derecelik sıcaklık artışının kaçınılmaz olduğuna dair tespitler. Raporda Türkiye’nin de içerisinde olduğu Akdeniz havzasındaki değişime dikkat çekiliyor ve en riskli bölgelerden biri olarak vurgulanıyor.
Şayet sera gazı emisyonları azaltılmadığı takdirde, önümüzdeki yıllarda bir yanda orman yangınlarını görürken, çabucak başka yanda şiddetli yağış yahut sellere şahit olacağız. En makus senaryoya nazaran yüzyılın sonunda buzulların büsbütün erimesi kelam konusu. Bu olursa kıyameti yaşarız.”
“TÜRKİYE’Yİ ETKİLEYECEK”
Prof. Dr. Nüzhet Dalfes (İklim bilimci):
“Bugün prestijiyle atmosfere hiç sera gazı vermesek bile önümüzdeki 40 yıllık periyot, geçmiş 40 yıldan farklı olacak. Maalesef sera gazı salımının büsbütün önleneceğini yahut beklenen, istenilen seviyede düşürüleceğini sanmıyorum.
Bizim öngörümüz, yüzyılın sonuna kadar en az 3 derecelik global sıcaklık artışı olacağı tarafında. Bu durum en çok Akdeniz Havzası, münasebetiyle Türkiye’yi etkileyecek. Artık farklı bir iklimde yaşamak zorunda olduğumuzu bilmemiz gerekiyor.”
“DÜNYA SÜRATLE FELAKETE SÜRÜKLENİYOR”
Doç. Dr. Barış Karapınar (İklim bilimci – BM Besin ve Tarım Örgütü İktisat ve Yatırım Danışmanı):
“Rapor, mevcut alışkanlıkların sürdürülmesi durumunda sıcaklık artışını 1.5 derecenin altında tutamayacağımızı söylüyor. Dünya genelinde her yıl 40 milyar ton emisyon salımı oluyor.
Bu süratle devam edersek, 10 yıl sonra 1.5 derecelik artış kaçınılmaz olacak. Buzulların erimesi en berbat senaryo olarak kabul ediliyor. Buzullar güneşten gelen ışınları atmosfere yansıtarak, okyanuslar ve dünyanın ısı istikrarını sağlıyor. Fakat erime olursa metan gazı riski de ortaya çıkar. Ne yazık ki yaşanan doğal felaketler şimdi başlangıç. Dünya süratle felakete sürükleniyor.”
“BUZULLAR ERİRSE YOK OLUŞ BAŞLAR, FELAKET OLUR”
Doç. Dr. Mehmet Ilıcak (İklim bilimci):
“Bugünden itibaren karbon emisyonunu durdursak da deniz yüzey sıcaklığı artmaya devam edecek. Global ısınmanın en kıymetli göstergelerinden biri dünyada deniz suyu sıcaklığının artmasıdır.
Deniz yüzey sıcaklığının artmasını engellemek için karbon emisyonlarını azaltmalı, elektrikli araçlara geçilmeli, ormanlık alanlar artırılmalı, petrol kullanımını azaltmalıyız. Tüm bu gerçekler raporda açıkça yer alıyor.
Dünyayı bekleyen büyük tehlikelerden biri de Rusya, Alaska, Kanada ortasındaki deniz buzullarının erimesidir. Kara buzulları da erirse o vakit yok oluş başlar ki, bu dünya için tam bir felaket manasını taşır.”
Haber7