Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nde 1974 Barış Harekatı’ndan bu yana kapalı olan Maraş tam da cumhurbaşkanlığı seçimleri öncesinde halka açıldı. Maraş’ın açılması öteden beri tartışma konusuyken alınan bu karar kimi kesitleri rahatsız etmiş durumda.
Kapalı Maraş’ın açılması kararı durumu hazmedemeyen pek çok yorumcu tarafından Ankara’nın KKTC’ye müdahalesi olarak yorumlandı.
Gazeteci Ceyda Karan, Maraş’ın açılması kararı, zamanlaması ve Ankara’nın müdahalesi değerlendirmelerini Sefa Karahasan’la konuştu.
Sefa Karahasan bahisle ilgili yaptığı açıklamada “Tarihi neden unutuyoruz? Rum tarafı Annan planına evet demiş olsaydı, Kapalı Maraş Rumlarındı. 1993’te Ercan’ın memleketler arası havaalanı olarak tanınmasına karşılık Denktaş, Rumlara Kapalı Maraş’ı veriyordu. 2003’te Papadopulos idaresine Kıbrıs Türklerin üzerindeki izolasyonunun, kısıtlamanın kaldırılması karşılığı Kapalı Maraş veriliyordu. Crans-Montana, Kıbrıslı Rumlar şayet ki masadan kalkmasaydı Kapalı Maraş tekrar bir tahlil formülü noktasındaydı.” sözlerini kullandı.
“TARİHİ NEDEN UNUTUYORUZ? RUM TARAFI ‘EVET’ DESEYDİ KAPALI MARAŞ RUMLARINDI”
KKTC makamlarının Maraş’ı BM kararları veya milletlerarası kararlar dışında açmadığını öne süren Karahasan, herkesin mülküne dönebileceği şartların yaratıldığı görüşünde. Lakin Maraş üzerinden bir müzakere durumu bulunmadığını lisana getiren Karahasan, geçmişte Denktaş dahil Kıbrıs Türk tarafının tahlil süreçlerinde daima Rumlara Maraş’ı vermeye hazır oldukları durumlara da atıf yaptı:
“ÇALIŞMALAR TAMAMLANDI, KAPALI MARAŞ İLE İLGİLİ DEĞERLİ BİR PLAN VAR”
Karahasan KKTC’nin Maraş ile ilgili planları bulunduğunu belirtirken, öncelikle bölgede ‘hüzün turizminin’ geliştirileceğini daha sonraki süreçte büsbütün açılmasının kelam konusu olacağını söyledi. Karahasan’a nazaran Maraş’ın beş yıl içinde Doğu Akdeniz’in en iyi turizm kentlerinden birisi olması konusunda irade var:
“Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin Kapalı Maraş ile ilgili planı var. Birinci evvel adım atıldı, daha sonra orada bir hüzün turizmi yaratılabilir. Turizm Bakanı Kutlu Cihan birlikte de gezme fırsatım da oldu. Hüzün turizmi noktasında birinci başta orası bir turizme açılacak. Daha sonra Kapalı Maraş’ın büsbütün açılmasıyla ilgili olarak da çalışmalar devam ediyor. Milletlerarası hukuk gözetilerek büsbütün açılacak. Kapalı Maraş’ın önümüzdeki beş yıl içinde Doğu Akdeniz bölgesinin en iyi turizm kentlerinden biri olması konusunda bir irade ve önemli bir çalışma var. Kapalı Maraş’ı açıyorum diyen kimse açmadı burayı. Tüm planlar yapıldı. Bununla ilgili aslında çalışmalar yapıldı. Türkiye Barolar Birliği Lideri Metin Feyzioğlu önemli hukukçuları yönlendirdi. Memleketler arası hukuk nezdindeki çalışmalar tamamlandı. Kapalı Maraş ile ilgili olarak kıymetli bir plan var.”
“KIBRIS TÜRK TARAFI NE İSTEDİYSE, TÜRKİYE O NOKTADA BİR SİYASET ÜRETTİ”
Karahasan’a nazaran Ankara’nın KKTC’ye müdahale ettiği görüşü abartılı. Tam tersine Türkiye’nin Cumhurbaşkanı Mustafa Akıncı dahil KKTC yöneticileri ne isterse onu yaptığını söyleyen Karahasan, Ankara’dan adanın kuzeyine sağlanan mali takviyenin de yeni olmadığını kaydetti:
“Türkiye sığınacağımız tek liman diyen Mustafa Akıncı’ya seçim periyodunda neden farklı bir siyaset izlemeye başladınız diye soru sormak gerekmez mi? Crans-Montana’dan sonra yaptığı açıklamada AB içinde iki devleti vurgulayan, federal tahlilin bittiğini açıklayan Akıncı değil miydi? Neden Türkiye kamuoyu bunları görmüyor? Kıbrıs Türk tarafı ne istediyse Türkiye o noktada bir siyaset üretti. 2017’de Mustafa Akıncı’nın açıklaması, Anastasiadis’in iki devlet vurgusu sonrasında AK Parti idaresi yahut dışişleri federal tahlilden öteki bir alternatif yoluna gitti. Kendi başına nazaran gitmedi. O periyot bunların olması için Türkiye ile istişare eden, Türkiye’den bu istikamette dayanak isteyenlerin sonradan farklı bir çerçeveye bürünmesini sorgulamak gerekir.
“NEDEN MÜDAHALE EDİLİYOR ALGILANSIN”
Burada Türkiye, seçimlere müdahale ediyor tartışmaları var. Bir fotoğraf yayınlandı, başbakan Türk heyetlerle görüşüyor diye. Aslında bütün ekonomik teknik heyetler yıl bazlı burada bulunuyor. Maaşların ödemesinden tutun da turizm yatırımları, tüm ekonomik programlarla ilgili aslında her ay teknik heyetler burada. Türkiye Cumhuriyeti’nin teknik heyetleriyle başbakanın görüşmesi neden müdahale ediliyor algılansın?
“TÜRKİYE SAYESİNDE 45 GÜN İÇİNDE PANDEMİ HASTANESİ YAPILDI”
Pandemi hastanesi yapılıyor burada Türkiye sayesinde ve bitiyor. 45 gün içinde 100 yataklı, odalı tam teşekkülü bir pandemi hastanesi var. Bu da mı bir müdahale? Buna da karşı çıkılıyor. Kovid devrinde başlatılan bir pandemi hastanesi de mi müdahale? Burada 10 bin fakire, işsize, muhtaçlık sahibine, engelliye yardım yapıldı bugün. Bu olağan şeyleri müdahale olarak lanse edenler var. Bu Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’ni tanımamak demektir. Serdar Beyefendi de olsa tanımamak demektir. Bu noktada küçük bir toplumda olmayacağını herkes bilir. Kıbrıslı Türklerin kendi özgür iradesi dışında adım atmayacağını da herkes bilir. 2004’te bu ülkede AK Parti flamalarıyla hareketler yapıldığını biliyoruz. 2005’te Talat seçildiğinde, Türkiye’ye bir numarayı halletmemiz lazım, devre dışı bırakmalıyız diyen Rauf Denktaş’tı. 2010’da bu ülkede seçimleri Talat ya da öteki bir adayın kazanması tarafında Türkiye’yi müdahaleye çağıranların artık Türkiye müdahale ediyor demesi… Amerika’sı, AB’nin bütün ülkeleri burada. Kıbrıs Rum tarafı açıklama yapıyor. Daha fazla taviz verebilecek bir başkan noktasında açıklamalar yaparak seçimle ilgili fikir belirtecek fakat garantör ülke Türkiye fikrini yahut kendi gördüğünüm söz etmeyecek?
“TÜRKİYE’NİN KUZEY KIBRIS’IN DEMOKRATİK YAPISINA MÜDAHALESİ KELAM KONUSU OLAMAZ”
Karahasan, Türkiye’nin Kuzey Kıbrıs’a seçim sürecindeki müdahale ettiği değerlendirmesinin ‘gerçekçi olmadığı’ kanaatinde. Cumhurbaşkanlığı seçiminden sonra yeni müzakerelerin fakat belirli koşullarda mümkün olabileceği görüşündeki Karahasan, artık ucu açık olmayan ve alternatiflerin masada bulunacağı bir sürecin kelam konusu olabileceğini lisana getirdi:
“Türkiye’nin buranın demokratik yapısına müdahalesi açıkçası asla kelam konusu değil. Bunu farklı bir savunma düzeneği olarak algılayabilirler ancak 21 yıldır bu ülkede vazife yapıyorum. Tahminen her programda vurguluyorum, kusura bakmasınlar burayı ben çok iyi biliyorum. Seçim sonrasında yeni müzakere şöyle olabilir. Ucu açık olmayacak, tarihi muhakkak olacak ve Kıbrıs Türk tarafının kesinlikle alternatiflerin de masada olduğu bir müzakereye evet diyeceğini düşünüyorum. ‘İki devleti seçimlerden sonra konuşuruz fakat artık sıkıştırmayalım’ diyen, ‘Kıbrıslı Türkleri hastanede dahi görmek istemiyor benim vatandaşlarım, nasıl bir federal tahlili sağlarım’ diyen, ‘Eşitliği asla kabul ettiremem’ diyen bir Anastasiadis masadan kalktı gitti. Dünyada Kıbrıs Türk tarafı önemli bir puan kazanmıştı, masadan kalkan öteki taraf olduğu için. Lakin Anastasiadis idaresi daima müzakere olacak diyerek iki yıl boyunca Kıbrıs Türk tarafını yeniden oyaladı. Yeniden üstünlüğü lehine çevirmiş gözüküyor ruhsal olarak. Bunların olmaması gerekir. Bir 50 yıl daha tıpkı şeyleri konuşarak, birebir yolda giderek bir yere varamayız. Kıbrıs Türk tarafı daima şunu söylüyor. Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti tanınmadı yahut kim tanıyacak? Tanınmasını istedin mi sen, istemedin. Federal tahlilden diğer masada yeni bir alternatif de konuşmadın. O vakit sen nereden biliyorsun konfederasyon, iki farklı devletin yahut farklı bir yapının, seçeneğin Rumlar tarafından reddedildiğini? Rumlar kabul etmedi. Tamam da sen masaya sunmadın ki? Masaya koymadığımız şeyler üzerinden Rumlar, AB kabul etmez diyerek bir yere varamayız. BM kararlarını göstererek bir hayalet kentin açılmasının önüne geçmek ne kadar mantıklı. O bölgedeki Kıbrıslı Rumların hiçbir mülkü gasp edilmeyecek. 46 yıl sonra atılan bu adım nitekim yeni bir Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti’nin doğuşu manasına gelecek diye düşünüyorum, seçimlerden sonra. Planlar önümüzdeki günlerde konuşulur. Lakin ne yazık ki Türkiye’de şunu görüyorum. Sol kanatta sadece AK Parti’ye muhalefet olmak için Kıbrıs konusunda nitekim zikzak çizen bir siyaset izleniyor. Bunun yanlışsız olmadığını düşünüyorum. Kıbrıs nitekim çok kıymetli Türkiye açısından, Kıbrıslı Türklerin geleceği açısından. Bir gayret var Doğu Akdeniz’de. Kıbrıslı Türkler ve Türkiye’nin geleceği açısından verilen bir uğraş. Bir iç siyasi materyal olarak bakmamak lazım buraya.”
Haber7