Toplumsal medya aracılığıyla bir ortaya gelen bir küme küçük yatırımcının kimi şirketlerin payları üzerinden profesyonel yatırımcılara karşı başlattığı meydan okuma bir anda piyasaların gündemine yerleşti.
TÜM DÜNYAYA SİRAYET ETTİ
Reddit platformu üzerinden organize olan yatırımcıların spekülatif alımları ABD’de başlayarak tüm dünyaya sirayet etti. Global borsa platformları görülmemiş talebi karşılamakta zahmet çekiyor
ABD’li görüntü oyun satıcısı GameStop’ın payları üzerinden başlayan bu meydan okuma, birtakım pay senetlerinde olağan dışı hareketliliğe neden olurken, hisse piyasalarının tamamı için ise tasa oluşturdu.
Ülkedeki yetkili kuruluşlar piyasalardaki oynaklığı yakından takip ettiklerini belirtirken, analistler, küçük ve büyük yatırımcılar ortasındaki çatışmanın öbür pay senetleri için de risk oluşturabileceği ihtarında bulundu.
GAMESTOP PAYLARI 400 DOLARA KADAR YÜKSELDİ
ABD’li görüntü oyun satıcısı GameStop, yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgının tesiriyle 2020’de ekonomik kahırlar yaşarken, 450’ye yakın mağazasını kapatmayı planladığını duyurmuştu.
Yatırım fonlarından Melvin Capital, GameStop’ın geçen yıl 17 dolar civarında olan paylarından “kısa pozisyon” metoduyla fiyatların düşüşünden para kazanmaya çalıştı. Toplumsal medya platformu Reddit’te bir ortaya gelen yatırımcı kümesi da bu durumu fark etmesiyle birlikte örgütlü bir biçimde pay senedinde alıma geçti. “Kısa pozisyon” almak; bir pay senedini elinde bulunduran yatırımcılardan belli bir kira bedeli ödeyerek ödünç alarak, borsada satmak manasına geliyor. Böylelikle ilgili pay senedi fiyatı düşerse “kısa pozisyon” alan yatırımcı para kazanıyor, fiyat yükselirse ziyan ediyor.
WallStreetBets isimli forum üzerinden organize olan amatör yatırımcılar, GameStop paylarını alarak fiyatını yükseltirken, kümenin iştirakçi sayısı da her geçen gün arttı. ABD’li milyarder Elon Musk’ın da 26 Ocak’ta Twitter’dan “Gamestonk!!” yazarak WallStreetBets forumunun linkini paylaşmasıyla küme daha da genişledi.
GameStop’ın daha evvel 17 dolar civarında olan pay fiyatı 400 dolara kadar çıktı.
YATIRIM FONLARININ KAYBI 5 MİLYAR DOLARDAN FAZLA
Wall Street’in büyük yatırım şirketlerinin kıymetinin daha da düşeceğini kestirim ettiği GameStop payları, küçük yatırımcıların yüklü alımlarıyla son 2 haftada yüzde 1.700’ün üzerinde bedel kazanarak, yatırım şirketlerinin ziyan etmesine neden oldu.
Melvin Capital ve Citron Research, GameStop yükselişinden para kaybeden yatırım şirketleri ortasında yer alırken, finansal tahlil şirketi S3’ün datalarına nazaran yatırım fonlarının kaybı 5 milyar dolardan fazla oldu. Melvin Capital, büyük kaybının akabinde salı günü GameStop’taki konumunu kapatmak zorunda kaldı.
Benzeri halde salgın devrinde ekonomik kayıplar yaşayan ABD’li mesken dekorasyon eserleri mağazası Bed, Bath and Beyond, sinema zinciri AMC, son devirde popülaritesini yitiren telefon üreticileri Nokia ve BlackBerry üzere şirketlerin payları de yükselmeye başladı.
Analistler, GameStop ve bezer paylardaki artışın, temel göstergelerden kopuk olması durumunda uzun soluklu olmayacağını lakin piyasalarda değerli meselelere neden olabileceğini kaydetti.
İKTİSAT İDARESİ GELİŞMELERİ İZLİYOR
GameStop ve emsal paylarda yaşanan süratli yükseliş Biden idaresinin de gündemine oturdu. ABD Menkul Değerler ve Borsa Komitesi (SEC), çarşamba günü yaptığı açıklamada, piyasalardaki dalgalanmayı etkin bir biçimde izlediklerini, piyasa iştirakçilerinin durumunu pahalandırmak ve faaliyetlerini incelemek için regülatörlerle birlikte çalıştıklarını bildirdi.
Beyaz Saray Sözcüsü Jen Psaki de birebir gün düzenlediği basın toplantısında, ABD Hazine Bakanı Janet Yellen’ın da ortalarında bulunduğu iktisat idaresinin durumu takip ettiğini tabir etti. Psaki, GameStop olayına ait, “İyi bir hatırlatma oldu, borsa ekonomimizin sıhhatinin tek ölçütü değil.” değerlendirmesinde bulundu.
ABD Merkez Bankası Lideri Jerome Powell ise çarşamba günü düzenlediği basın toplantısında GameStop olayının sorulması üzerine bahse ait yorum yapmaktan kaçındı.
GAMESTOP PAYLARININ ALIMINA KISITLAMA
Pay senedi alım satımı yapılan platformlardan Robinhood ve Interactive Brokers, perşembe günü GameStop ve öbür şirketlerin paylarının satın alınmasına kısıtlama getirdiğini duyurdu.
“Sadece zenginlerin değil, herkesin finansal piyasalara erişimini sağlama” hedefiyle kurulan Robinhood’dan yapılan açıklamada, platformun misyonunun “finansı demokratikleştirmek” olduğu anımsatılarak, piyasaları daima izledikleri ve gerektiğinde değişiklikler yaptıkları belirtildi.
Platformun açıklamasında, son dalgalanmalar ışığında ortalarında GameStop, American Airlines, AMC, BlackBerry, Bed, Bath and Beyond ve Nokia’nın bulunduğu payların süreçlerine sınırlama getirildiği aktarıldı. Bu payların yalnızca satışına müsaade verilirken, alımı yasaklandı.
Kelam konusu kısıtlamanın akabinde GameStop payları yüzde 50’ye yakın paha kaybetti.
KISITLAMALARA REAKSİYON GECİKMEDİ
Robinhood üzere borsa süreç platformlarının kelam konusu payların süreçlerine yönelik kısıtlamaları reaksiyonla karşılanırken, bu durum Robinhood’un tenkitlerin odağına yerleşmesine ve küçük yatırımcıların Webull üzere başka platformlara yönelmesine neden oldu.
Demokrat Vekil Alexandria Ocasio-Cortez, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, Robinhood’un GameStop ve gibisi payların süreçlerini engellemesinin “kabul edilemez” olduğunu belirtti.
Cortez, yatırım fonları istediği üzere süreç yaparken, perakende yatırımcıların pay almalarının engellenmesi kararı konusunda daha fazla bilgilendirme gerektiğini tabir etti ve soruşturma davetinde bulundu.
Cumhuriyetçi Senatör Ted Cruz da Cortez’e reaksiyonunda dayanak verdi.
Bir başka Demokrat Vekil Ilhan Omar ise Twitter’dan Wall Street’in Büyük Buhran’dan bu yana en makûs sakinliğin yaşandığı periyodun akabinde milyarlarca dolar kazandığını belirterek, “Ve bu an sıradan insanların onları kendi hileli oyunlarında yendikleri an.” tabirini kullandı.
Demokrat Senatör Elizabeth Warren da “GameStop yükselişi, borsa bir kumar üzere oynandığında ve SEC piyasa manipülasyonunu durduramadığında ya da durdurmadığında neler olabileceğini gösteriyor. Sağlıklı bir borsa istiyorsak, işlerini yapacak bir polise muhtaçlığımız var.” değerlendirmesinde bulundu.
SONLU ALIMLARA MÜSAADE VERİLDİ
Robinhood Üst Yöneticisi (CEO) Vlad Tenev ise perşembe akşamı bir televizyon programında yaptığı açıklamada, makul spekülatif süreçleri durdurma kararının şirketin ve milyonlarda kullanıcısının çıkarına olduğunu savundu.
Müşterilerini kurallar ve yönetmeliklere uygun olarak mümkün olduğunca sınırlamamayı istediklerini belirten Tenev, “Bu kısıtlamaları uygulamak zorunda kalmak bize acı veriyor. Bu pay senetlerinde en kısa müddette ticareti mümkün kılmak için elimizden geleni yapacağız.” tabirlerini kullandı.
Tenev, kelam konusu payların süreçlerine Robinhood’un SEC yönetmeliği gereği “riski ve mevduat ihtiyaçlarını ihtiyatlı bir biçimde yönetmesi” gerektiği için sınırlama getirilmesine karar verdiklerini vurguladı.
BİTCOİN FIRLADI
Geçtiğimiz haftalarda WhatsApp’ın zarurî güncelleme kararı sonrası rakip uygulama
Musk, daha evvel profiline “Dogecoin” yahut “Dogecoin CEO’su” sözlerini sabitlemiş ve dikkatleri üzerine çekmişti. Musk bu paylaşımı yaptıktan sonra Dogecoin’in pahası yaklaşık 10 kat artmıştı.
Bitcoin’in bedeli yüzde 15 arttı
Musk’ın son paylaşımı sonrası Bitcoin’in bedeli yaklaşık yüzde 15 oranında arttı. Bitcoin’in kıymeti TSİ 13:15 prestiji ile 36 bin 770 dolar düzeyinde.
Signal’i öneren ve bu önerisi sonrası yanlış Signal payının yükselmesinde rol oynayan Musk bu sefer Bitcoin’i işaret etti. Amazon’un sahibi Jeff Bezos’un akabinde dünyanın en varlıklı ikinci insanı pozisyonunda olan Musk, Twitter hesabında profiline ‘Bitcoin’i ekledi.
Musk Twitter üzerinden yaptığı paylaşımda ise “Geçmişe bakınca kaçınılmazdı” tabirine yer verdi.
CNBC’nin haberine nazaran spekülatif yükseliş fenomeni Atlantik’in öteki yakasına ulaşmış üzere gözüküyor. Finlandiyalı telekom şirketi Nokia’nın payları Çarşamba günü %40’lk yükseliş gösterdi. Perşembe günüyse New York borsalarında %23’lük bir yükseliş kaydetti. Birebir şirketin Finlandiya’da listelenen payları ise %13,3’lük gösterdi.
Çarşamba günü bahisle alakalı açıklama yapan Nokia hisse senetlerindeki hareketliliğin şirketin rastgele eseri yahut gelişimiyle ilgili olmadığını açıkladı.
Talepte eşi görülmemiş bir artış
Çarşamba günü aracı kurum firmaları Robinhood, Vanguard ve Charles Schwab üzere şirketler ticari hacimlerinde dev bir yükselişe şahit oldular. Tıpkı durum Trading 212 üzere Avrupalı borsa ticaret platformlarında da gerçekleşti.
Trading 212 mevzuyla ilgili yaptığı açıklamada talepteki eşi görülmemiş artış nedeniyle hizmetlerde kesinti yaşanabileceği konusunda uyardı. Ticaret platformu Perşembe günü kullanıcılarına GameStop ve AMC’deki yeni konumları durdurduğunu açıkladı. Hisse senedi süreçlerinin durdurulması için neden olarak, “son derece sıra dışı ticaret hacimlerinin gibisi görülmemiş bir piyasa ortamına yol açması” gösterildi.
Öbür yatırım platformlarında da hisse senetleri de 4,4 milyon kullanıcısı olan borsa platformunun yüksek talebinden etkilendi.
İngiltere merkezli kurulsuz borsa ticareti uygulaması Freetrade Çarşamba günü yaptığı açıklamada haftanın birinci iki gününde yapılan GameStop için satın alma sipariş süreçlerinin bir evvelki haftaya oranla %177 arttığını açıkladı. Uygulamada BlackBerry için alım oranları ise %163 yükseldi.
Bir öteki İngiliz aracı kurumu Hargreave Landsdown geçtiğimiz hafta GameStop’ın uluslararası borsa ticaretinde en tanınan ikinci hisse haline geldiğini açıklamıştı. BlackBerry ise en tanınan 5. hisse olarak gösterildi. GameStop tanınan platformda Çarşamba gününün en çok izlenen payıydı.
Tıpkı Trade 212 üzere öteki kimi yatırım platformları da spekülatif hisse senetleri süreçlerinde kısıtlamaya gitti. ABD’de Robinhood ve TD Ameritrade GameStop, AMC ve başka kimi menkul değerler için kısıtlama getirdi.
Haber7
