Dağlı yazısında, Katar ile başka Körfez ülkeleri ortasındaki krizinin en başından bugüne kadarki süreci anlattı ve Türkiye’nin Doha’ya verdiği dayanağa değindi.
Dünkü mutabakat ile kimi bölümlerin “Türkiye’nin çok sevdiği Katar, Türkiye’yi satar mı?” beklentisine girdiğini, fakat bunun başarılı olmayacağını belirten Dağlı, “Aksine kazanımlar daha da artabilir. Çünkü Katar’la barışan Suudi Arabistan, Biden devriyle Türkiye’yle daha yakın alaka içerisine girme gereksinimi hissedecektir” sözlerini kullandı.
Hatırlanacağı üzere Suudi Arabistan, Türkiye ile olan alakalarını düzeltmek gayesiyle harekete geçmiş ve Kral Selman’ın Ankara’ya çeşitli iletiler göndermişti. Karşılıklı açıklamaların akabinde iki ülkenin dışişleri bakanı bir görüşme gerçekleştirmişti.
İşte Taha Dağlı’nın o yazısı;
“Katar’a yönelik ambargo kaldırıldı. Pekala bu durum bilhassa Türkiye açısından ne manaya geliyor?
Kriz 2017 Haziran ayında patlak vermişti.
Suudi Arabistan ile BAE öncülüğünde, Katar’a yönelik ambargo başlatılmıştı.
Katar’a dayatılan bir çok koşul vardı.
En başında da İran konusu geliyordu.
Evet, Katar’ın bir körfez ülkesi olarak İran’la ticari alakaları mevcuttu.
Ve Suudi Arabistan bundan rahatsızdı.
Ne var ki Katar’ı İran’la ticaret yaptığı için cezalandıran BAE, Körfez ülkeleri ortasında İran’la en büyük ekonomik hacme sahip olan ülkeydi, bu durum hiçbir vakit sorgulanmadı.
ABD Lideri Trump’ın Mayıs 2017’deki Suudi Arabistan ziyareti ve meşhur küre önünde verdiği poz sonrası ortaya çıkan Katar krizi, BAE için kıymetli bir kazanımdı.
BAE, bu süreçte Suudi Arabistan’ı kendi denetimine alıp, ABD-İsrail’e yaklaştırdı.
Zira Katar krizi sonrası Suudi Arabistan’da büyük değişikler yaşandı.
Muhammed bin Selman, o sürece kadar Kral’ın oğlu ve savunma bakanıydı. Veliahtlık sırasında ise kendinden evvel gelenler bulunuyordu.
Katar krizi sonrası ABD’nin dayanağı, BAE’nin ataklarıyla Suudi Arabistan’da Muhammed bin Selman, rakiplerine yönelik agresif siyasetler uyguladı, sonucunda birinci veliaht oldu. Ülkenin iç ve dış siyasetinde Kral Selman’dan çok en aktif isim haline geldi.
Katar, ABD’nin oluşturduğu kendisine yönelik bu ittifakın dayatmalarına boyun eğmedi.
Ambargo başlatılmıştı.
Katar geri adım atmadı.
Devreye ise Türkiye girdi.
Türkiye’den ithalat arttırıldı.
Katar’a yönelik ambargonun yanı sıra BAE-Suudi Arabistan öncülüğünde Doha’ya karşı askeri bir müdahale de gündemdeydi.
Katar’ı işgal planına karşı en değerli adım Türkiye’den geldi.
Türkiye’nin askeri atağıyla, Katar mümkün işgale direnç kazandı.
Katar’daki Türk askeri, işgal planını yürüten güçlere yönelik de caydırıcı bir öge olarak kayıtlara geçti.
3,5 yıllık süreçte Katar, Türkiye ile alakalarını güçlendirdi.
Hatta son bir yıldır İsrail ile de bir kadro görüşmeler gerçekleştirdi.
Katar ile başka körfez ülkelerini baş başa tokuşturan Trump idaresi de Katar’la ticareti genişletti, Trump hem Suudi Arabistan’a hem de Katar’a silah sattı.
Trump seçime giderken, BAE ile İsrail’i olağanlaştırdı. Bu zincire Bahreyn, Sudan ve Fas’ı da dahil etti.
Seçim sonrası ise Katar ile Suudi Arabistan’ı barıştırdı.
Trump’ın Ortadoğu’da çizdiği haritaya bakıldığında, BAE-Suudi Arabistan-Bahreyn’den İsrail’e uzanan bir koridor ortaya çıkıyor. Basra Körfezinde İran’ı by-pass eden, İsrail limanlarını güçlendiren, Kızıldeniz-Akdeniz ortasında bir koridordan bahsediyoruz. Muhakkak ki Trump giderayak, bölgedeki kıymetli bir güç olan Katar’ın denklem dışı bırakılıp, İran’ın kucağına itilmesine razı olmamış.
İran-Çin aksisi ticari güzergah planını pekiştirmek ismine Katar’a verdiği 3,5 yıllık cezayı ortadan kaldırarak, Doha’yı kendi kurmaya çalıştığı tertibe dahil etmiş.
Tabi Suudi Arabistan ile Katar ortasındaki mutabakatın tüm ayrıntıları bilinmiyor. Unsurlar tek tek açıklandığında, Katar’ın Trump’ın kurduğu nizamda, nasıl bir ticari role sahip olacağı daha net ortaya çıkacaktır.
İki ülke ortasındaki ambargo kalktı. Fakat diğer öbür krizler devam ediyor. Filistin, Müslüman Kardeşler, Suriye, Libya üzere sıkıntıların yanı sıra şahsen Suudi Arabistan veliaht prensi Muhammed bin Selman’ı direkt alakadar eden Kaşıkçı cinayeti, Katar’ın Suudi Arabistan’la başka düştüğü mevzular olarak göze çarpıyor.
Gelelim Türkiye’ye.
Katar ile Suudi Arabistan barışınca, Katar alerjisi olan kitle, doğal olarak, “Türkiye’nin çok sevdiği Katar, Türkiye’yi satar mı” beklentisi içerisine girdi.
Öncelikle şunu vurgulamak lazım.
Katar, 2017’den beri Suudi Arabistan’la kriz halinde.
Kriz öncesinde ise Türkiye ile bağlantıları yeniden iyiydi.
Krizden sonra daha da arttı.
Yani 2017 öncesine dönüş, Katar’ın Türkiye ile bağlarda bir zafiyet göstereceği manasının çıkarılmasına muhakkak müsaade etmiyor.
Tersine kazanımlar daha da artabilir.
Çünkü Katar’la barışan Suudi Arabistan, Biden devriyle Türkiye’yle daha yakın bağ içerisine girme gereksinimi hissedecektir.
Kaldı ki, Trump’ın yaptırdığı Katar-Suudi Arabistan mutabakatının ayrıntıları tam olarak bilinmiyor.
Biden gelince tahminen de o ayrıntıların bir birden fazla sürece bile sokulmayabilir.
Bu muahedede şayet illa bir kaybeden aranacaksa, bu asla Türkiye değildir. Ancak BAE olabilir.
Zira krizin baş aktörü onlardı ve krizin ABD eliyle sonlandırılmasıyla Katar’a yönelik BAE tezlerinin hiç birisinin kabul görmediği de ortaya çıkmış oldu.”
Haber7
