Sabancı Vakfı’nın YouTube hesabında yayınlanan seminerde teknolojinin bayanlar, gençler ve engelli bireylerin hayatlarında yarattığı dönüşüm, teknolojinin kapsayıcılığı ve erişilebilirliği ele alındı. Sivil toplum, özel bölüm ve kamu temsilcilerini memleketler arası uzmanlarla buluşturan Filantropi Semineri’nin bu yılki ana konuşmacısı 2030 yılına kadar 1 milyon yazılımcı genç bayan yetiştirmeyi hedefleyen iamtheCODE’un kurucusu Senegal kökenli İngiliz toplumsal teşebbüsçü Mariéme Jamme oldu.
Serdar Kuzuloğlu’nun moderatörlüğünde düzenlenen seminerde yer alan öteki konuşmacılar ise, bayana yönelik şiddetle mücadeledebir bilgi ve dayanışma platformu olan CHAYN’in kurucusu, Pakistanlı toplumsal teşebbüsçü Hera Hussain, Londra’daki göçmen kız çocukları ve bayanları İngiltere’ye entegrasyon ve iş imkânları bahislerinde destekleyen toplumsal teşebbüs projesi KızCode platformunun kurucusu Müjde Esin; serebral palsili kızının daha rahat bağlantı kurabilmesi için tablet üzerinden indirilebilen ve yapay zeka ile çalışan uygulama Livox’u geliştiren ve bu sayede 20 kata kadar daha süratli bağlantı kurulmasını sağlayan Brezilyalı teşebbüsçü Carlos Pereira; Microsoft’un ekran okuyucu yazılımı Narrator’un geliştiricilerinden biri olup şu anda Seattle’da Microsoft Erişilebilirlik Önderi olarak vazife alan Hasan Özdemir oldu.
Seminerin genç temalı söyleşisinin konuşmacıları ortasında ise, Yozgat’ta internetin ve telefonun çekmediği bir köyde büyümesine karşın ilçedeki yazıcıdan çıktılar alarak kodlama konusunda kendisini geliştiren ve köy köy gezerek kız çocuklarına eğitimler veren 19 yaşındaki Elif Eda Güneş; görme engelli bireyler için yeni kuşak robot rehber köpek IC4U2’yu geliştiren dokuzuncu sınıf öğrencisi Selin Alara Örnek ve Kuyu Köpek kurtarma grubunda olmasıyla tanınan, toplumsal yarar alanında yapay zeka uygulamaları bulunan ve birçok kuruma yazılım alanında danışmanlık veren 21 yaşındaki Enis Getmez yer aldı.
Gerçekleştirdiği açılış konuşmasında 2007 yılından bu yana düzenlenen Filantropi Seminerleri’nde sivil toplum alanındaki yeni yaklaşımları gündeme getirdiklerini, tartıştıklarını ve deneyimleri paylaştıklarını belirten Sabancı Vakfı Mütevelli Heyeti Lideri Güler Sabancı, “Filantropi Semineri’nin son iki yılında teknolojinin engelli bireylerin bağımsız hayatına katkısını konuştuk. Aslında ne kadar yerinde bir mevzuyu ele aldığımızı bu günlerde daha iyi anlıyoruz. Yaşadığımız COVID-19 salgını sürecinde, teknoloji hayatımızın çok kritik bir modülü haline geldi.
Bu devirde, toplumsal hayata iştirak için teknolojiye erişimin ne kadar değerli olduğunu gördük. Fakat teknolojinin fırsatlar yarattığı kadar, eşitsizlikleri artırdığını ve derinleştirdiğini de tasayla gözlemliyoruz. Teknolojik araçlara erişimi kısıtlı olanlar ve bilhassa engelli bireyler bu devirde haklarına erişmekte büyük zorluklar yaşadılar. Dünyada, eğitime erişimde yaşanan meseleler yüzünden, kız çocuklarının okuldan kopma ve erken yaşta evlendirilme riskinin arttığı konuşulmaya başlandı. Ayrıyeten pandemi ile artan aile içi şiddet olaylarında, bayanların dijital araçlara erişimi olmadığı için seslerini duyuramamaları kıymetli bir sorun olarak karşımıza çıktı. Bu süreçte teknolojinin dönüştürücü gücünün tesiri filantropi alanında da çok ağır olarak gözlemlendi. Sivil toplum faaliyetleri farklı istikametlere evrildi, kendine yeni çıkış yolları aradı ve buldu. Yeni periyotta anlık ve acil gereksinimlere yönelik bağışlar, online platformlar üzerinden çok süratli biçimde karşılanmaya başlandı. Teknoloji bu manada biraz da uzakları yakın etti, yokları var etti. Dayanışmanın değerini artırdı ve kolaylaştırdı.” dedi.
“Toplumsal hayata iştirakte en fazla sorunu bayan, genç ve engelli bireyler yaşıyor”
Konuşmasında teknolojiye eşit bir formda erişiminin değerine de değinen Güler Sabancı, “Sabancı Vakfı olarak bu periyotta teknolojinin dönüştürücü gücü üzerine eğilmenin her zamankinden daha değerli olduğunu düşünüyoruz. Bu nedenle Filantropi Semineri’nin temasını ‘Sosyal Değişim için Teknoloji’ olarak belirledik ve bugün “Herkes Online Mı?” diye soruyoruz. Teknolojinin tam manasıyla bir toplumsal yarar yaratabilmesi için, tüm bireylerin teknolojiye eşit biçimde erişebileceğine emin olmamız gerekiyor. Yıllardır yürüttüğümüz çalışmalardan da biliyoruz ki, toplumsal hayata iştirakte en fazla sorun yaşayanlar; bizim de odağımızda olan bayan, genç ve engelli bireylerdir” dedi.
Filantropi Semineri’nin bu yılki ana konuşmacısı Mariéme Jamme kendi öyküsüne değindiği konuşmasında, “Batı Afrika’da bulunan Senegal’de doğdum. Maalesef okula gitmedim, eğitime erişimim yoktu. Bundan ötürü da büyürken, çocukken ve genç bir bayanken çok zorluklar çektim. Aile fertlerim tarafından ihmal edildim ve küçükken çok güç bir hayatım vardı. Şu an İngiltere’de yaşıyorum. Buraya gelmeden evvel kendimi geliştirmenin yollarını arıyordum. Bir işim olmasını, dik durmayı diliyor, geleceğin maharetlerini öğrenmeyi çok istiyordum. Dijital evrimin bir kesimi olmayı nitekim istiyordum. Ne mi yaptım? Kodlamayı öğrenmeye başladım. Çok meraklıydım ve yeni hünerler öğrenmeye çok ilgiliydim. Travma yaşamış bir çocuksanız, hayatınızda zorluklar yaşamışsanız çoklukla kendinizi öteki herkesten çok zorlarsınız; zira seçeneğiniz yoktur. Yani bir seçeneğim yoktu. Kim olduğumu keşfetmek istiyordum. Dünyada bu kadar çok kız ve oğlan çocuğunun eğitime nasıl erişemediğini anlamak istiyordum. Dünyada neden bu kadar çok fakirlik var, anlamak istiyordum. Nasıl oluyor da ilgilenmemiz gereken bireylerle ilgilenmiyoruz?” dedi.
Jamme, “Daha fazla bayanın küresel işgücünün bir modülü olmasını istiyorsanız bayanların öteki hünerler kazanması gerekiyor. Onlara yeni marifetler öğretme muhtaçlığı beni iamtheCODE’u yaratmaya itti. Maksadım ve misyonum 2030’a kadar 1 milyon bayan ve kız çocuğuna kodlamayı öğretmek. Bu global bir vazife. Dünya çapında 37 şirket tarafından destekleniyor ve biz dünya genelinde kız ve oğlan çocuklarına kodlamayı öğretme ve sanayiler oluşturma üzere büyük bir misyon benimsedik. 68 ülkede, 18 ile 24 yaş ortasında 25.000’den fazla kız çocuğuna kodlamayı öğrettim. Birçok şirketin iştirakiyle bir kız çocuğunun yalnızca 5 dakika içinde kodlamayı öğrenebildiği bir bilgisayar kiti yaptık. Dünyanın her yerindeki kız çocuklarına kodlamayı öğretmek için tüm içeriği bu kite koyuyorum. Çok farklı bir sistem. Çok süratli. Varlıklı ya da yoksul olmanız değerli değil, bu herkes için. Yani iamtheCODE çok kapsayıcı. Kapsayıcılık üzerine odaklanmak istiyorum ve kapsayıcılığı yine inşa etmek istiyorum zira bence COVID-19 ile hepimizin birebir olduğunu yeni anladık. Türkiye’de olanlar Senegal’de de olacak, hepimiz birebir problemleri yaşıyoruz. Fakat asıl değerli olan ülkelerimizdeki sistemleri değiştirmek. İşte bu yüzden bugün buradayız ve COVID-2019’a karşın ilerliyoruz” dedi.
13. yılında teknoloji ve toplumsal yarar ortasındaki alakanın tartışıldığı seminerde “Sosyal değişim teknoloji ile ne kadar ivme kazandı?”, “Teknoloji toplumsal yarar yarattığı kadar, eşitsizliklerin artmasına da sebep oluyor mu?” ve “Geliştirilen teknolojik araçların kapsayıcı olmasının toplumsal değişimde rolü ne?” üzere sorulara cevap arandı.
Pürüzleri aşan bir keman sanatkarının performansı izlendi
Seminerin açılışında Yale Üniversitesi ve Curtis Müzik Enstitüsü okullarında eğitimini tamamlamış bir keman sanatkarı olan Adrian Anantawan’ın keman performansı yer aldı. Sağ eli olmadığı için özel bir el bandının dayanağı ile yayı koluna sabitleyerek keman çalan Anantawan, seminerde ilham veren keman performansları sergiledi. Daha evvel Beyaz Saray, Olimpiyat Oyunları açılışı, Carnegie Hall üzere birçok itibarlı sahne ve aktiflikte yer alan Adrian Anantawan, 2012’den bu yana hem pratik hem de teorik olarak engelli bireylerin müzik yapabilmesini destekleyecek teknolojiler üzerine çalıştığını lisana getirdi. Anantawan, 2019’da başlattığı Music Inclusion Program bünyesinde teknoloji dayanaklı enstrümanları kullanan engelli bireyler ile manisi bulunmayan bireylerin birlikte performans sergileyebileceği ortamlar yaratıyor.
Teknoloji aracılığı ile toplumsal değişimi maksat alan atölye çalışmaları
Seminer bu yıl 16 Aralık Çarşamba günü online olarak gerçekleşen 3 farklı atölye çalışması ile devam etti. Sabancı Vakfı Fark Yaratanlar’ından biri olan Türkiye’nin birinci bağımsız çizgi sinema okulu The Cartoon Mill’in kurucusu Fatih Küçük online animasyon eğitiminde gençlerle buluştu. “Çizgi sinema nasıl yapılır?” sorusunun yanıtlandığı atölyede, gençler temel çizgi sinema sanatı hakkında bilgi sahibi olurken, çizgi sinemanın geçmişten günümüze kadar süren seyahatine tanıklık etti. Seminer sonrası gerçekleşen öbür bir atölye ise erkek hâkim STEAM sanayisinde bayan varlığını artırmak gayesiyle genç kızlara kodlama ve yazılım eğitimleri veren KızCode’un kodlamaya giriş atölyesi oldu. Türkiye İşitme Engelliler Derneği ise sağır çocuklar için geliştirilen iki lisanlı öykü kitabı uygulamasının kahramanı Keloğlan ile sağır çocuklara yönelik bir masal okuma atölyesi gerçekleştirdi.
Haber7