AK Partili Nilgün Ök ve arkadaşlarının imzasıyla TBMM’ye sunulan torba yasa teklifi Plan Bütçe Komisyonu’ndan geçti.
Teklif uyarınca hastalık ve doğum müsaadesinde rapor kullananlara Toplumsal Güvenlik Kurumu’nca ( SGK) verilen süreksiz iş göremezlik ödeneği azaltılacak. Mevcut düzenlemeye nazaran, rapor kullananlara, çalışanın son üç aylık periyottaki günlük ortalama fiyatının 3’te 2’si oranında süreksiz iş göremezlik ödeneği veriliyor. Halk ortasında rapor parası da denilen ödenekler, teklif yasalaştığında son 3 aylık ortalama fiyat yerine son 12 aylık ortalama fiyat üzerinden hesaplanacak.
Rapor kullanılan tarihten evvelki çalışma mühleti 180 günden az olanların günlük rapor parası ise minimum fiyatın iki katı üzerinden hesaplanacak ödeneği aşamayacak. Buna nazaran, 180 günden az çalışması olanlara 2021 yılı için en fazla günlük 159 lira, aylık 4 bin 770 lira rapor parası verilecek.
Komitede kelam alan TÜRK-İŞ Temsilcisi Barış İyiaydın, bu düzenlemenin çalışanın rapor parası olarak bilinen ödemeyi geri götürdüğünü belirtti.
İyiaydın, düzenlemenin rapor parasını nasıl etkileyeceğini şu örnekle anlattı:
“Bugün 7 Nisan 2021. Minimum fiyatlı bir personel bugün hastalık sebebiyle rapor aldığında mart, şubat ve ocak ayındaki günlük fiyatı üzerinden hesaplama yapılır. Bu üç aylık devirdeki günlük fiyat 119,25 TL, günlük rapor parası da 79,50 TL’dir. Lakin siz ‘son on iki ay’ derseniz Nisan 2020’ye kadar masraf. 2020 minimum fiyatı 98,10 TL’dir, rapor parası 79,50 TL’den 68 TL’ye düşer.
2019 yılında Toplumsal Güvenlik Kurumu 3 milyon 383 bin 911 personele rapor vermiştir. 27 milyon gün rapor parası ödenmiştir. Günlük 11 liradan 300 milyonluk bir kayıp demektir. Aslında emekçinin rapor parasında önemli bir kaybı vardır. On günlük rapor aldığı vakit birinci iki günü ödenmemektedir, sekiz günlük rapor parası ödenmektedir. Birinci iki günün ödenmemesi önemli bir sorun. Uygulamada gerçek fiyatı 6 -7 bin lira olan ya da 5 bin lira olan personelin priminin düşük fiyattan yatırıldığı da bilinen bir gerçektir.”
Aile Çalışma ve Toplumsal Hizmetler Bakanı Ahmet Fazilet, 2020 yılında 4 milyon 75 bin kişinin rapor aldığını, bunların 419 bininin doğum müsaadesine ayrılanlardan oluştuğunu belirtti.
AK Partili Nilgün Ök, doğum müsaadesinde yüksek rapor parası almak için bayanları yüksek fiyattan sigortalı göstermek üzere kurulmuş şirketler tespit edildiğini belirterek, yüksek rapor parası almak için yapılan suistimalleri önlemek gayesiyle 3 ay yerine 12 aylık ortalama fiyatın dikkate alınmasının öngörüldüğünü söyledi.
YEME İÇME DALINA PRİM VE NAKDİ FİYAT DAYANAĞI
Teklif uyarınca, işten çıkarma yasağı boyunca fiyatsız müsaadeye çıkartılan çalışanlara verilen nakdi fiyat dayanağı aylık 1420 TL’den 1500 TL’ye çıkartılacak. Nakdi fiyat dayanağından olağanda yalnızca 17 Nisan 2020 tarihinden evvel sigortalı çalıştırılmakta olan personeller yararlanabiliyor.
Teklif uyarınca, Ramazan ayında paket servis dışında faaliyetleri durdurulacak olan yeme içme hizmetleri kesiminde 17 Nisan 2020 tarihinden sonra işe alınan yaklaşık 250 bin personel de fiyatsız müsaadeye çıkartılmaları halinde nisan mayıs aylarında nakdi fiyat dayanağından yararlanabilecekler. Bunlara yapılacak nakdi fiyat dayanağının maliyetinin 874 milyon liraya ulaşacağı iddia ediliyor.
Teklife nazaran ayrıyeten, yeme içme hizmetleri kesiminde personellerini nisan mayıs aylarında çalıştırmaya devam eden patronlara emekçi başına aylık 1341 TL prim takviyesi verilecek. Bu takviye olağanda yalnızca kısa çalışmada yahut fiyatsız izindeki personele olağan çalışmaya geçiren patronlara sağlanıyor. Lakin, yeme içme kesiminde tüm personeller için prim dayanağı verilecek.
Teklif sahibi olarak komiteye bilgi veren AK Partili Nilgün Ök, yeme içme hizmetleri dalında toplam 537 bin sigortalı emekçi çalıştığını, mart ayında bunların 90 bininin fiyatsız izinde, 165 bininin de kısa çalışmada olduğunu belirtti. Nilgün Ök, 537 bin bireyden 250 bininin 17 Nisan 2020 tarihinden sonra işe giren şahıslardan oluştuğunu söz etti.
PERSONEL VE PATRON SENDİKALARI KISA ÇALIŞMA ÖDENEĞİNE UZATMA İSTEDİ
Türkiye Patron Sendikaları Konfederasyonu (TİSK) Genel Sekreteri Akansel Koç, bahisle ilgili unsurların görüşmeleri sırasında kelam alarak, nakdi fiyat dayanağı ve hükümetin bugüne kadar tüm çalışanlara ve işletmelere verdiği dayanaktan ötürü teşekkür ettiklerini, lakin paydaşları TÜRK-İŞ ve HAK-İŞ ile birlikte 31 Mart 2021 tarihi prestijiyle sona eren kısa çalışma ödeneğinin en azından haziran sonuna kadar uzatılmasını istediklerini söyledi. HAK-İŞ Genel Sekreter Yardımcısı Erdoğan Fedai ve TÜRK-İŞ Temsilcisi Barış İyiaydın da kısa çalışma ödeneğinin haziran sonuna kadar uzatılmasını istediklerini belirtti.
Akansel Koç, son bir aydır Türkiye’de ve dünyada çip krizi yaşandığını vurguladı. Koç, Türkiye’nin 3 dev otomotiv firmasının çip krizi nedeniyle üretimini durdurduğunu, buna bağlı olarak yan endüstride de üretimin çok önemli bir halde durduğunu anlattı. Bir yandan da Çin kaynaklı konteyner krizi yaşandığına dikkat çeken Koç, bu nedenle yeme içme bölümüne sağlanan dayanağın imalat bölümü başta olmak üzere, otomotiv, yan sanayi, beyaz eşya ve bunların etkilediği başka dallara de verilmesini istediklerini söyledi.
YEME İÇME HİZMETLERİ KESİMİNDE TAKVİYEDEN YARARLANACAK İŞYERLERİ
Kurula verilen bilgiye nazaran, yeme içme hizmetleri kesimine sağlanan dayanaktan yararlanacak işyerleri şöyle:
Yiyecek ve içecek hizmetleri faaliyetleri
Lokantalar ve seyyar yemek hizmetleri faaliyetleri
Seyyar yemek servisi faaliyetleri (Simit, poğaça, börek, kokoreç, nohut-pilav, piyaz, dondurma vb ile kayıklarda yapılanlar dahil)
Börekçilerin faaliyetleri (İmalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Çorbacıların ve işkembecilerin faaliyetleri (İmalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Dondurmacıların faaliyetleri (İmalatçıların faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Oturacak yeri olmayan fast-food satış yerleri (Hamburger, sandviç, tost vb) al götür tesisleri ve benzerleri tarafından sağlanan başka yemek hazırlama ve sunum faaliyetleri
Döner, lahmacun ve pidecilik faaliyeti (Garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Ciğer, kokoreç, köfte ve kebapçıların faaliyetleri (Garson servisi sunanlar ile self servis sunanlar dahil, imalatçıların ve al götür tesislerin faaliyetleri ile seyyar olanlar hariç)
Başka lokanta ve restoranların (içkili ve içkisiz) faaliyetleri
Pastanelerin ve tatlıcıların faaliyeti
Pizzacıların faaliyetleri
Öteki üniteler tarafından işletildiğinde gemi ve trenlerde restoran işletmeciliği (Yemekli vagon vb)
Mantıcı ve gözlemecilerin faaliyetleri
Oturacak yeri olan fast food satış yerleri
Yiyecek yüklü hizmet veren kafeteryaların faaliyetleri
Özel günlerde dışarıya yemek hizmeti sunan işletmelerin faaliyetleri
Çay ocakları, kıraathaneler, kahvehaneler, kafeler, maden suyu salonları ve çay bahçelerinde içecek sunum faaliyeti
Lokallerde içecek sunum faaliyeti (Alkollü – alkolsüz)
Bar, meyhane ve birahanelerde içecek sunum faaliyetleri (Alkollü – alkolsüz)
Trenlerde ve gemilerde işletilen barların faaliyetleri (Alkollü – alkolsüz)
Boza, şalgam ve sahlep sunum faaliyeti
Seyyar içecek satanlar ve başka içecek sunum faaliyetleri
Başka yiyecek hizmetleri faaliyetleri
Kantinlerin faaliyetleri (Spor, fabrika, okul ve işyeri kantinleri vb)
Hava yolu şirketleri ile öteki ulaştırma şirketleri için mukaveleye bağlı düzenlemelere dayalı olarak yiyecek hazırlanması ve temini hizmetleri
Dışarıya yemek sunan başka işletmelerin faaliyetleri
Haber7
