Sıhhat Bilimleri Üniversitesi Gülhane Eğitim ve Araştırma Hastanesi Nöroloji Kliniği Anabilim Kolu Lideri Prof. Dr. Ömer Karadaş, Covid-19 enfeksiyonu atlatan birtakım şahıslarda geçmeyen ağrı şikayetleri olduğunu, bu ağrıların tedavi edilmezse kronikleşebileceğini ve vakitle daha tehlikeli boyutlara ulaşabileceğini söyledi. Prof. Dr. Karadaş, Covid-19’un başlangıçta yalnızca enfeksiyon rahatsızlığı olarak algılandığını, fakat daha sonra santral hudut sistemini de etkilediğini gördüklerini belirterek, “Vaka sayıları arttıkça hususlar hakkında bilgilerimiz de artmaya başladı. Öncelikle biz yalnızca bir santral hudut sistemi enfeksiyonunun da tesirleri ve yan tesirleri olabileceğini de düşünüyorduk. Birinci etapta yalnızca ‘bir enfeksiyon sistem bulguları mı var’ diye düşünürken, artık santral hudut sistemini etkilediğini, periferik hudut sistemi dediğimiz hudutları de etkilediğini gördük. Bunların içerisinde bilhassa son periyotta ağrı, hakikaten pek çok korona enfeksiyonu geçiren ve koronayı atlattıktan sonra da birçok beşerde gördüğümüz bir durum. Bunların içerisinde bilhassa akut devir dediğimiz yani hastalığın kendi olduğu devirde baş ağrılarını çok sık gördük. Fakat bunların dışında yalnızca baş ağrıları değil, bilhassa kas-eklem ağrıları, göğüs ağrıları, baş boyun bölgesindeki ağrıları alan hudutlarla ilgili pek çok ağrıyı da gördüğümüzü söyleyebilirim” sözlerini kullandı.
HASTALIK SONRASI DA DEVAM EDİYOR
Covid-19 hastalığı ile başlayan ağrıların hastalık atlatıldıktan sonra da devam etmesi durumunda bir uzmana başvurulması gerektiğinin altını çizen Prof. Dr. Karadaş, “Bunların şöyle bir meşakkati var. Biz erken periyotta bunların tedbirini alamazsak, bu ağrıların kronikleşebilmesinden ötürü, önümüzdeki yıllarda bu cins ağrı çeken şahısların günlük hayat aktivitelerinde değerli kısıtlamalar olacaktır. Esasen pandemi ile birlikte ağrı algısı da artıyor. Bu da şu demek. Şahıstan şahsa ağrı algısı değişmek ile birlikte, pandeminin getirdiği kısıtlamalar bireylerde gerilime neden olmakta. Bunlar da ağrı algısının daha çabuk olmasını sağlamakta. Münasebetiyle bu türlü bir ortamda şahıslar bu ağrıları daha çabuk algılamakta ve ağrıların tekrarıyla da kronik ağrılara yanlışsız bir gidiş var. Olağanda biz bir doku hasarından sonra; kimi unsurların salınması, bunların ağrı oluşturup bu ağrıların da beyinde algılanması yer bulması sonucunda olduğunu biliyoruz. Lakin korona ile bağlantılı birçok sistemi bir ortada tuttuğu için, bu ağrıların da oluştuğunu, ancak en değerli durumun ise hatta problemli durumun, bu ağrılara müdahale etmemek olduğunu söyleyebilirim. Zira bu ağrıların tedavisi ne kadar gecikirse ileriki devirde daha şiddetli ve kronik olarak ve tedavisi daha güç olarak karşımıza çıkacaktır” diye konuştu.
AĞRI KRONİKLEŞMEDEN TEDAVİ EDİLMELİ
Ağrıların kronikleşmeden tedavi edilmesi gerektiğinin altını çizen Karadaş, “Kronik ağrı dediğimiz vakit bunun risk faktörleri var. Mesela Covid öncesinde ağrılarını çok yaşayan insanlarda Covid ile birlikte bu ağrıların daha da şiddetlendiğini, daha da uzadığını görüyoruz. Fakat yeniden de öncesinde ağrı atakları olmayan insanlarda da korona enfeksiyonu sonrası ağrıları görüyoruz. İşte buradaki düzenek, beyinde bir hassaslaşma, beyefendisinin etkilenmesinden kaynaklanıyor. Aslında biz ağrıları kendi ortalarında basitçe ikiye ayırıyoruz. Bunlar nosiseptif ağrılar dediğimiz ağrı tipleri ve nöropatik ağrılar dediğimiz ağrı cinsleri. Nöropatik ağrılar ekseriyetle beyin bölgesini, yani santral sistem dediğimiz duyarlılaşmanın biraz daha ön planda olduğu, beynin etkilendiği durumlardaki ağrılar. Bu ağrıların tedavisi daha güç. Uzun müddetli olarak karşımıza çıkmakta. O yüzden daha en başta, erken ağrıların yani nosiseptif ağrıların çıktığı periyotta bunların uygun tedavilerle ortadan kaldırılması, ileriki devirde oluşabilecek uzamış ağrıların da ortadan kaldırılması manasına gelebilir” biçiminde konuştu.
KOLAYDAN KARMAŞIĞA İLERLİYOR
Tedavi tekniklerinden de bahseden Prof. Dr. Karadaş, “Tedavilerini bakacak olduğumuz vakit kolay tedavilerden karmaşık tedavilere gerçek bir tedavi skalamız var. Bu ne demek? Kolay ağrı kesicilerden başlayarak daha sonra dirençli bir ağrı varsa bu hastalara bizim kimi anti depresan çeşitlerimiz var. O ilaçların kullanılması, tekrar birtakım antiepileptik ilaçların bu ağrılara tesirli olduğunu biliyoruz. Yalnızca bunlar değil, bunun dışında hudut blokajlarının da bu medikal tedavilere eklenerek, bu ağrıların kronikleşmesinin engellenebileceğini söyleyebiliriz. Fakat son periyotlarda bütün bu kombine tedavilere karşın tekrar ağrısı devam eden insanlara bizim bu tedavi protokollerine ruhsal takviye de verilmesini öneriyoruz” dedi.
Haber7
