Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgınına karşı alınan tedbirler nedeniyle tarihi düşüş görülen petrol talebinin yine yükselmesi istikrarlı pak güç siyasetleriyle engellenebilir.
Memleketler arası Güç Ajansının (IEA) “Petrol 2021” raporuna nazaran, 2019’da günlük 99,7 milyon varil olan global petrol talebi geçen yıl salgın kapsamında uygulanan kısıtlamalar nedeniyle 91 milyon varile geriledi.
Dünya petrol talebinin bu yıl günlük 96,5 milyon varile yükselmesi ve 2023 prestijiyle Kovid-19 öncesi düzeyine dönmesi bekleniyor. Bu periyotta petrol talebi günlük 101,2 milyon varile ulaşacak.
Global petrol talebi 2026’da ise günlük 104,1 milyon varile yükselecek. Böylelikle, petrol talebi yıllık ortalama yüzde 0,6, 2019-2026 periyodunda ise yüzde 4,4 artış gösterecek.
Kelam konusu artışın tamamı OECD dışı ülkelerden kaynaklanırken, petrol talebindeki büyümenin yüzde 90’ından fazlasını Çin, Hindistan ve başka Asya ekonomileri oluşturacak. Buna rağmen, taşıt ve kişi başı petrol kullanımının çok daha yüksek olduğu birçok gelişmiş iktisatta petrol talebinin salgın öncesi düzeylere dönmesi beklenmiyor.
PETROKİMYA İTİCİ GÜÇ OLACAK
Havacılık, gemicilik ve petrokimya üzere birtakım dalların petrole bağımlılığı bir mühlet daha devam edecek.
Petrokimya kesimi, global petrol talebindeki büyümenin itici gücü olacak ve 2019-2026 periyodunda talepteki büyümenin yüzde 70’i bu kesimden kaynaklanacak.
Petrokimya eserleri ortasında bulunan etanol, LPG ve nafta talebi kelam konusu devirde yıllık bazda günlük ortalama 430 bin varil artacak.
Kovid-19 kısıtlamalarından en fazla etkilenen havacılık dalında, petrol talebinin 2019’daki günlük 7,9 milyon varil düzeyine dönmesi 2024’ü bulacak. Seyahat kısıtlamaları, aşılamanın suratı ve salgın sürecinde değişen seyahat alışkanlıkları havacılık kesiminden kaynaklanan petrol talebindeki artışta belirleyici rol oynayacak.
Dünyadaki petrol talebinin tepeye ulaşıp düşüşe geçmesi için güç siyasetlerinde ve tüketim davranışlarında güçlü değişimlere gereksinim duyulacak. Aksi takdirde petrol talebindeki artış devam edecek.
Bu kapsamda, ülkelerin pak güç siyasetleri, petrol talebindeki artışın gidişatını belirleyecek.
Rapora nazaran, dünya genelinde elektrikli araç satışlarının 2026’da 12 milyonu geçmesi beklenirken, toplam elektrikli araç filosu 60 milyona yaklaşacak.
Toplam petrol talebinin yüzde 60’ını oluşturan ulaşım dalında elektrikli araçlar ve otobüslerin yaygınlaşmasıyla günlük talep 2020 düzeyine nazaran yaklaşık 1 milyon varil azalacak.
Öte yandan, şirketlerin iş seyahatlerini salgın öncesi periyoda nazaran yarı yarıya azaltması ve uzaktan çalışmanın devam etmesiyle günlük petrol talebi yaklaşık 1,7 milyon varil düşürülebilir.
Bu uygulamaların yanı sıra plastik kullanımının ve elektrik dalında petrol tüketiminin azalması, içten yanmalı motorlu araç kullanımının sonlandırılmasıyla petrol talebi günlük 5,6 milyon varil azaltılabilir.
Kelam konusu tedbirler, global petrol talebinin 2019 düzeylerine dönmesini engelleyebilir.
EMİSYONLARIN DÜŞMESİ ACİL ÖNCELİK
IEA Lideri Fatih Birol, rapora ait yaptığı değerlendirmede, global petrol talebindeki tarihi düşüşün kalıcı olmadığını belirterek, şunları kaydetti:
“Dünyanın petrol talebinin yakın vakitte doruğa ulaşıp tekrar düşüşe geçmesi için yakıt verimliliği standartlarını iyileştirmek, elektrikli araç satışlarını artırmak ve elektrik dalında petrol kullanımını azaltmak üzere kıymetli adımlar atılması gerekiyor. Pak güç dönüşümünden etkilenmeyen hiçbir petrol ve gaz şirketi kalmayacak. Bu nedenle bölümün her kısmı, net sıfır emisyon maksadına yönelik uğraşlar artarken bu global değişime nasıl reaksiyon vereceğini düşünmeli.”
Birol, bölümde başta metan olmak üzere temel faaliyetlerden kaynaklanan emisyonları en aza indirmenin acil bir öncelik olduğuna dikkati çekerek, “Bazı petrol ve gaz şirketlerinin bu alanlardaki taahhütlerini artırdığını görmek yürek verici lakin çok daha fazlasının yapılması gerekiyor.” sözünü kullandı.
Haber7
