AA muhabirinin Siyaset, Iktisat ve Topluluk Araştırmaları Vakfı (SETA) tarafından yayımlanan “Koronavirüs Buhranı Devrinde Güç Politikaları” raporundan derlediği haberlere nazaran, Kovid-19 salgını, güç ihracatçısı ve ithalatçısı devletleri farklı formlarda etkiledi.
Güç ithalatçısı devletlerdeki talep düşüşü üretici devletlerin gelirlerinin azalmasına yol açarken, bilhassa petrol ve gaz ihracatı gerçekleştiren devletler fiyatlardaki şok düşüşlerden büyük darbe aldı.
Salgın sürecinde düşen petrol fiyatları ithalat bağımlısı memleketler açısından kısa vadede olumlu bir gelişme olarak değerlendirilirken, bu durumun sürdürülebilirliği tartışma konusu hale geldi.
Türkiye, ucuz petrolle depoları doldurdu
Ani düşüşler görülen petrol fiyatları nedeniyle net ithalatçı konumunda olan Türkiye’nin de bu devirde güç ithalat faturasında önemli nispette azalma görüldü. Bu kapsamda, Türkiye’nin son 5 yıllık ham petrol ithalat rakamları incelendiğinde ilk üç aylık periyotlar bakımından en fazla dış alım 2020’nin birinci çeyreğinde gerçekleştirildi.
Türkiye’nin güç ithalatı faturasının yıl bazında daha fazla azalması beklenirken, fiyatlardaki düşüş neticesinde Türkiye’nin kısa vadede avantaj sağlamasının yanında uzun vadede bu durum umumî ekonomik yapı açısından risk oluşturuyor.
Bu açıdan, Türkiye’nin güçte dış kaynak bağımlılığını azaltıp kendi kendine kâfi olma yolundaki adımlarını hızlandırarak sürdürmesi kıymet taşıyor. Fosil kaynakların arama ve sondajına yönelik faaliyetler ve yenilenebilir güç yatırımlarının artırılması, Türkiye’nin güç kaynaklarına erişimini etkileyerek olası bir farklı buhrandan büyük zarar görmesini engellemek ismine kritik ehemmiyette bulunuyor. Türkiye, hali hazırda Şark Akdeniz başta olmak üzere hidrokarbon arama ve sondaj çalışmalarına devam ediyor.
Ayrıyeten petrol ve doğal gaz depolama kapasitesinin artırılması da bu mevzuda atılması gereken adımlar olarak öne çıkıyor.
Yenilenebilirde tedarik zinciri olumsuz etkileniyor
Salgın devrinde Türkiye’nin kendi kendine yerinde olmasına ek sağlayan yenilenebilir güç kaynaklarından elektrik üretiminde artışlar da yaşanırken, yenilenebilir güçte tedarik zincirinde aksamalar görülüyor.
Yenilenebilir güç ekipman üretiminin mahsusen Çin ve Avrupa’da ağırlaşması, Türkiye’de devam eden girişimlerin yavaşlamasına ve velev durmasına yol açıyor.
Bu süreçte 31 Aralık 2020 itibarıyla müddeti olan Yenilenebilir Güç Kaynaklarını Destekleme Mekanizması’nın (YEKDEM) vadesinin makul bir müddetle uzatılması konumunda bir karar olarak değerlendirilirken, global ekonomik istikrarsızlıktan ötürü doların Türk lirası önünde haddinden fazla paha kazanması nedeniyle yenilenebilir güç girişimlerinin finansmanında düşünceler yaşanma ihtimali bulunuyor.
Öte yandan, salgının olumsuz sonuçları önünde bu yıl için iddia edilen YEKDEM maliyetleri dolar kurundaki artışın da tesiriyle neredeyse iki kat yükselirken, yaz devrinden sonra elektrik fiyatlarında artış yaşanması muhtemel görünüyor.
Haber7
