ESOGÜ Ziraat Fakültesi Besin Mühendisliği Kısmı öğretim üyesi Prof. Dr. Nevzat Konar, işlevsel besin tüketiminin ortaya çıkışıyla ehemmiyet kazanan probiyotiklerin bağırsak sistemini çalıştırmada tesirli olduğunu söyledi. Prof. Dr. Konar, bağışıklık sistemi üzerindeki olumlu tesirlerinden ötürü probiyotiklerin gündemdeki yerinin pandemi ile ilişkilendirilebilir olduğunu aktardı. Besin tüketiminin fizyolojik açlığı gidermenin yanı sıra duyusal, hedonik açlığı bastırmak için de gerçekleştirildiğini söyleyen Prof. Dr. Konar, son 25 yılda besin seçiminde yeni bir faktörün daha devreye girdiğini belirtti.
İşlevsel besin tercihi artıyor
“Tükettiğim besin bana gereksinimim olan besin ögelerini verirken bundan zevk de alayım, hayat kalitemi de desteklesin anlayışı gelişmeye başladı. Buna işlevsel besin denmektedir. Burada yalnızca besin hususu ya da besin tipinden bahsetmiyoruz, çok çeşitli besinlerde farklı biyoaktif husus olarak tanımladığımız bileşenleri o besinlerin günlük diyette tüketilebilen hallerine ek edilmesi sonucu elde edilen besinlerden da bahsetmiş oluyoruz. Bunlar içerisinde bilhassa bir yıldır daha da öne çıkan, klâsik beslenme alışkanlıklarımızda farklı formlarda da olsa yer bulabilen probiyotikler ve probiyotik besinler epey kıymetli bir yer tutuyor. Probiyotik besinler insan sıhhati üzerinde olumlu tesirlere sahip olabilen canlı mikroorganizmalar içermektedir. Bunlar bilhassa lactobacillus, bifidobacterium ismini verdiğimiz tiplere ilişkin olan mikroorganizmalardır.”
Probiyotikler savaşırken yarar da sağlıyor
Prof. Dr. Konar sindirim sistemimizde kalın bağırsağa kadar sindirime uğramamış besin ögelerini sindirebilme yeteneğine sahip olan canlılar olarak tanımladığı probiyotiklerin yararları için, “Kolonumuzda hastalık etmeni olabilen patojen olarak tanımlayacağımız mikroorganizmalar bulunmaktadır. Probiyotikler bu mikroorganizmalar ile hayat savaşı içerisine girerek patojen olanların tüketebileceği besin ögelerini tüketiyor; böylece yararlı mikroorganizmaların sayısı artmış oluyor. Sayıları arttıkça da bu patojenlere ömür imkânını azaltmış oluyorlar. Tıpkı vakitte bu mikroorganizmalar canlılıklarını sürdürürken, gelişimleri ile birlikte açığa çıkan çeşitli bileşenler de sıhhatimizi destekleyebiliyor. Örneğin kısa zincirli yağ asitleri dediğimiz bileşenler, çeşitli biyoaaktif peptitler, B12 ve K vitaminleri ile karşılaşabiliyoruz. Bunlar antioksidan aktivite diye tanımladığımız sıhhat üzerinde olumlu tesirleri olan unsurlardır. Hastalık etmenleri ile savaşırken çeşitli yararlar da sunabilen bir mikroorganizma kümesinden bahsediyoruz. Probiyotikler canlı olmalı, canlı olarak kolona ulaşmalı ve canlılığını bir mühlet devam ettirebilmeli ki yararlı bileşenlerin açığa çıkmasını sağlayabilsinler” dedi.
Bağırsaklarımız kadar memnunuz
Probiyotik alımının iki tekniği olduğunu belirten Prof. Dr. Konar “Probiyotikler için günlük önerilen seviye 1 milyardır. Bu, probiyotiklerin farklı preparatlar ile alınarak ya da farklı besinlerin bileşenleri aracılığı ile tüketilerek sağlanabilir. Hangi sistem olursa olsun değerli olan, probiyotiklerin amaç bölgeye ulaşacağı süreç içerisinde canlılığını muhafazasıdır. Bu kapsamda sindirim sisteminin ilgili üst kısımlarında ortaya çıkabilecek farklı şartlara ait durumlar risk oluşturabilir. Süt eserleri probiyotikler için değerli bir taşıyıcıdır. Ancak laktoz intoleransı olanlar, vegan beslenenler bu eserlerden yararlanamamaktadır. Ayrıyeten süt eserleri soğuk zincir şartlarında koruma edilip tüketime sunulmaktadır ve kısa raf ömrüne sahiptir. Bu nedenle daha uzun ömürlü daha yaygın tüketilebilecek, farklı tüketici kümelerinin isteklerini karşılayabilecek probiyotik besin formülasyonları geliştirme mecburiliği ile karşı karşıyayız.
Probiyotikler pandemi ile ilişkilendirilebilir
Konar konuşmasının devamında: “Buna yönelik bilimsel araştırmalar üniversitemiz de dahil olmak üzere çeşitli kurumlarda yürütülmektedir. Probiyotiklerin gündemdeki yeri pandemi ile ilişkilendirilebilir; zira bağışıklık sistemimiz üzerinde olumlu tesirleri kelam bahsidir. Üst teneffüs yolu enfeksiyonlarına karşı direnci desteklediğine dair bilimsel bilgiler bulunmakta. Bağışıklığımızın üzerinde ruh halimizin değerli bir tesiri var, ruh halimizin üzerinde de birtakım hormonların tesiri var. Serotoninin yüzde 90’ından fazlası bağırsak sistemlerinde üretiliyor. Birtakım bilim insanları ortasında kullanılan bir söz var: ‘Bağırsaklarımız kadar memnunuz.’ Bunun yanı sıra hudut iletimi ile ilgili kimi tesirlerinden ötürü olumlu manada beyin aktiviteleri ile de ilişkilendiriliyor. Covid-19 enfeksiyonunun mümkün deveran yollarından biri sindirim sistemi olduğu için antimikrobiyel tesiri yüksek, tıpkı vakitte bağışıklığı destekleyici bir bileşenin varlığı avantaj haline geliyor. Tüm dünyada fermente eserlere önemli bir talep kelam konusu. Amaçlanan çalışmalar ile tüketici sıhhatine katkı sunabilecek yenilikçi faydalı eserler ortaya çıkacağını umuyorum” diye konuştu.
Haber7
