Yeni Şafak müellifi Ahmet Ünlü, 2021 yılında memur ve memur olmayan birçok vatandaşa ödemelerle ilgili bir yazı kaleme aldı.
İşte Ahmet Ünlü’nün o yazısı:
2021 yılında memur olan ve olmayanlara yapılan birçok ödeme Ocak ayından itibaren artmıştır. Bu yazımızda değişen bu ödeme fiyatlarını açıklamaya çalışacağız.
2021 YILINDA DOĞUM YARDIMI FİYATI ARTTI MI?
Türk vatandaşlarına, canlı doğan birinci çocuğu için 300 TL, ikinci çocuğu için 400 TL, üçüncü ve sonraki çocukları için 600 TL doğum yardımı yapılır. Bu yardım Türk vatandaşı olan anne yahut babaya, her ikisi de Türk vatandaşı ise anneye yapılır. Doğum yardımı, bakanlıkça belirlenen zarurî hâllerde babaya ödenebilir. Doğum yardımı ödenmesinde Kimlik Paylaşımı Sistemi’nde yer alan nüfus kayıtları temel alınır. Bu kapsamda yapılan ödemeler, bakanlık bütçesine bu maksatla konulan ödenekten karşılanır. Bu fıkrada belirtilen meblağları artırmaya Bakanlık ile Hazine ve Maliye Bakanlığı ortaklaşa yetkilidir.
Doğum yardımı, hiçbir vergi ve kesintiye tabi tutulmaksızın ödenir ve haczedilemez. Bu fiyatlar 2021 yılında en azından yine değerleme oranında arttırılmalıydı, lakin arttırılmadı. Ayrıyeten, 633 sayılı KHK’da yer verilen bu düzenlemenin bir mantık içerisinde gözden geçirilmesinde yarar olduğunu düşünüyoruz. Hiç kimsenin bu sayılara güvenerek çocuk yapmayacağını birilerinin hem anlaması hem de anlatması gerekiyor.
2021 YILINDA EŞ VE ÇOCUK YARDIMI NE KADAR OLDU?
Yüzbinlerce memurun merak ettiği bahislerden birisi de 2021 yılında aile yardımı ödeneğinde ne kadar artış olduğudur. Aile yardımı ödeneği 657 sayılı Kanun’un 202’nci hususunda düzenlenmiş olup, bu unsura nazaran; evli bulunan devlet memurlarına aile yardımı ödeneği verileceği düzenlenmiştir. Bu yardım, memurun her ne formda olursa olsun menfaat karşılığı çalışmayan yahut rastgele bir toplumsal güvenlik kuruluşundan aylık almayan eşi için 2.273, çocuklarından her biri için de 250 gösterge sayısının (72’nci ay dahil olmak üzere 0-6 yaş kümesinde yer alan çocuklar için bir kat artırımlı) aylık katsayısı ile çarpılması sonucu elde edilecek ölçü üzerinden ödenmektedir ve bu ödemeden hiçbir kesinti yapılmamaktadır.
Bu unsura nazaran aile yardımı ödeneği fiyatını belirleyen iki öge vardır. Bunlardan birincisi gösterge, ikincisi ise aylık katsayısıdır. Bu çerçevede, 2021 yılının birinci yarısında aile yardımı ve çocuk yardımı ödeneğinin mali fiyatı; Aile yardımı ödeneğinin iki ögesi olan eş ve çocuk için ödenen yardım meblağı şu halde açıklanabilir. Eş için ödenecek yardım meblağı; 2.273 x 0,165786 = 376,831 TL Her bir çocuk için; 250 x 0,165786 = 41,44 TL Çocuk 0-6 yaş kümesinde ise; 500 x 0,165786 = 82,893 TL
Devlet memurlarının maaş ödemelerinde temel alınan memur maaş katsayısı arttığında aile yardımı ödeneği fiyatı da artmaktadır. 2021 yılında maaş katsayısı arttığı için aile yardımı ödeneği de artacaktır.
HUZUR HAKKI NEDİR VE ÖDENECEK MEBLAĞ NASIL BELİRLENİR?
375 sayılı KHK’nin Ek 29’uncu unsurunda huzur hakkıyla ilgili şu sözlere yer verilmiştir; “ Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının teşkilatlanmasına ait Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinde öngörülmesi ve gösterge sayısı belirlenmesi kaydıyla, idare şurası, kontrol şurası, tasfiye şurası, müşavere şurası üyelikleri ve komite, heyet, komite ile gibisi organlarda vazife alanlara, ayda dörtten fazla olmamak üzere her bir toplantı için (1000) ila (3000) gösterge sayısının memur aylık katsayısı ile çarpımı sonucunda bulunacak ölçüde, damga vergisi hariç rastgele bir vergiye tâbi tutulmaksızın huzur hakkı ödenir. Gösterge sayıları Cumhurbaşkanı’nca üç katına kadar artırılabilir.”
Buna nazaran kamu kurumlarının teşkilat kararnamelerinde huzur hakkı ödemesine ve fiyatına yer verilmişse bu ödeme yapılabilmektedir. Ekseriyetle bu ödeme 9000* 0,165786 = 1.492,07 TL olup, bu ödemeden yalnızca binde 7,59 oranında damga vergisi kesilmektedir. Bu huzur hakkının ne kadar huzur vereceğini bilemiyoruz.
MİLLETVEKİLLERİNE NE KADAR VEFAT YARDIMI YAPILMAKTADIR?
3671 sayılı Türkiye Büyük Millet Meclisi Üyelerinin Ödenek, Yolluk ve Emekliliklerine Dair Kanun’un Vefat Yardımı başlıklı 7’nci unsuruna nazaran milletvekili iken vefat edenler için 9500 * 0,165786 =1.574,967 *12 = 18.899,60 TL mevt yardımı yapılacaktır. Fakat, milletvekilliği sona erenlerin ölmesi halinde ise 18.899,6/2 = 9.449,8 TL’dir.
MEMURLARIN ÖLMESİ HALİNDE NE KADAR MEVT YARDIMI YAPILMAKTADIR?
657 sayılı Kanun’un mevt yardımı ödeneğini düzenleyen 208’inci unsurunda memurun kendisinin, memur olmayan eşinin ve ikiden fazla dahi olsa aile yardımı ödeneğine müstahak çocuğu ölenlere mevt yardımı yapılmaktadır.
Vefat yardımı fiyatı En Yüksek Devlet Memuru olarak belirlenen Cumhurbaşkanlığı İdari İşler Lideri’ne ödenen gösterge ve ek gösterge fiyatı olan 1500+8000 sayısı toplamının memur maaş katsayısı ile çarpımından oluşan fiyata nazaran belirlenmektedir.
Buna nazaran ölen devlet memuruna 9500 * 0,165786 = 1.574,967 * 2 = 3.149,93 TL meblağında vefat yardımı ödenecektir. Bu ödemeden rastgele bir kesinti yapılmayacaktır.
Ayrıyeten, 5510 sayılı Kanun’un 37’nci unsuru mucibince gerekli koşullar yerine getirilmişse üstte belirtilen 3.149,93 TL’nin yanında ayrıyeten Toplumsal Güvenlik Kurumu tarafından 2021 yılı için belirlenen 918 TL fiyatındaki cenaze ödeneği de verilecektir.
Tekrar memur olmayan eş ile aile yardımı ödeneğine müstehak çocuğu ölenlere ise 1.574,967 TL meblağında vefat yardımı ödenecektir. Sigortalıların eş ve çocuklarının vefatı halinde ise rastgele bir ödeme yapılmamaktadır.
SİGORTALININ ÖLMESİ HALİNDE NE KADAR VEFAT YARDIMI YAPILMAKTADIR?
5510 sayılı Kanun’un evlenme ve cenaze ödeneği başlıklı 37’nci hususundaki karara nazaran cenaze ödeneği fiyatını belirleme yetkisi SGK İdare Şurası’na verilmiştir.
Mevzu ile ilgili olarak SGK İdare Kurulu’nca alınan 25/12/2009 tarihli ve 2009/407 sayılı karar ile 2010 yılından başlamak üzere bundan bu türlü her yıl bir evvelki yıl için Türkiye İstatistik Kurumu Başkanlığı tarafından açıklanan Tüketici Fiyatları Endeksi (TÜFE) değişim oranında artırılmasına bu biçimde hesaplanarak bulunacak sayılardaki kuruşların liraya iblağ edilmesine ve bahsin Bakan onayına sunulmasına karar verilmiş ve 31/12/2009 tarihli ve 179679 sayılı Bakanlık Makamı Olur’u ile onanmıştır. Bu tarihten sonra da TÜFE oranında arttırılmıştır. 2021 yılı TÜFE oranı % 14,6 olarak açıklanmıştı.
Bu karar çerçevesinde; 2021 yılı için Toplumsal Güvenlik Kurumu İdare Kurulu’nca belirlenen ve Bakan tarafından da onaylanan cenaze ödeneği 918 TL’dir. Bu fiyat yılda bir kez belirlenir ve maaş katsayısındaki artıştan etkilenmez.
Lakin, 5434 sayılı Kanun kapsamında olan emekliler için ödenecek mevt yardımı meblağı ise 5434 sayılı Kanun’un ek 4’üncü unsuru mucibince emeklinin bir aylık fiyatı kadardır. Bu meblağ ise her emekli için farklıdır.
Haber7
