Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB) Lideri Murat Uysal, yılın son enflasyon raporunu açıkladı. TCMB, enflasyon beklentilerini üst istikamette revize etti. Lider Uysal, enflasyonun 2020 yıl sonunda yüzde 12,1 olarak gerçekleşeceği, 2021 yıl sonunda yüzde 9,4’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 seviyesinde istikrar kazanacağının varsayım edildiğini söyledi. Bir evvelki beklenti bu yıl için yüzde 8,9, gelecek yıl için yüzde 6,2 düzeyinde bulunuyordu.
2020 yıl sonu enflasyon iddiası 3.2 puanlık güncellediklerini kaydeden Uysal, “Bir evvelki TL cinsi ithalat fiyatları 1.6 puan üst, çıktı açığı 0,.9 puan tesir yaptı. Besin enflasyonundaki artış 0.7 puan üst çekerken ana eğilimi ve başlangıç koşularındaki güncellemenin tesiri 0,2 puan hesaplandı. Hizmetler dalındaki KDV indirimlerinin tesiri -0.2 puan olacak” dedi.
Uysal’ın konuşmasında öne çıkanlar:
Koronavirüs salgınını takiben nisanda taban düzeyini gören global faaliyet kısmi toparlanma kaydetti. PMI endekslerinde toparlanma sürüyor. Fakat global faaliyet salgın öncesi seviyesinin altında seyrediyor. Data akışıyla birlikte 2020 büyüme öngörüleri iyileşse de bu yıl geneli için bariz daralmalara işaret ediyor.
Ekonomik siyasetler ve salgına yönelik belirsizlikler devam ediyor. Global iktisadi faaliyette toparlanmaya yönelik belirsizlikler devam ederken büyüme varsayımlarında de belirsizlikler sürüyor.
Güç fiyatları düşük düzeyini korurken, besin başta olmak üzere emtialar salgın öncesi seviyesini arştı. Gelişmiş ülkelerde enflasyon salgın öncesine nazaran düşük seyrediyor. Salgın nedeniyle genişleyici mali faaliyetler sürüyor. Global likidite şartlarındaki artışa e gelişmiş ülkelerdeki düşük getiriye karşın çıkış taraflı portföy yatırımları sürüyor.
Düşük ölçüde borçlanma senedi piyasalarına girişler gözlendi memleketler arası fonlardan. Türkiye’den portföy çıkışları üçüncü çeyrekte de devam etti, Türkiye’nin risk primi global belirsizlikler ve ülkeye mahsus nedenlerle risk primi yüksek seyretti. Dış borç ödemeleri ve portföy çıkışları dış finansman muhtaçlığını arttırdı döviz kuru oynaklığı arttı.
Dış finansman sıkılaşmasına karşın yurtiçinde kredi genişlemesi sağlandı ve iktisatta süratli bir toparlanma sağlandı. Enflasyon ve dış istikrar üzerindeki yansımaları nedeniyle olağanlaşma muhtaçlığı gerekli oldu. BU kapsamda ağustostan bu yana para siyaseti ve likidite idaresi kapsamında atılan adımlar ve normalleşmede finansal şartlarda besbelli sıkılaştırma sağlandı. Kredi faizlerinde besbelli yükselişle kredi büyümesi kıymetli ölçüde yavaşladı.
V tipi bariz bir toparlanma kaydettik. Salgından olumsuz tesirlerine turizm teması yüksek dallarda iyileşme hudutlu kaldı. Toparlama eylül ve ekim aylarında sürdü, finansal şartlardaki sıkılaşmayla birlikte talebin sürat kesmesi ile birlikte 2020 yılında müspet büyüme ihtimalinin epeyce güçlendiğini kıymetlendiriyoruz.
Dış dengende mal ihracatında iyi gelen büyüme hizmet faaliyetlerinde turizm başta olmak üzere düşüş cari süreçlerde süratli bir artış gerçekleşti. İhracat rekabet gücü kazanımlarıyla süratle toparlandı salgın öncesi seviyelerini aştı ertelenmiş talebe ve salgın önlemleri kapsamında uygulanan likidite ve ithalat toparlanma sürecine girdi. Altın ithalatı ise global belirsizliklere ek olarak dolarizasyonla birlikte ağustosta tarihi düzeylerine ulaştı. Birinci 8 ayda 26,5 milyar dolar düzeyinde cari açık gerçekleşti. Altın hariç tutulduğunda ihracatın ithalatı karşılaması tarihi yüksek düzeylerde gerçekleşti.
Bu doğrultuda salgın periyoduna mahsus kredi siyasetlerinin normalleşmesiyle kredi talebinin azalması gerçek kurun dengeleyici hale gelmesini bekliyoruz. İhracattaki toparlanma ve emtiadaki düşük düzeyler cari süreçler istikrarını destekleyecek.
YILLIK ENFLASYO YÜKSEK SEYRE İŞARET EDİYOR
Toparlanma işgücü piyasasına olumlu yansıyor ancak şimdi yarısı telafi edilebildi. Kısa çalışma başta olmak üzere işsizlik sigortası fonu ve cari transferler hane halkı gelir kayıplarını sınırladı. İktisattaki toparlanmayla birlikte temmuzda işgücüne iştirak arttı işsizlik oranı azaldı. Yeni iş ilanlarının arttığı ve istihdam şartlarının iyileştiğini öncü göstergeler gösteriyor.
Tüketici ve çekirdek B enflasyonu üçüncü çeyrekte yüzde 11,75 ve 11,57 olarak gerçekleşti. Temmuz enflasyon raporu varsayım aralığının üst bandına yakın seyretti. Talep istikametli dezenflasyonist beklentilerin artmasıyla üçüncü çeyrekte enflasyonda düşüş olacağı öngörümüze karşın enflasyon öngörülenden yüksek seyretti. Alkollü içecekler ve güç kümelerinde baz tesiri düşüşte tesirli oldu. Yıllık enflasyon kestirim bandının içinde kalsa da yüksek seyre işaret ediyor.
Hizmetlerde ise nispeten daha ölçülü seyir izleniyor. Temel mal enflasyonun yükselişte döviz kuru gelişmeleri ve güçlü kredi ivmesine bağlı olarak sağlam mal kümesi tesirli oldu. Hizmetler kesiminde normalleşmeyle arz taraflı enflasyonist bastılar bir ölçü azaldı. Besin enflasyonunda yüksek seyir devam ediyor. Memleketler arası besin fiyatlarının yükselişe geçmesiyle maliyet baskıları ağırlaştı dalda. Ankete dayılı enflasyon beklentilerinde yükseliş devam etti.
EKİMDE SIKILAŞMA İSTİKAMETİNDE GÜÇLÜ BİR ADIM DAHA ATTIK
Enflasyon meçhullüğü hala yüksek seyrediyor. Ağustosta sıkılaştırıcı adımlara başladık. Birebir devirde mali sıkılaştırmayla uyumlu olacak halde TL ve yabancı para zarurî karşılıklardaki artış fonlama muhtaçlığının yükselmesinde tesirli oldu. Fonlama swap süreçleriyle karşılandı. Açık piyasa süreçleriyle yapılan fonlama kompozisyonunda amaçlı likidite imkanlarını azaltarak besbelli değişilme gittik. Haftalık ve repo azaltıldı gecelik fonlama ve klâsik repoda artış gerçekleştirdik. Enflasyon görünümüne yönelik risklerin sınırlanması için eylülde siyaset faizini arttırdık yüklü ortalama fonlama maliyetini arttırdık. Ekimde sıkılaşma istikametinde güçlü bir adım daha attık. Bu kapsamda para siyaseti operasyonel çerçevesinde değişiklik yaptık GLP faiz oranı ile gecelik borç verme faiz oranı farkını 300 baz puan belirledik. Enflasyon görünümünde besbelli iyileşme sağlanana kadar sıkı para siyaseti sürdürülecek çerçeveyi oluşturduk.
ENFLASYON İDDİASI YÜZDE 12,1’E ÇIKTI
İthalat fiyatları besin ve dışsal ögeler için varsayımlarımızı gözden geçirdik. Temmuz ile güç fiyatları uyumlu, endüstriyel metal ziraî eserler üzere emtialara bağlı olarak ithalat fiyatları varsayımımızda üst güncelleme yaptık. Temmuz raporunda yüzde 10,5 aldığımız besin enflasyonu kestirimini döviz kuru ve işlenmemişteki yüzde 13,5 olarak güncelledik. Besin enflasyonu varsayımın yüzde 8’den yüzde 10,5’e çektik. Maliye siyasetlerinin para siyasetleri ile eşgüdümle belirleneceği çerçevede varsayımlarımızı yaptık. 2020 sonunda yüzde 12,1 olarak gerçekleşeceğini 2021 yüzde 9,4’e geriledikten sonra orta vadede yüzde 5 ile istikrar kazanacak.
ÇIKTI AÇIĞI İDDİALARI
Olağanlaşmanın kademeli gerçekleşmesiyle enflasyonist tesirler talep taraflı az da olsa sürüyor. Güçlü kredi ivmesine bağlı olarak finansman şartlarına bağlı mal kümelerinde fiyatlar yüksek seyrediyor. Çıktı açığı varsayımları üst taraflı güncellendi.
2020 yıl sonu enflasyon varsayımı 3.2 puanlık güncelledik. Bir evvelki TL cinsi ithalat fiyatları 1.6 puan üst, çıktı açığı 0,.9 puan tesir yaptı. Besin enflasyonundaki artış 0.7 puan üst çekerken ana eğilimi ve başlangıç koşularındaki güncellemenin tesiri 0,2 puan hesaplandı. Hizmetler dalındaki KDV indirimlerinin tesiri -0.2 puan olacak.
2021 yılı 3.2 puanlık güncellemeye en büyük katkı 2020 güncellemesi ve ithalat fiyatlarından geldi. 1.6 puan geçmişe dönük güncelleme, besin 0.5 puanlık tesir yaptı. Talep şartlarının güçlü seyretmesi çıktı açığı 0.3 puan yükseltti.
İddialar ikinci bir dalga olmayacağı ve global risk iştahında bozulma olmayacağı senaryosuyla yapıldı. Düşük faiz ortamının süreceği öngörüldü. Enflasyonda bariz iyileşme sağlanana kadar sıkı duruş sürdürülecek.
Haber7
