Acıbadem Adana Hastanesi Nöroloji Uzmanı Dr. Cem Ortaçbayram, bilhassa yenidoğanlar ve bir yaşın altındaki bebekler için büyük tehlikeye yol açan hastalıktan aşılarla korunmanın mümkün olduğunu hatırlatarak, “Her yıl binlerce çocuk bu hastalık nedeniyle kalıcı sıhhat sorunu yaşıyor. Çocukluk çağı aşılarının vaktinde yaptırılması sonradan meydana gelebilecek büyük sıhhat meselelerini önlediği için anne babaların bu bahiste dikkatli olması önemli” dedi. Menenjitin son vakitlerde 60 yaş üzerinde sık görülmeye başlandığını anlatan Dr. Cem Ortaçbayram, yüksek ateş, ense sertliği, bilişsel bozukluklar ve nöbet üzere belirtilerin olması durumunda vakit kaybetmeden doktora başvurulması gerektiğini söyledi.
Hastalığa neden olan etmenler beyne kan yoluyla ulaşıyor
Hastalığa neden olan etmenlerin bakteriler, virüsler ve mantarlar olarak sıralandığını, bu etmenlerin beyne kan yoluyla, kulak, sinüs ya da kemiklerdeki enfeksiyonlardan, delici ve kesici alet yaralanmaları ya da tıbbi müdahaleler yoluyla ulaştığını anlatan Dr. Cem Ortaçbayram, şöyle devam etti: “Bakteriyel menenjitli hastaların yaklaşık yüzde 40’ında üst teneffüs yolu enfeksiyonuna rastlanır. Bakteriyel menenjit olguları daha çok sonbahar sonu, kış ve ilkbahar başlangıcında görülür. Üst teneffüs yolu enfeksiyonları farenjit (yutkunma zahmeti ve boğaz ağrısına yol açan rahatsızlık), tonsillit (bademcik iltihabı) halinde olabilir. Hastaların yüzde 10- 15’inin öyküsünde orta kulak iltihabı bulunur. Baş travmaları ve baş kemiği kırıklarından sonra da menenjit ihtimali artar.”
Bulantı ve kusma da belirtiler ortasında
Menenjitin, öksürme, hapşırma, öpüşme ya da tabak, çatal üzere ortak mutfak eşyalarını kullanma yoluyla bir şahıstan başkasına bulaşabildiğine dikkat çeken Dr. Ortaçbayram, epey geniş bir yelpazeye yayılan başkası işaretleri şöyle sıraladı: “Şiddetli baş ağrısı, boyun tutulması, parlak ışığa bakamama, sersemlik ve tepkisizlik hissi, şuur bulanıklığı, havale, soğuk el ve ayaklar, titreme, süratli soluk alıp verme, bulantı ve kusma ile deride döküntülerin yanı sıra eklem ve kas ağrıları da menenjit nedeniyle ortaya çıkan şikayetler ortasında. İki yaşından küçük çocuklarda göbeğin üst kalkık olması ve başın geriye hakikat bükülmesi, inleme formunda ağlama, bıngıldağın çok gergin ya da şiş olması ile bedenin kaskatı olması durumu da akla menenjiti getirmeli, vakit kaybedilmeden doktora başvurulmalı.”
Tedaviye çabucak başlanmalı
Menenjit teşhisinin, hasta hikayesinin dinlenmesinin akabinde kan ve idrar analizleri ile beyin omurilik sıvısı örneğinin incelenmesi, tomografi ve MR görüntülemeleri ile konulduğunu ve menenjitte vakit kaybına tahammül olmadığını vurgulayan Dr. Ortaçbayram, “Menenjit acil bir hastalıktır ve menenjit düşünülen hastada tedavi çabucak başlanmalıdır. Antibiyotik tedavisine başlamak için kan tetkiklerinin sonuçlanması beklenmemelidir. Hastalar konutunda yahut poliklinikte tedavi edilmemeli, hasta hastaneye yatırılarak, dış etken ve uyanlardan uzak tutulmalıdır. Test sonuçlarına nazaran kullanılan farklı bir antibiyotik ile tedaviye devam edilebilir. Kişinin yaşına ve risk faktörlerine bağlı olarak 7-21 gün ortasında değişen mühletle antibiyotik kullanılır. Ayrıyeten terleme ve kusma nedeniyle kaybedilen sıvı da yerine konur. Birtakım durumlarda beyindeki ödemi azaltmak hedefiyle kortizon tedavisi de uygulanabilir” diye konuştu.
Aşılar menenjitten koruyor
Çocukluk çağında yapılan karma aşıların menenjite neden olan birçok bakteri ve virüse karşı koruyuculuk sağladığını kaydeden Dr. Ortaçbayram, “Çocukluk çağı aşıları olarak 2, 4 ve 6. aylarda uygulanan, 1 yaş sonrası tekrarı yapılan zatürre (pnömomok) aşısı ile 2, 4 ve 6. aylardaki uygulaması 18. ayda yinelenen beşli karma aşıdaki hemofilus influenza aşısı ile iki kıymetli menenjit etkenine karşı bebekleri koruyabiliriz. Fakat aşı olmalarına rağmen menenjit belirtileri görülmesi halinde de hiç vakit geçirilmeden hastaneye başvurulmalı” dedi.
16-25 yaş ortası gençlerde ve 60 yaş üstü bireylerde yaygın görülüyor
Çocukların yanı sıra menenjitin 16-25 yaş ortasındaki gençlik periyodunda ve 60 yaşından sonra da yaygınlaşabildiğine dikkat çeken Dr. Cem Ortaçbayram, “Bağışıklık sistemi gelişmediği için çocuklar için en tehlikeli hastalıkların başında menenjit geliyor. Lakin dalağı hasarlanan ya da alınan şahıslar ile uzun vadeli hastalık yaşayan, bağışıklık sistemi bozukluğu olan şahıslar de risk altında” diye konuştu. Vakit zaman hastalığın vefata de yol açtığına işaret eden Dr. Ortaçbayram, “Menenjit vaktinde tedavi edilmezse işitme kaybı, felç, kalıcı nöbetler ve zihinsel sıkıntılara neden oluyor. Bu hasarların boyutu ise hastanın yaşı, altta yatan öbür hastalıkların varlığı ve tedaviye başlama vaktine nazaran değişiyor” sözlerini kullandı.
Haber7
