Ayçiçeği ve ham yağ fiyatları, getirilen gümrük vergi indirimlerine karşın yükselmeye devam ediyor. Eylül ayında tonu 430 dolar olan ayçiçeği tohumu aralık ayının sonu prestijiyle yüzde 52 artışla 655 dolara yükseldi. Ham yağ fiyatı ise yüzde 32 artış ile tonu 890 dolardan 1200 dolara yükseldi.
Yurt içindeki fiyatları dengelemek ismine 5 ve 25 Kasım’da getirilen iki farklı kararla yağlık ayçiçeği tohumunda gümrük vergisi sıfırlandı, ham ayçiçeği yağındaki gümrük vergisi ise 1 Temmuz 2021’e kadar yüzde 36’dan yüzde 3’e indirildi. Gümrük vergilerine karşın artan hammadde fiyatları raflarda yer alan ayçiçeği yağının da yüzde 60 oranda artmasına neden oldu. Hasat döneminin daha yeni sona erdiğini belirten kesim temsilcileri, yeni hasat için 8 aylık bir mühlet olduğunu ve fiyatların yüzde 20 daha artma ihtimalinin olduğunu lisana getiriyorlar.
Ayrıyeten uygulanan gümrük vergilerinin vaktinde getirilmediği için fiyatların düşürülmesinde tesirli olmadığını ileten dal temsilcileri, iç piyasayı yakından takip eden yurtdışındaki satıcıların gümrük vergilerinin indirilmesiyle hammaddeye artırım yaptıklarına dikkat çekiyorlar. Rusya’nın ayrıyeten 9 Ocak 2021’den 30 Haziran tarihine kadar olan devirde ayçiçeği ihracatına ton başına 165 Euro’dan az olmamak kaydıyla uygulanan vergiyi yüzde 6.5 düzeyinden yüzde 30’a çıkartıyor. Bu durumun bir nebze de olsa fiyat artışlarına yol açacağı belirtiliyor.
“DÜNYA GENELİNDE BESİN ENFLASYONU YAŞANIYOR”
Pandemi periyodunda yaşanan ıstıraplar ve rekolte düşüşleri besin tedarik zincirlerinin aksaması sonucu ülkelerin stratejik eserlerde ihracat yasakları getirdiklerini aktaran Bitkisel Yağ Sanayicileri Derneği (BYSD) Lideri Tahir Büyükhelvacıgil, dünya genelinde bir “gıda enflasyonu” yaşandığını ve ülkelerin gıdayı stoklamaya başladığını belirtti. Büyükhelvacıgil, “Özelikle Çin, Hindistan üzere kesimin büyük oyuncuları, soyadaki fiyat artışından ötürü Karadeniz havzasından ayçiçeği alımına yöneldi. Pandeminin sürat kesmeden devam etmesi yalnızca ülkemizde değil tüm dünyada besinde içe kapanmaları ve fiyat artışlarını da beraberinde getirdi. 2020 yılında ülkemizde de ayçiçeği rekoltesi 3 milyon ton olan gereksinimimize karşılık, 1 milyon 300 bin ton dolayında üretimle gerçekleşti. Tekrar en büyük üreticilerden biri olan Rusya ve Ukrayna’da rekoltede düşüşler yaşandı. Karadeniz havzasında yaşanan bu düşüşler fiyatlara yansıdı. Dünya genelinde soya, kanola, aspir üzere başka yağlı tohum kümelerinde rekolte eksikliği ve pandemi nedeniyle fiyat artışları oldu. Kur baskısı ile bir arada global seviyede ayçiçeği ve yağlı tohumlarda fiyat artışları yaşanıyor” diye konuştu.
HAM YAĞ FİYATI 1200 DOLARA YÜKSELDİ
2019 yılında yağlık ayçekirdeği fiyatı 2 bin 500 TL iken 2020 yılında bu fiyat 4 bin 400 liraya kadar yükseldiğini açıklayan Büyükhelvacıgil, birebir formda ham yağ fiyatının geçen yıl 5 bin 400 TL civarı iken, bu yıl 9 bin 400 TL bandına kadar yükseldiğini kaydetti. Son bir aylık fiyatlara bakıldığında, ayçiçeği tohumunun ülkemizde 4 bin 700 TL bandında, yurt dışında ise 655 dolar civarında olduğunu bildiren Büyükhelvacıgil, “Ham yağın fiyatı ise, ülkemizde 9 bin 500 TL, yurt dışında 1200 dolar civarında gerçekleşiyor” dedi.
5 LİTRELİK YAĞ FİYATI 75 LİRAYA YÜKSELDİ
Ayçiçeği yağında önemli artışların yaşandığını lisana getiren Kadooğlu Yağ Dış Ticaret Operasyon Sorumlusu Muzaffer Yıldırım, son 2 aylık devirde ayçiçek yağının raf fiyatında yüzde 60’lara varan artışların yaşandığını söyledi. 5 litrelik sıvı ayçiçek yağı fiyatının 45 TL’den neredeyse iki katına çıktığını bildiren Yıldırım, “Şu an 5 litrelik yağ fiyatı pazarda 65 ile 75 lira ortasında satılıyor. Bugün ham yağ fiyatı 9850 liraya yükselmiş bulunuyor.
Bunun ocak, şubat ve mart ayları içinde 11 bin 500 ile 12 bin TL bandına yükselmesi varsayım ediliyor. Her yıl kelam konusu aylarda fiyat artar. Zira hasat döneminden uzaklaştıkça fiyatlar da artmaya başlar. Şu an tüm yağ emtialarında artış yaşanıyor. Ham palım yağı fiyatı son 1 haftada ton başına 60 dolar artmış durumda. 935 dolar olan ham fiyat 1030 dolara yükseldi. Fiyat daha da yükselecek üzere duruyor” dedi.
ALTERNATİF YAĞ ESERLERİNDE GÜMRÜK VERGİLERİNİN DÜŞÜRÜLMESİ TALEP EDİLİYOR
Ayçiçeği fiyatlarında yüzde 20 kadar bir artışın yaşanabileceğini lisana getiren Altaş Yağ Sanayi Genel Müdürü Uğur Altaş, doların çok istisnai durumda gerilemesi fiyatlarda düşüşün yaşanabileceğini iletti. Aspir üzere alternatif yağ eserlerinde de vergiler düşürülseydi yağ fiyatının bu kadar artmayacağını öne süren Altaş, şayet vergiler indirilirse aspir yağını Çin’e satmayıp yurt içinde sunulabileceğini belirtti. Bunun yanı sıra son periyotta demiryollarına ehemmiyet verildiğine değinen Altaş, “Çin’den Türkiye’ye kadar sınır yapıldı. Kazakistan ayçiçeği ve buğday üretiminde birinci 10 ülke içinde yer alıyor. Kazakistan’dan Türkiye’ye bir çizgi kurularak Rusya’ya alternatif bir pazar daha oluşturulması mümkün” tabirlerini kullandı.
Haber7
