Sürdürülebilir Kalkınma Maksatlarına ait global ölçekte izleme ve değerlendirmenin yapıldığı Birleşmiş Milletler Üst Seviye Siyasi Forum’u (High Level Political Forum- HLPF) 2020 yılı içtiması, BM Ekonomik ve Toplumsal Kurulu (ECOSOC) himayesinde geçtiğimiz salı günü New York’ta başladı. Bu yılki teması “Hızlandırılmış Aksiyon ve Dönüştürücü Yol Haritası: Sürdürülebilir Kalkınmanın Gerçekleştirilmesi için 10 Yıllık Aksiyon Süreci” olarak belirlenen foruma 50 devletten danışman statüsündeki 179 sivil topluluk kuruluşu bildiri sundu. BM web sahifesinde nokta alan açıklamalardan Lösemili Çocuklar Sıhhat ve Eğitim Vakfı, LÖSEV’in teklifleri de “Kansere Karşı Uğraşta Yatırım ve İşbirliği tüm Sürdürülebilir Kalkınma Gayelerine Hizmet Eder” başlığıyla yayımlandı.
Doğayı birinci sıraya alan siyasetler devreye girmeli
Geçtiğimiz 6 ayda dünyada yayılan Covid-19 salgınının iktisattan eğitime, ulaşımdan bilişim teknolojisine, global ticaretten etraf kirliliğine kadar hayatın her sahasına dair acil durum ilanı oluşturduğunun hatırlatılarak başlandığı bu bildiride LÖSEV, insanın doğayı yıkıcı ve sıhhate yatırım yapmadan tüketmesinin sürdürülebilir olmadığını vurguladı. Coronavirüs “hızlı ve öfkeli” bir halde tüm dünyayı tesiri altına alırken kanserin yıllardır “sessiz ve sinsice” kişileri öldürdüğünün belirtildiği bildiride “Tarımdan eğitime, yoksulluktan etraf kirliliğine, virüslerle savaşa kadar hayatın tüm ortamlarında daha iştirakçi, eşitlikçi, hayatı ve doğayı birinci sıraya alan siyasetlerin süratlice devreye sokulması öncelikli çağrımızdır” denildi.
Her dakikada 20 kişi kanserden ölüyor
Dünyada her yıl 18 milyondan fazla kimseye kanser tanısının konulduğu, 9,5 milyon kişinin de hayatını kanser sebebiyle kaybettiğinin belirtildiği bildiride yan alan birtakım dikkat çeken rakamlar şu formda sıralandı, “Çoğu az gelirli devletlerde olmak üzere dünyada her gün ortalama 30 bin kişi, her saat başı bin 200 kişi ve her dakikada bir 20 kişi kanserden ölmektedir. Kanser dünyada çocuk vefatlarında birinci sırada yan almakta ve her yıl 300 bin çocuğa kanser tanısı konmaktadır. Türkiye’de de her gün 400’den fazla kişi kanserden ömrünü yitirmektedir.”
LÖSEV’den beş teklifle kansere dur de!
Yapılan birçok araştırmada genetik etkenlerin tüm kanser vakalarında ki hakkının yüzde 5 civarında iken gıda/beslenme, etraf kirliliği, çalışma koşulları üzere dışsal etkenlerin kanserin oluşumundaki rolünün yüzde 90’ın üzerinde olduğunun ortaya konulduğu hatırlatılarak beş husus ile şu tekliflerde bulunuldu:
– Başta kanser olmak üzere sıhhat sahasındaki araştırma ve geliştirme çalışmalarına toplum/halk sıhhati odaklı daha çok yatırım yapılmalı ve kar gayeli ticarileşmenin önüne geçilmelidir.
– Başta Dünya Sıhhat Örgütü olmak üzere tüm dünya sıhhat bakanlıkları, sivil topluluk kuruluşları, hasta ve hasta yakınları örgütlenme ile işbirliğini güçlendirmelidir.
– Herkes için erişilebilir ve ekonomik âlemşümul sıhhat hizmeti haktır. Sıhhat hizmetine ve kanser tedavisi ilaçlarına erişim çok pahalıdır. Buna ortak bir tahlil bulunmalıdır.
– Besin üretiminin her aşaması devrana yaymadan belirlenmeli, kansere sebep olan dışsal tüm faktörlere ait işbirliği ve siyaset geliştirilmelidir. Global bir tehdit haline gelen berbat tarım tatbikleri, pestisit ve gayrı kimyasalların tasarrufu kontrol altına alınmalıdır.
– Sağlıklı beslenme, hareketli ömür, obezite ile savaş çocuk ve gençlerin eğitim programlarına dâhil edilmelidir.
Haber7
