Lübnan asıllı Fransız muharrir Amin Maalouf son devirde ele aldığı denemeler ile dünyamızın toplumsal, ekonomik ve siyasi gidişatına ait değerlendirmelerini bizimle paylaşıyordu. Ölümcül Kimlikler, Çivisi Çıkmış Dünya ve Uygarlıkların Batışı isimli denemeleriyle 21. Yüzyıla adım atan insanlığın içine girdiği çıkmaza dair fikirlerini, zihnimizde uyandırdığı sorular eşliğinde bize aktarıyordu. Maalouf’un bu yapıtlarında geleceğe dair ümitsizliğini satır ortalarında görmek mümkün. Muharririn yaklaşık 10 yıllık ortadan sonra kaleme aldığı birinci roman Empedokles’in Dostları’nda bu ümitsizlikten çıkış yollarını arayışın bir de okuyucusuna bir yarı distopya üzerinden aktarmaya çalışıyor. Maalouf’un dünyanın gidişatından duyduğu ümitsizliği yeni romanında da hissetmemek mümkün değil. Daha evvel kaleme aldığı romanlarının tersine bugün üzerinden bir okuma yapıyor. Muharrir şimdi romanının girişinde Shakespeare’den alıntıladığı epigrafla global gidişatın lakin harika bir fırtınayla çözülebileceğine ait ümitsizliğini bize hissettiriyor
Romanın kahramanı Alexandre, bir İkinci Dünya Savaşı gazisinin oğlu, iyi bir üniversite eğitiminin akabinde ilerleyebileceği bir mesleği geride bırakıp, babasının Atlas Okyanusunun ortasında satın aldığı, Les Chirons grup adasının bir kesimi olan bir adacığa, Antioche’ye (Antakya), bir nevi kendi dünyasına çekiliyor. Burada Alec Zander mahlasıyla, gazete ve mecmualar için karikatürler çizerek hayatını sürdüren kahramanımızın dünyayla iki ilişkisi bulunuyor. Biri uzun dalgadan yayın yapan Atlantic Wave isimli radyo kanalı başkasıysa, küçük adanın öbür adalarla kontağı sağlayan ve sadece sular çekildiğinde ortaya çıkan La Gouay isimli bir geçit. Alec’in Antakya adasında gizemli bir komşusu Meskene de ilerleyen sayfalarda karşımıza çıkıyor. Yayınladığı birinci kitabıyla büyük bir ün kazanan fakat dünyanın mevcut haline duyduğu öfke sonucu tıpkı adada inzivaya çekilen Konuta.
YANKİLERİN DE ARTIK YANKİSİ VAR
Olaylar, Alec için hayat kendi monotonluğunda akıp giderken, beklenmedik bir gelişmeyle değişmeye başlar. Dünyadan tek haber alma kaynağı radyosu susar, tüm internet ve elektrik teması da kesilir. Alec, bu alışılmadık durumu, bir nükleer felaketin habercisi diye yorumlar. Lakin gerçek kısa bir müddet sonra ortaya çıkar. Kendilerine Empedokles’in Dostları ismini veren bir küme, yüzyıllardır kendilerini gizlemekten vazgeçerek, dünyanın bir nükleer felakete savrulmasını önlemek için müdahale etmeye karar vermişlerdir. Birinci olarak dünyanın mevcut harika gücü ABD’nin Lideriyle bir temsilcileri vasıtasıyla irtibata geçerler. Empedokles’in Dostları’nın sahip olduğu ileri teknoloji karşısında tüm dünya tam bir acziyetle karşı karşıyadır. O denli ki ABD Başkanı’nın uçağıyla seyahat edebilmesi dahi bu gizemli kümenin onayına bağlıdır. Muharrir bu yeni durumu bir karakterin ağzından “şimdi yankilerin de bir yankisi var.” kelamlarıyla bize aktarıyor. Empedokles’in Dostları, beraberlerinde getirdikleri yüksek sıhhat teknolojisi sayesinde tüm insanların şifa kaynağına da dönüşür. Beşerler akın akın tedavi olmak için limanlara yanaşan şifa gemilerine koşmaya başlar, bir anda tüm dünya sistemi ve devletler “yeni efendilerine” teslim olmuşlardır. Ta ki, ABD devletiyle bağlantılı olduğu ortaya çıkan bir kümenin gemilerden birine bombalı hücum düzenlemesine kadar. Bu sırada Alec, olayların gelişimini gün gün bir deftere kaydetmektedir. Okuyucular da gelişmeleri Alec’in gözünden takip ediyor. Empedokles’in Dostlarının ortaya çıkmasıyla, Alec yeni durum karşısında karışık hislere sahipken, komşusu Meskene, nihayetinde berbatların cezasını çekeceği hissiyle mutluluğa kapılmaktadır.
ÇIKIŞI BULMAK ELİMİZDE
Amin Maalouf romanında bize kendimizi hatırlamaya ve ortak sıkıntılarımız konusunda tartışmaya çağırıyor. İnsanoğlunun ulaştığı gelişmişlik seviyesi ve teknolojik bağlantı araçları içinde aslında ne kadar yalnız olduğunu bize sayfalar ortasında gösteriyor. Öte yandan bağlantı imkanları elimizden alındığında dünyada olup biten karşısında ne kadar çaresiz kalacağımız da adeta yüzümüze vuruluyor. Komşunun komşuyla ilgisinin minimuma indiği, dünyanın problemlerini çözmektense kaçmayı yeğlediğimiz bir dünyada, oluşacak bir felaketten, dünyadan yalıtılmış bir adacıkta olsak da önünde sonunda bizi de vuracağını anlatıyor ve aksiyona geçmeye çağırıyor. Maalouf, satır ortalarındaki göndermeleriyle devletlerin Covid-19 salgını karşısında ortak bir strateji ve siyaset geliştirememesini de eleştiriyor. Lübnan asıllı muharrir insanların kendi yazgılarını ellerinde tuttuğunu, ortadaki duvarları yıkmasıyla ve şayet ortak bir emel çerçevesinde biraraya gelirlerse, dünyanın gidişatını da, dışarıdan bir gücün/kurtarıcının müdahale etmesini gerektirmeden değiştirebileceğinin işaretini veriyor. Maalouf bize yeni kitabıyla, bir kurtarıcı aramaktansa, elimizdeki imkanları kullanarak, kendimizi keşfederek, içinde bulunduğumuz kuvvetli kurallardan, jungledan çıkışı bulabileceğimize işaret ediyor.
Haber7
