Çalışmayı yürüten Başhekim ve Cilt Marazları Mütehassısı Doç. Dr. Zekayi Kutlubay, “Bu araştırma, ateş, öksürük, nefes darlığı üzere Kovid’e spesifik sair belirtilerden biri eşlik etmediği sürece yalnızca kurdeşen, kızarıklık, kaşıntı üzere cilt bulgularının Kovid-19 belirtisi olarak ele alınamayacağını ortaya çıkardı” dedi.
İstanbul Üniversitesi – Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Hastanesi Başhekimi ve Deri ve Zührevi Illetleri Anabilim Kısmı Tedrisat Üyesi Doç. Dr. Zekayi Kutlubay, koronavirüs salgını sırasında hastanede tedavi gören hastalardaki deri bulgularının Kovid belirtisi olup olmayacağına dair yaptıkları araştırmanın detaylarını Demirören Haber Ajansı’na (DHA) anlattı. Doç. Dr. Kutlubay, sonuçları memleketler arası tıp mecmualarından “Dermathologic Therapy”de geçtiğimiz haftalarda yayınlanan araştırmada, 210 hastanın üç hafta boyunca deri bulguları açısından izlendiğini belirterek, “Salgın şimdi memleketimize gelmeden evvel İtalya’dan, İspanya’dan yapılan bildirilerde ve birtakım haberlerde, farklı deri döküntülerinin Kovid’in birinci belirtisi olabileceği ya da Kovid’li hastalarda birtakım deri bulgularının aslında çok sık ortaya çıkabileceğine dair tartışmalar vardı. Memleketimizde de Kovid-19 vakaları ortaya çıkınca hastanemizde gerek serviste, gerekse ağır bakımda yatan hastaları biz de bu açıdan tarayalım istedik. Çalışma sonuçlarımız geçtiğimiz haftalarda memleketler arası bir mecmuada de yayınlandı” dedi.
“KURDEŞEN TEK BAŞINA KOVİDİN BIRINCI BELİRTİSİ SAYILAMAZ”
Bu çalışmayla kurdeşen ya da kaşıntının tek başına Kovid’in birinci belirtisi olamayacağının da ortaya konduğunu anlatan Doç. Dr. Kutlubay, “210 hastayı taradık, bunlar içerisinde 52’sinde Kovid periyodunda ortaya çıkan deri bulgularını kaydettik. Salgın devrinde cilt bulgularının Kovid’li hastalarda çok sık görüldüğü ve bunun da illetin bir birinci belirtisi olabileceği yanında sorular da oluşmuştu ancak bizim çalışmamız bunun bu türlü olmadığını gösterdi. Tek başına deri bulgusu, Kovid’i işaret etmez. Kaşıntı yahut döküntüye ateş, nefes darlığı ya da öksürük üzere başka belirtiler de eşlik ediyorsa o devir hasta Kovid açısından değerlendirilmelidir ve kesinlikle test yapılmalıdır” diye konuştu.
“EN SIK ELLERDE DEZENFEKTANLARA BAĞLI TAHRİŞE RASTLADIK”
Üç hafta boyunca takip ettikleri 52 hastada en sık gördükleri deri bulgusunun yüzde 30 orantıyla al deri döküntüleri olduğunu anlatan Doç. Dr. Kutlubay, Kovid tedavisi gören hastalarda en çok rastlanan cilt illetlerini şu halde sıraladı: “Hastaların üçte birinde eritem dediğimiz kırmızımsı lekeler dikkatimizi çekti. Yan mekan döküntünün de eşlik ettiği bu lekelere daha çok ellerde rastladık. Bunlar da çoğunlukla Kovid’den ötürü değildi. Aslında çok sık dezenfektan ya da kolonya tasarrufuna bağlı meydana gelen daha çok egzama şekli yani alerjik deri döküntüleri formundaydı. 2. sırada yüzde 23 orantısında önümüze çıkan bizim ‘makülopapüler’ dediğimiz, tüm vücutta 5-6 milimetre çapına ulaşabilen deriden kabarık, kısmen deri seviyesinde olan, bazen kepekli kabuklanma da yapabilen döküntülerdi. Bunlar daha çok gövdede ve kollar ile bacakların üst kısımlarında mevcuttu. Üçüncü sırada ise ürtiker yani kurdeşene rastladık. Hastaların yüzde 14’ünde kurdeşen meydana gelmişti. 1-2 milimetreden 15-20 santimetreye varabilen çaplarda; çok kaşıntılı, hastayı canından bezdiren cilt sıkıntılarına yol açmıştı. Son sırada ise yüzde 8 civarında minik pıhtı atmalara bağlı olarak gelişen münhasıran parmak uçlarında meydana gelen nekroz dediğimiz deri dokusunun ölmesiyle karakterize siyah kabuklu yaralar mekan aldı”
“EK HASTALIK ARTTIKÇA DERİ DÖKÜNTÜSÜ RİSKİ DE YÜKSELİYOR”
Bu çalışmanın en değerli bulgularından birinin, Kovid’e eşlik eden deri marazlarının bilhassa 55-75 yaş arası hastalarda daha çok rastlanması olduğunu vurgulayan Doç. Dr. Kutlubay, laflarını şöyle sürdürdü: “İkinci sırada ise ağır bakıma giren hastalar geliyor. Yüzde 40’ında deri bulguları gördük. Bir de komorbit dediğimiz ek illeti olanlarda, örneğin diyabet üzere, kronik akciğer illeti üzere, kalp marazı üzere, Kovid’e cilt marazları daha çök eşlik ediyor. Velev ek hastalık sayısı arttıkça deri bulgularının çıkma orantısı da yükseliyor. Mesela tek bir komorbit illeti olanda yüzde 30’ken, iki tane bu türlü ek marazı olanda bu orantı yüzde 40-50’lere çıkıyor. Bu çalışmanın en kıymetli sonucu ise Kovid’e hususî bir deri bulgusunun olmadığının ortaya çıkması. Yani örneğin kızamıkta, ağız içerisinde azı dişinin kenarında ufak bir döküntü olduğu devir çabucak aklımıza kızamık gelir ve testleri o cephede de ilerletiriz. Fakat Kovid için bu usul hususî cilt bulgularını tespit edemedik. Yani ateş, öksürük nefes darlığı üzere Kovid’e spesifik gayri belirtiler eşlik etmiyorsa derideki belirtiler tek başına Kovid’i düşündürtmüyor”
“STRESE YA DA TEDAVİDE KULLANILAN İLAÇLARA BAĞLI DA GELİŞEBİLİYOR”
Hastalarda meydana gelen cilt illetlerinin Kovid’in kendisinden ziyade hastanede yatmaya bağlı gerilim ve izole bir tedavi biçimi almış olmalarından kaynaklanabileceğini de anlatan Doç. Dr. Kutlubay, laflarını şöyle noktaladı: “Bu hastalar zati Kovid oldukları için ona bağlı gerilimleri artıyor. Vefat korkusu da yaşayabiliyor kişiler. Depresyona girebiliyorlar birtakım metabolizma istikrarları bozulabiliyor bu nedenle. Başkaca sitokin fırtınası nedeniyle birtakım hücresel hadiselere neden olabiliyor vücutta; bu da deri illetlerini tetikleyebiliyor. Ayrıyeten tedavide kullanılan ilaçların yan tesirlerine bağlı olarak da döküntüler meydana gelebiliyor. Bu farkların dikkatlice ayırt edilerek hastaların kıymetlendirilmesi gerekiyor.”
Haber7
