Cep telefonlarında klonlama denilen Milletlerarası Taşınabilir Aygıt Kimliği (IMEI) değiştirilmiş aygıt sayısında patlama yaşanıyor. Taşınabilir Bağlantı Araçları ve Bilgi Teknolojileri İşadamları Derneği (MOBİSAD) Lideri Mustafa Kemal Turnacı, Türkiye’de pandemi ve sonrasında artan döviz kurları nedeniyle fiyatların yükseldiğini ve bunun da klonlanmış aygıt sayısını artırdığını söyledi.
AYDA 200 BİN ADET
Son periyotta bir ayda satılan 1 milyon cep telefonundan 200 bininin klon telefon olduğunu belirten Turnacı, “Daha evvel bu sayı 50-100 binlerdeydi. Telefon fiyatlarındaki artışla klonlanmış aygıt sayısı yüzde 100’e varan oranda yükseldi. Yurtdışıyla Türkiye ortasındaki aygıt fiyatları ortasındaki makas açılınca kaçak getirilen telefon sayısı arttı. Bu hem devlete vergi kaybı oluyor hem de yasa dışı satışı artırıyor. Dalda de haksız rekabete neden oluyor” dedi.
Türkiye’de milyonlarca telefonun IMEI’sinin kopyalandığını da lisana getiren Turnacı, bu uygulamanın çok olağanlaştığını ve bu yolla önemli çıkar elde eden kayıt dışı bir kanal oluştuğunu vurguladı. Turnacı, klon cep telefonu satışlarının bölümün yüzde 20’sini oluşturur hale geldiğini de kaydederek, cep telefonuna taksit uygulamasının kısıtlanmasının da IMEI klonlamayı artırdığına dikkat çekti.
Kıymetli bir bahsin da vatandaşın çekmecesinde duran kullanmadığı eski telefonların kimliklerinin güvenliğini sağlamak olduğuna işaret eden Mustafa Kemal Turnacı, şunları söyledi: “7 yıl sinyal almayan aygıtlar, sim kart takılmayan eserler, Bilgi Teknolojileri ve Bağlantı Kurumu (BTK) IMEI havuzundan çıkıyor. Biz bu müddetin iki yıla düşürülmesini talep ettik. Böylelikle havuz daralacağı için yasa dışı yollardan kullanım alanı bulunamayacak.”
TEMMUZDA ARTTI
Turnacı, cep telefonu satış sayılarına da değinerek, “Pandemi periyodunda mart, nisan aylarında önemli düşüş oldu. Lakin bölüm temmuzda 1 milyon adetlik satışı yakaladı. Ağustos ve eylül biraz daha düşük oldu. Dalda her yıl 12 milyon satış olur. Bu yıl ise 10 milyonu yakalayacağımızı öngörüyoruz” bilgisini verdi.
‘YENİ TELEFON SAHİBİ HATALI OLUR’
İstanbul Barosu Bilişim Hukuku Komitesi Genel Sekreteri Avukat Oğuz Aksoy, şunları söyledi: “IMEI kopyalanması kabahattir. 5809 Sayılı Elektronik Haberleşme Kanunu’nun 55/1-2 unsurlarında hata teşkil ettiği açıkça belirtilmiştir. Telefon fiyatlarının artmasıyla düşük model telefonlara ilişkin IMEI numaralarının kopyalanarak yurtdışından gelen telefonların Türkiye’de kullanıldığı tespit edilmiştir. Düşük model telefonun aracı kılınarak bir suça karışması, IMEI kopyalanması durumunda, ilgili hatanın yeni telefon sahibi tarafından işlenmiş olabileceği mahkeme tarafından değerlendirilebilecektir. Kopyalama işini yapan bireylere bin günden on beş bin güne kadar isimli para cezası verilir.”
IMEI NASIL KOPYALANIYOR?
IMEI, cep telefonunun kimlik numarası olarak isimlendiriliyor. 15 haneden oluşuyor. Tek bir aygıta özel olarak üretim basamağında ekleniyor. IMEI numaraları telefonun gerisinde bataryanın alt kısmında bulunuyor. Telefon kutularının üzerine IMEI numaralarını yazan üreticiler de var. IMEI’nizi bataryanızdan ya da *#06# kodlayarak öğrenebilirsiniz. Kaçakçılar farklı formlarda ele geçirdikleri bu numaraları kolaylıkla kopyalayabiliyor. Birebir IMEI numarasına sahip birden fazla aygıt eş vakitli kullanılırsa, BTK bunu tespit edip size kısa bildiri atıyor. Kısa müddette de aygıtı bağlantıya kapatıyor. BTK ve e-Devlet üzerinden taşınabilir aygıtınızın yasal yollarla ithal edilip edilmediğini, kayıp çalıntı olup olmadığını sorgulatarak öğrenebiliyorsunuz.
Haber7
