Avrupa ülkeleri ve Türkiye’de 1900’lü yılların başında plastik unsurların bulunmaması nedeniyle çatal, bıçak, kaşık üzere nesnelerin sap kısımlarında kullanılan katalin hususu, sağlamlığı ve çürümemesi nedeniyle tanınan hale geldi. Ancak plastik gereçlerin daha ucuz olması nedeniyle katalin içeren eserlere talep neredeyse durdu. Atıl hale gelen eserlerdeki bu husus, Adanalı tespihçilerin ilgisini çekti. Tespih atölyesi bulunan işletmeciler, yurt içi ve yurt dışından topladıkları katalin saplı çatal, bıçak ve farklı nesneleri tespihlere dönüştürmeye başladı. Tespihçiler, antika pahası olan çatal-bıçak ekiplerini ise koleksiyonerlere pazarlıyor.
Adana’daki Vakıflar Çarşısı İdare Şurası Lideri İstek Türkmen tespihlere dönüştürülen nesnelerin en az 80 yıllık olduğunu belirterek, “Bu eserler katalin diye isimlendirilen bir gereç kullanılarak, Almanya, İngiltere üzere Avrupa ülkelerinde üretilmiştir. Avrupa’da çoklukla nesne olarak kullanılmış. Çakmak, tıraş materyalinin sapı, çatal, bıçak sapları olarak kullanılmış. Avrupa bu katalin hususunu günlük hayatta kullandığı gereçlerin ham unsuru olarak kullanmış. Biz bu nesneleri yurt içi ve yurt dışından ve eski meskenlerden bulduk ve topladık. Bilhassa çatal bıçak gruplarına talepler orta derecede. Bu eserleri çoklukla eski eşya meraklıları, antikacılar alıyor. Biz tespihçiler olarak bu gereçleri tespih imalinde kullanıyoruz. Ancak bir antikacıya gittiğinizde bu gereçler antika nesne olarak satılıyor. Çatal bıçak ekiplerini beşerler günlük kullanım için alabiliyorlar. Ya da konutlarındaki vitrine süs eşyası olarak alıyorlar” dedi.
MİLİMETRİK HESAPLARLA KESİLİYOR
Çeşit çeşit nesnelerin olduğunu anlatan Türkmen, bu gereçlerin atölyelerindeki ustalar tarafından işlenerek, tespihlere dönüştürüldüğünü söyledi. Kıymetli materyal olduğu için milimetrik hesaplarla ölçümleri yapılıp, kesildiğini lisana getiren Türkmen, şöyle konuştu:
“Usta, bu eserlerin dizaynını yapıp, keser. Daha sonra tespih olarak işler. Bu materyal tespih için çok hoş bir gereçtir. Bizler tespih ustası olduğumuz için bu gereçleri tespih ustalarına satıyoruz. Materyal olarak çok kaliteli bir materyal. Çürümesi olmayan ve plastikten evvel üretilen bir materyal. Plastik çıktıktan sonra bu gereçlerin maliyeti yüksek olduğu için döküm yapılmıyor. 1900’lerin başında başlayıp, 1930 yıllarına kadar üretilmiş bir materyal.”
Haber7
