Türkiye’nin yakın tarihinde daima birebir vaadle kurulan ve geride milyonlarca mağdur bırakan “Kısa yoldan çok para kazanma” tuzakları, acı deneyimlerden bir türlü ders almadığımızı ortaya koyuyor. Yakın tarihte kamuyona mal olan dolandırıcılık kıssasıyla Türk halkı, 1940’ların sonunda Sülün Osman’la tanıştı. Galata Köprüsü’nü, tramvayları, Kız Kulesi’ni, Taksim meydanını, “Burası benim” diyerek satan Sülün Osman’ın sinemalara de bahis olan dolandırıcılık öyküsü 1960’ların başında yakalanana kadar sürdü. Bu müddet zarfında tramvayları, kent sınırları vapurlarını tekraren satarak milleti dolandırdı.
2,5 MİLYAR DOLAR TOPLADI
1980’lere gelindiğinde Banker Kastelli olarak anılan Cevher Özden, halktan para toplamak için yüksek faiz vaadiyle piyasaya çıktı. Bunun için devrin ünlü simalarını ekran karşısına çıkardığı bir de reklam sineması çekti. Kelam konusu reklamda Cüneyt Arkın, Selma Güneri, Fikret Hakan, İzzet Günay üzere ünlü isimler rol aldı. Halkta oluşturduğu itimat duygusu ve şöhret sayesinde,1980’in sonunda 550 bin kişi 2,5 milyar dolarını Kastelli’nin denetimine bıraktı. Kurduğu çark, 1982’de devrin devlet siyasetiyle çıkmaza girince bankalar mevduatları ödeyemedi ve orta sınıftan topladığı paralarla Cenevre’ye kaçtı. Geride binlerce mağdur bırakan büyük vurgunun akabinde periyodun Maliye Bakanı Kaya Erdem’in “halkın kumar oynayıp kaybettiğini” söylemesi hafızalara kazındı.
ÜNLÜLERLE REKLAM PROSEDÜRÜ
Kastelli’nin o devirde çektiği reklam sineması kripto dolandırıcıların da tuzak yolu oldu. Zira kripto borsası Thodex de “Kısa yoldan çok para kazanma” vaadiyle halktan para toplamadan evvel, ünlü simaları biraraya getirerek reklam sineması yoluna başvurmuş. Kripto varlıkların çokça talep görmesi ve ünlülerle oluşturmaya çalıştığı inanç hissiyle halkı dolandıran Thodex’in kurucusu Fatih Özer de 2 milyor dolarla kayıplara karıştı. Konutunu, otomobilini, altınlarını, hatta elinde avucunda ne varsa kripto borsası Thodex’e yatıran geride 400 bin mağdur bırakarak..
ÇİFTLİK BANK’LA 1,1 MİLYAR KAÇIRDI
Yüksek kar vaadiyle kurulan bir başka sistem Çiftlik Bank da geride binlerce mağdur bıraktı. Sistemi 2016’da kuran ‘Tosuncuk’ lakaplı Mehmet Aydın, Çiftlik Bank isimli uydurma saadet zinciriyle 132 bin 222 kişiyi dolandırdı. Halktan topladığı 1.1 milyar lirayla 16 Mart 2018’de yurt dışına kaçtı. Anadolu Cumhuriyet Başsavcılığı Çiftlik bank ismi altında kurulan sistemle 132 bin 222 iştirakçiden, 1 milyar 139 milyon 972 bin 622 lira toplandığını ortaya çıkardı.
UYDURMA SAADETLE 4,4 TRİLYONLUK VURGUN
Türk halkı, 1990’ların ortasına gelindiğinde “Saadet Zinciri” Titan olarak da isimlendirilen ponzi sistemle tanıştı. Öteki bir tabirle ponzi, yüksek kâr getiren bir üretim varmış üzere gösterilen ve sisteme yeni katılanlarla paraların katlandığı sav edilen bir dolandırıcılık formülü. Bu sistemi tüm Türkiye, 1997 yılında İzmir’de bir otelde 31’inci doğum gününü modellerle kutlayan, tuhaf ceketli, dev cüsseli Kenan Şeranoğlu’yla tanıdı. Gece kulüplerinde milletin parasıyla hükümdarlar üzere ağırlanan, Lamborghini’den inip Ferrari’ye binen Titancı Şaranoğlu, kurduğu saadet zinciriyle çok para kazanma vadiyle 5.5 ay üzere çok kısa bir müddette 16 bin kişiyi, o periyodun parasıyla 4.4 trilyon lira dolandırdı. Hatta ünlü isimlerde parasını Şeranoğlu’na kaptırdı. Lakin saltanatı uzun sürmedi ve 1998’de tutuklandı. 10 yıl mahpus yattıktan sonra 2008’de tahliye edildi.
MALDİVLER HAYALİYLE 349 HÜSRAN
Jet Fadıl lakaplı Fadıl Akgündüz de gayrimenkul projeleriyle 2000’li yıllarda ortaya çıktı. Caprice Gold ve Maldivler’de devre mülk satışıyla 349 kişiyi dolandırdı. İstanbul Cumhuriyet Başsavcılığı tarafından hazırlanan iddianamede Fadıl Akgündüz’le birlikte 5 sanığa nitelikli dolandırıcılık hatasından mahpus cezası talep edildi. Çıkarıldığı mahkemede Akgündüz, 2006 yılında nitelikli dolandırıcılık cürmünden mahpus cezasına çarptırıldı.
Haber7
