İsviçre bankaları 90’lara nazaran çok daha şeffaf hale gelmelerine karşın dünyada zenginler paralarını bu ülkede tutma geleneğini istikrarlı bir halde devam ettiriyor. Bunun nedeni İsviçre bankacılık sisteminin 1700’lerin başından bu yana müşteri saklılık ve haklarına rastgele bir esneklik göstermeden hürmet duymuş olması.
Fakat bankaların emniyetli olması kendilerinden çok müşterilerinin cebini düşündükleri manasına gelmiyor. Her ülkede olduğu üzere İsviçre’de de bankalar öncelikle kendi gelir ve kârlarını yükseltmek için çalışıyor. 2012 yılında İsviçre Yüksek Duruşması’nın yasakladığı bir kurul tipi bunun en iyi örneklerinden birisini teşkil ediyor.
İsviçreli bankacılar kelam konusu tarihe kadar müşterilerinin yatırıma yönlendirilen paraları üzerinden değerli gelirler elde ediyordu. Bankalardaki varlık yöneticileri müşterilerinin parasıyla çeşitli finansal eserlere yatırım yaptığında, bu eser yahut fonları oluşturan kurum/kişi/departmanlardan yeni müşteri getirdikleri için kurul alıyorlardı.
Bu kurullar getirilen paranın yüzde 2’sini bulabiliyordu. Alınan komite kelam konusu finansal eserin performansına da bağlı değildi.
2012 YILINDA SON VERİLDİ
‘Retrocession’ ismi verilen bu komitelerin çıkar çatışması yarattığı gerekçesiyle yıllar içinde İsviçre’de ferdi müşteriler ve tüketici dernekleri tarafından çeşitli davalar açıldı. Davacılar kelam konusu komitelerin bankacılar, müşterilerine en yüksek getiriyi elde edecek değil en yüksek komite alacakları eserlere yönlenmesine teşvik edeceğini savunuyordu. Duruşma bu şikayetleri haklı bularak 2012’de ‘retrocession’ ismi verilen uygulamanın İsviçre’de son bulmasına karar verdi.
İsviçre Bankacılar Birliği bilgilerine nazaran, İsviçre bankaları yasaklanan bu komitelerden yalnızca 2012 yılında 4.2 milyar İsviçre Frangı gelir elde etti.
Duruşma kararına nazaran bu yolla elde edilen gelirleri müşteriler talep etmesi halinde bankalarından geri alabiliyordu. Lakin geri ödemelerde çıkarılan zorluklar türlü hukuksal gayretlere yol açtı. 2017 yılında ise duruşma net bir biçimde geçmiş 10 yıldaki süreçlerde alınan ‘retrocession’ların müşterilere geri ödenmesi gerektiğini banka ve varlık idare şirketlerine bildirdi.
VAKIT BANKALARIN LEHİNE İŞLİYOR
2012 ve 2017 yılında alınan duruşma kararları İsviçre bankalarının birinci başta gözünü korkutmuştu. Fakat enteresan bir biçimde çok az sayıda müşteri paralarını geri almak üzere müracaatta bulundu. Bunun sebebi basitçe bilhassa yabancı müşterilerin husustan haberdar olmaması. Bekleneceği üzere İsviçre bankaları da müşterilerine bir bilgilendirme yazısı göndermiyor. Geriye dönük 10 yıllık bir mühlet belirlendiği için geçen her saniye bankaların lehine, müşterilerin aleyhine işliyor.
Bugün prestijiyle Eylül 2010-Ocak 2013 tarihleri ortasında İsviçre bankalarında hesabı bulanan yerli/yabancı tüm müşteriler bankalardan paralarını faiziyle bir arada talep edebiliyor.
Çeşitli yatırımlara yönlendirilen 1 milyon dolarlık hesap başına müşteriler ortalama 40-45 bin dolar geri alabiliyor. Alışılmış bu para ne süreç yapıldığına, ne müddetle yapıldığına ve ne kadar kurul alındığına nazaran farklılıklar gösterebiliyor. Pekala bu İsviçre’de parası olan Türkler için ne manaya geliyor?
PARANIN BIRÇOK YATIRIMA YÖNLENDİRİLİYOR
Resmi bilgilere nazaran şu anda kurul fiyatlarının geri verildiği tarihlerde Türklerin İsviçre bankalarında ortalama 5-5.2 milyar dolar civarında parası bulunuyordu. Hususla ilgili bilgi veren 2 farklı fon yöneticisi İsviçre’ye gönderilen paraların ülkedeki faiz getirisinin düşük olması sebebiyle yüzde 80-90’ının çeşitli finansal eserlere yönlendirildiği bilgisini verdi.
1.5 MİLYAR LİRAYI BULABİLİR
Münasebetiyle Türklerin İsviçre’deki paralarının ne kadarının nasıl kullanıldığına dair resmi bir bilgi olmasa da 5 milyar dolarlık resmi data üzerinden gittiğimizde İsviçre bankalarının Türklere 150-180 milyon dolarlık bir geri ödeme yapması gerektiği söylenebilir. Bu sayı Türk müşterilerin İsviçre bankalarından bugünkü kurla 1.1-1.4 milyar lira alacağı olduğu manasına geliyor.
20 TÜRK AİLESİ BIRINCI KERE HABERDAR OLDU
Pekala Türkler bugüne kadar bu parayı almak için harekete geçti mi? Bunun karşılığını İsviçre bankalarından almak mümkün değil. Fakat çeşitli şirket ve danışmanlar bankalardan ‘retrocession’larını almak isteyen müşterilere aracılık ediyor. Bunlardan birisi olan Yatırım Danışmanı Mercedes Molina bu kurul alacaklarıyla ilgili farklı bilgiler paylaştı.
Bugüne kadar kelam konusu tarihlerde İsviçre’de parası bulunan 20 Türk ailesiyle görüştüğünü söyleyen Molina “20’sinin de hususla ilgili hiçbir bilgisi yoktu. Duyduklarında çok şaşırdılar. Çok olumlu tepkiler aldık. Hatta çabucak ne kadar para alabileceklerini hesaplamaya başlayanlar oldu. 4-5 Türk ailesinin paralarını geri almak üzere süreci başlattığını söyleyebilirim” sözlerini kullandı.
‘BANKALAR DOĞAL OLARAK İSTEKLİ DEĞİL’
Molina tam olarak hangi isimlerle görüştüğü bilgisini paylaşmadı fakat son vakitlerde İspanya-Türkiye ortasında mekik dokuduğunu söyledi. Kendisine Türklerin neden bu alacaklarıyla ilgili bilgisi olmadığını sorduğumuzda ise şu karşılığı verdi:
“Öncelikle doğal olarak İsviçre bankaları bu paraları ödemekte çok istekli değil. Münasebetiyle müşterilerine yazılı yahut kelamlı bilgi vermiyorlar. Türkiye’de bunun yanında sanırım kişisel para yöneticisi yahut muhasebeciyle çalışma geleneği de çok yaygın değil. Lakin Türkiye dışında da bu mevzu pek bilinmiyor. Öteki ülkelerde de bahis basında yer almadıysa bu hakkını talep eden çok fazla kişi olmuyor.”
SÜREÇ 6-12 AY SÜRÜYOR
Molina, müracaatın akabinde 6-12 aylık bir müddet içerisinde komitelerin geri alındığı bilgisini verdi. Bu geri alıma aracılık eden şirketlerden birisi olan Liti-Link’in paylaştığı bilgilere nazaran geri alım için yapılan müracaatların şu ana kadar yüzde 90’ı muvaffakiyetle sonuçlandı. Liti-Link ve Mercedes Molina alınan komite oranlarının müşteriden müşteriye çok değiştiğini ve şu ana kadar geri alınan fiyatlarda oran olarak farklılıklar gözlemlendiğini bildirdi.
Büyük yahut küçük farketmeksizin Türklerin kesin bir halde İsviçre bankalarından alacağı bulunuyor ve 2022’ye kadar talepte bulunulmazsa bu paralar artık bankaların olacak.
Haber7
