Türkiye’de son 30 yılda gazetecilik ve yayıncılık alanındaki faaliyetleri ile yerli niyetin gelişimine çok değerli katkılarda bulunan Akif Emre, 23 Mayıs 2017 sabahı 60 yaşında vefat etti. Gündeminde her daim İslam coğrafyası olan Akif Emre’nin ani vedası, yalnızca Türkiye değil Lahor’dan Üsküp’e, Bakü’den Gırnata’ya, Kudüs’ten Saraybosna’ya, Kabil’den İslamabad’a kadar kendisini tanıyanları derin bir ıstıraba gark etti.
Mühendislik okumasına karşın yayıncılık yapan Emre, 1957 yılında Kayseri’de doğdu. 1983’ten itibaren bir müddet Mavera mecmuası ve Akabe Yayınları’nın İstanbul yöneticiliğini yaptı, akabinde Pakistan’da bir üniversitede master programına katıldı. Burada Rusya’nın Afganistan işgalini yakından takip eden Emre, Afgan direnişinin Burhaneddin Rabbani, Ahmed Şah Mesud ve Gülbeddin Hikmetyar üzere kıymetli isimleriyle görüşüp onlarla röportajlar yaptı.
İslam kültür ve medeniyetinin izlerini sürdü
Türkiye’ye döndükten sonra askerlik misyonunu tamamlayan Emre, 1986-1987 yıllarında Seha Neşriyat bünyesindeki İslam Dünyası Ansiklopedisi projesini yönetti. Proje sona erdiği halde yayınevinin tasarrufu sonucu ansiklopedi yayınlanmadı. Bu misyonundan sonra yeniden tıpkı yayınevinin çıkardığı İlim ve Sanat mecmuasının yayın şurasında bulundu.
1988-1991 yıllarında İngiltere’ye giden Emre Londra’da Tottenham College of Technology’de okutmanlık yaptı. İngiltere’de İslam dünyasının değerli isimleriyle bir ortaya gelen Emre, burada kurulan Association of Muslim Writers’ın (Müslüman Muharrirler Birliği) kurucuları ortasında yer aldı. Türkiye’ye döndükten sonra iki yıl İnsan Yayınları Genel Yayın Direktörlüğü vazifesini yürüten Emre, akabinde bir sanat galerisini yönetti.
Akif Emre, 1993-1995 yılları ortasında Bilim ve Sanat Vakfı’nda idarecilik yaptı. Bu tarihten itibaren gazeteciliğe adım atan Emre, bir yandan Kanal 7’de Dış Haberler Dairesi’nde misyon alırken, bir yandan da Yeni Şafak’ın kurucuları ortasında yer aldı. Kanal 7’de İslam medeniyetinden izler taşıyan kentleri bahis alan belgesellere imza attı. Emre, bu proje kapsamında Selanik, Üsküp, Filibe, Kudüs ve Saraybosna’yı mevzu alan belgeseller çekti.
Küre ve Klasik Yayınları’nın kurucuları ortasında yer alan Emre, iki yayınevini üç yıl boyunca yöneterek çok sayıda değerli yapıtı yayın hayatına kazandırdı. Bu misyonu sırasında Bosna Hersek’in kurucu başkanı ve kıymetli İslam düşünürlerinden Aliya İzzetbegoviç’in de yapıtlarını yayınladı ve editörlüğünü yürüttü.
İslam kentlerine ilgisi
Akif Emre, 2006 tarihinden itibaren ise internet haberciliğine adım attı ve 10 yıl boyunca Dünya Bülteni haber sitesinin Genel Yayın Direktörlüğü misyonunu yürüttü. 2016’da bu misyonundan ayrılan Emre, 2017 yılının Mayıs ayında ise Haberiyat isimli bir haber sitesi kurdu. Emre, bu projesini hayata geçirdikten 15 gün sonra Haberiyat’ın ofisinde geçirdiği kalp krizi sonucu vefat etti.
Emre, İstanbul başta olmak üzere tüm İslam kentlerine aşıktı. Gençlik yıllarından itibaren İslam coğrafyasında düşen her yaprakla, yaşanan her acıyla, parlayan her fikirle direkt ve yakından ilgilendi.
30 yıllık müelliflik hayatında binlerce köşe yazısına imza attı. Sıhhatinde bu yazılarının bir kısmını kitaplaştırdı, kimi çalışmalarının kitaplaşması için ise planlar yaptı. Fakat hazırlıklarını tamamlamasına karşın birçok kitabının yayımlandığını göremedi. Yayına hazırladığı yahut planını çıkardığı kitapları hala yayımlanmaya devam ediyor.
Endülüs İslam uygarlığından Filistin’e, Balkanlardan Pakistan’a kadar yazı ve belgeselleriyle izini sürdüğü İslam medeniyetinin sevdalı bir tutkunu oldu.
Daha çok dış haber ve dış siyaset yüklü projelerde çalıştı lakin Akif Emre için dış haberler hiçbir vakit savaş ve çatışma ve hücumlardan ibaret değildi.
Kanal 7, Yeni Şafak, Dünya Bülteni ve en son çıkardığı Haberiyat haber sitesinde dünya Müslümanlarının meselelerini, olayların tahminen de birkaç adım sonrasını tarihi perspektiften ve derinden bakarak yorumlamaya çalışıyordu.
Ona nazaran habercilik yalnızca savaş, çatışma ve mevt sayılarını rapor etmek değildi. Yönettiği tüm haber mecralarında dünya Müslümanlarının hayat usulünü ve kültürünü Türkiye’ye tanıtmaya, Türkiye’deki Müslümanları ise dünyaya tanıtmaya çalıştı. Bunun için yabancı lisanda haber portalları kurdu ve yönetti.
İslam kentleriyle ilgili belgesel serisinde Kudüs, Kırım, Üsküp, Selanik, Bosna – Hersek üzere Osmanlı kentlerinde Osmanlı ve İslam’ın izini aradı.
Akif Emre sadece yazdıklarıyla değil tıpkı vakitte görsel çalışmalarıyla da hatırlanacak. Estetik telaşlarını bütün imkansızlıklara karşın çektiği belgesellerde, yüzlerce fotoğrafa yansıttı. Fotoğraflarında ışık ve gölge; hayat ve vefat üzere ters ama istikrarlı ve birbirini tamamlayıcıydı.
Akif Emre’nin vefatının akabinde başta Balkan ülkeleri olmak üzere birçok İslam kentinde gıyabi cenaze namazları kılındı. Akabinde onlarca yazı yazıldı, televizyon programları yapıldı.
Kitapları: “Küreselliğin Fay Hattı”, “Göstergeler”, “İzler”, “Çizgisiz Defter”, “Müstağrip Aydınlar Yüzyılı”, “Aliya”, “İstanbul’u Yine Düşünmek ve Erguvanname”, “Söyleşiler”, “Portreler-Kitaplar ve Dergiler”
Belgeselleri: Elveda Endülüs: Moriskolar (5 bölüm), Osmanlı Kentleri Saraybosna, Mostar, Üsküp, Selanik (İki Bölüm), Kudüs (İki Bölüm) ve Mimar Sinan (6 Bölüm)
“Eşim bana ‘Akif’ten sonra sen ayar tutmuyorsun. Sen diğer biri oldun.’ dedi.”
1975’te üniversitenin birinci günlerinde tanıştığı Akif Emre’nin uzun yıllar en yakın dostlarından olan Ebubekir Doğan, Akif Emre olmadan geçen 4 yılı anlattı.
Doğan, Akif Emre’nin ümmetin meseleleri üzerine baş yoran biri olduğuna dikkati çekerek, “İstikamet üzere bir insandı. Akif Emre, gençlik yıllarından itibaren Malcolm X ve Aliya’yı çok önemsedi. Onları tanıtmak için çalıştı. Onun anlatmak istediğine talep olmadığı için herkes anlamak istediğini anladı. Hakikaten Akif Emre’nin kendisini de kendi bulunduğu pozisyonu destekleyecek halde manaya tarafında bir heves içinde. Akif Emre, büyük harflerle söylemek gerekir ki İslamcı idi. Akif Emre, devletçi, milliyetçi, muhafazakar değildi. Yalnızca İslamcı idi. Akif Emre Bosna, Orta Asya, Afrika ve Kafkasya’daki Müslümanların meseleleriyle yakından ilgilenen bir insandı.” sözlerini kullandı.
Akif Emre’nin büyük bir boşluk bırakarak gittiğini anlatan Doğan, şu an kendisine daha çok gereksinim duyulan bir devirde yaşadıklarını kaydetti.
Doğan, Akif Emre hakkındaki en serinkanlı olduğu anın onu kaybettiği an olduğunu lisana getirerek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Zaman geçtikçe bende bıraktığı boşluk daha da büyüyor. Daha geçen hafta eşim bana ‘Akif’ten sonra sen ayar tutmuyorsun. Sen öteki biri oldun.’ dedi. Yanlışsız söylüyor. Net olarak söylüyorum, bundan ötürü kompleks de duymuyorum. Ben rastgele bir teklifle karşılaştığım vakit, ki çok büyük teklifler gelmiştir. ‘Akif ne der?’ diye daima kendimi onun cetveline vurdum. ‘Akif bunu öğrenirse… O buna nasıl bakar?’ diye birçok teklifi reddettim. Akif bu bakımdan benim vicdanımdır. Onu vicdanım olarak atamasaydım çok değerli pozisyonlara gelir, büyük yanlışlar yapardım.”
Akif Emre’nin her siyasi görüşten beşerle görüştüğünü, görüşebildiğini anlatan Doğan, “Akif Emre, vefatından sonra o kadar istismar edilmek istendi ki, artık kim olduğunu konuşmaktan fazla kim olmadığını konuşmak zorunda kalıyoruz. Bağlarında aşikâr bir meslekte birikimi olan insanların ideolojik duruşlarına bakmaksızın kıymet verirdi. Birtakım beşerler Akif’in varisi üzere ortalıkta dolaştılar onların belirli mevzularda birikimi olduğu için onlara bedel verirdi. Akif, onlarla birebir dünya görüşüne sahip olmayabilir ancak bunu bulandırarak soran insanları görüyoruz.” dedi.
“Akif’in söyleyeceği kelamların eksikliğini hissediyoruz”
Yapımcı-senarist-yönetmen Semih Kaplanoğlu ise Akif Emre’nin dünyadaki eksikliğinin bariz olduğunu lisana getirerek, “Onun değerlendirmeleri, olaylara bakış açısı ve kurduğu düşünce-akıl değerlendirmelerine şu anda çok muhtaçlığımız var. Dünyanın gidişatı, Orta Doğu, Türkiye ve yaşadığımız coğrafyada yaşananların akıbeti, buradaki durumların ele alınışı için Akif Emre üzere gönül ve akıl adamına muhtaçlık var. O bu ikisini çok iyi dengeleyen biriydi. Akif Emre’nin burada söyleyeceği şeylerin bugün eksikliğini hissediyoruz. Arif’in de eksikliği bu. Akif Emre tıpkı vakitte arif bir kişiydi. O manada da dostları onun dostluğunu da insani hasletlerini de özlüyoruz.” diye konuştu.
İstanbul’da erguvanları her gördüğünde, kentte gezerken Akif Emre’yi hatırladığını belirten Kaplanoğlu, şunları söyledi:
“Biz her ramazan buluşurduk. Sohbet ederdik. Ailece görüşürdük. Akif’in olmadığı bir ramazan da bana eskisi üzere gelmedi. O konuşmalar ve muhabbetler eksik kaldı. Şimdiki Kovid-19 süreci… Dünyada yaşanan bu kasvetler, Filistin’deki olayları görünce ‘Akif sanki bunlara ne sıkıntısı?’ diye düşünmeden edemiyorum. Fikir serüveni ve yorumları umarım genç jenerasyonlar tarafından daha iyi algılanıp üzerine yeni fikirler üretilir. Bizi birleştiren noktaları, bütün kentlerin Medine’sini, diğer lisanları konuşsak da bizi birleştiren mayayı ortaya çıkardı. Yer üstü yeri bize daima hissettirdi. Görünmez haritaları dolaştı. Bunu da bize hissettirdi.”
“Her anını tevhidin peşinde geçirdi”
İbn Haldun Üniversitesi İnsan ve Toplum Bilimleri Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Alev Erkilet de istikametin ölçülülük, yanlışsız yol üzere olmak, dini ve ahlaki kararlara uygun bir hayat sürmek olarak tanımlandığını lisana getirerek, “Bu açıdan bakıldığında , Akif Emre’nin bir İslam coğrafyacısı olarak hayatının her anını tevhidin peşinde geçirdiğini söyleyebiliriz. Aldığı tüm kararlarda, tüm sakin direnişlerinde bu prensibe şaşmaz bir sadakat vardır. Odunsuz lakin doğuşçu olmayan, dingin ve onurlu duruşu Allah’tan diğerine boyun eğmeyi reddetmesindendir.” dedi.
Erkilet, Akif Emre’yi gençlerin daha iyi anladığını belirterek, şu değerlendirmelerde bulundu:
“İslam’ı sadece bir kültür ögesi olarak değil bütün bir sistem olarak tanımlaması, hür iradeye sahip özgür bireyler tarafından taşınabileceğine inanması, tevazu ve sadeliğe hayranlık duyması nedeniyle gençler onu daha iyi anladı. Ve hamdolsun bugün tüm yazıları Büyüyen Ay Yayınları tarafından derlenip basılıyor ve genç nesillere bütünlüklü bir külliyat olarak sunuluyor. Onun tüm üretimlerinin kalbinde bulunan İslamcılığını, niyet sistematiğini tekrar tekrar okuyarak tartışacağız, tam da istediği üzere dinamik bir halde geliştirmeye çalışacağız.”
Haber7