İsrail’de 23 Mart’ta yapılan erken seçimde kullanılan oyların sayımı devam ederken, kesin olmayan sonuçlara nazaran Başbakan Binyamin Netanyahu liderliğindeki koalisyona takviye vermesi beklenen sağ partiler, koalisyon hükümetini kurmak için gerekli 61 milletvekili ulaşamadı.
İsrail Merkez Seçim Kurulunun paylaştığı bilgilere nazaran, salı yapılan erken seçimlerde kullanılan oyların yüzde 91’den fazlası sayıldı.
Şu an prestijiyle Netanyahu liderliğindeki Likud Partisi, 120 sandalyeli Meclis’e 30 milletvekili göndererek seçimi önde tamamladı.
Netanyahu’nun rakibi Yair Lapid liderliğindeki Yesh Atid (Gelecek Var) Partisi ise 17 milletvekili çıkararak ikinci sırada yer alıyor.
Ultra-Ortodoks Musevileri temsil eden partilerden Şas 9, Birleşik Tevrat ise 7 sandalyeyle Meclis’e girdi.
Savunma Bakanı Benny Gantz’ın liderliğindeki Mavi-Beyaz 8, Naftali Bennett’in partisi Yamina 7 milletvekilliği kazandı.
Eski Savuma Bakanı Avigdor Liberman’ın partisi İsrail Meskenimiz ile Emekçi Partisi de 7’şer milletvekili çıkarmayı başardı.
Likud’dan ayrılan Giden Saar’ın kurduğu Yeni Umut, çok sağcıların desteklediği Dini Siyonizm ve sol görüşleriyle öne çıkan Meretz Partisi 6’şar milletvekiliyle meclisteki yerini aldı.
İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden 3 partinin kurduğu Ortak Arap Listesi Bloku önemli oy kaybederek 6 sandalyeye düşerken, bu kümeden ayrılan Mansur Abbas’ın liderliğindeki Birleşik Arap Listesi (Ra’am) 4 milletvekili çıkararak Meclis’e girmeye hak kazandı.
Sandık çıkış anketlerine nazaran yüzde 3,25 seçim barajını aşamayacağı belirtilen lakin oyların sayılmasıyla Meclis’e girmeyi başaran Ra’am, koalisyon görüşmelerinde kilit parti pozisyonuna geldi.
NETANYAHU’YA YAKIN PARTİLER KOALİSYONU KURACAK SAYIYA ULAŞAMADI
Kurulduğu tarih olan 1948’den bu yana koalisyon hükümetleriyle yönetilen İsrail’de, 23 Mart’ta yapılan seçimlerin akabinde sağ yahut sol blokta yer alan partilerin koalisyonu kurmak için gerekli 61 milletvekiline ulaşıp ulaşılamayacağı merak ediliyordu.
Şimdi oyların tamamı sayılmasa da mevcut durumda Likud’un yanı sıra Netanyahu’ya dayanak vermesi beklenen Şas, Birleşik Tevrat, Yamina ve Dini Siyonizm partilerinin sandalye sayısı 59’da kalarak koalisyonu kuracak sayıya ulaşamadı.
Bu nedenle oyların tamamı sayılınca sonuçlar değişmezse Netanyahu’ya yakın sağ partilerin koalisyonu kurabilmesi için ya karşı kümeden yer alan bir partiyi yanlarına çekmeleri ya da muhalif partilerden 2 milletvekili transfer etmeleri gerekiyor.
KOALİSYON SENARYOLARINDA BELİRSİZLİK
Mevcut tabloda hem Netanyahu liderliğinde hem de İsrail Başbakanına muhalif partilerden oluşacak bir koalisyonun kurulabilmesinin önünde birçok mahzur bulunuyor.
Netanyahu liderliğindeki sağ partilerden oluşacak bir koalisyona karşı tarafta yer alan partilerin katılmasının sıkıntı olduğu yorumları yapılıyor.
Çünkü, Gelecek Var, Personel Partisi, Mavi-Beyaz, Ortak Arap Listesi Bloku ve Meertz’in Netanyahu liderliğindeki bir koalisyona katılmasına ihtimal verilmiyor.
Bu durumda, geriye Netanyahu’nun koalisyon görüşmelerinde kapısını çalabileceği partiler olarak İsrail Meskenimiz, Yeni Umut ve Ra’am kalıyor.
Likud’dan ayrılarak kendi partisini kuran Saar, Netanyahu liderliğindeki koalisyonda yer almayacağını birçok kere lisana getirmişti.
İsrail Konutumuz Partisi başkanı Liberman ise seçim kampanyasında “Haredimsiz hükümet” sloganını kullanarak Netanyahu’nun muhtemel koalisyonunda yer almasına kesin gözüyle bakılan Şas ve Birleşik Tevrat partilerini maksat almıştı.
Ra’am ise Yamina ve Dini Siyonizm gibi çok sağcı partilerin içinde yer alacağı bir koalisyon hükümetine dayanak vermeyeceğini duyurdu.
Bu da Netanyahu’nun öbür taraftan bir partiyi yanına çekerek sağcıların da içinde yer alacağı bir koalisyon hükümetini kurma ihtimalini zayıflatıyor.
Netanyahu’nun öteki partilerden 2 milletvekilini kendi yanına çekmesi seçeneği ise şimdi belirsizliğini koruyor.
NETANYAHU’SUZ KOALİSYON İHTİMALİ DÜŞÜK
Öte yandan Netanyahu aykırısı partilerin sandalye sayısı koalisyon kurmaya kâfi gözükse de bu ihtimalin önünde de birçok mani bulunuyor.
Bu manilerin başında başbakanın kim olacağı konusundaki belirsizlik ve İsrail vatandaşı Filistinlileri temsil eden Ortak Arap Listesi Bloku ve Ra’am’ın içinde yer alacağı koalisyon hükümetine başka muhalif partilerin katılmayı reddetmesi geliyor.
Şas, Birleşik Tevrat ve Dini Siyonizm’in Netanyahu’nun yanından ayrılarak öbür partilerle koalisyon hükümeti kurma ihtimalinin düşük olduğu yorumları yapılıyor.
Bu nedenle Netanyahu zıtları Gelecek Var, Mavi-Beyaz, Personel Partisi, İsrail Konutumuz, Yeni Umut ve Meretz partilerinin koalisyon hükümeti kurabilmek için Filistinlileri temsil eden Ortak Arap Listesi Bloku yahut Ra’am’ın dayanağını alması gerekiyor.
Ya da Yamina’nın yanı sıra Dini Siyonizm’i Netanyahu’nun yanından kendi taraflarına çekmesi gerekiyor.
Bilhassa İsrail Meskenimiz ve Yeni Umut partilerinin Ortak Arap Listesi Bloku ile Ra’am’ın dayanak vereceği koalisyona katılmayı kabul etmesinin güç olduğu lisana getiriliyor.
Dini Siyonizm’in ise “sol” bir ittifakın içinde yer almaya sıcak bakmadığı kaydediliyor.
Tüm bu nedenlerden ötürü seçimler mevcut formda sonuçlanırsa, İsrail siyasetini bilinmeyen ve karmaşık günler bekliyor.
Haber7
