İç Anadolu Bölgesi illeri, haritası, özellikleri, bitki örtüsü, dağları ve yeryüzü şekilleri..

İç Anadolu Bölgesi, toprak bakımından Türkiye’de değerli bir yere sahiptir. Bölgede toplamda 13 vilayet bulunurken, 172 adet ilçe bulunur. Yüz ölçümü olarak en büyük İç Anadolu Bölgesi ili Konya iken en küçüğü, Kırıkkale’dir. En çok ilçesi bulunan Konya, en az ilçeye sahip olan vilayet Niğde’dir. İç Anadolu’nun yüzölçümünün genişliğine oranla nüfusu fazla değildir. Marmara Bölgesi’den iki kat geniş olan bu bölgede Marmara Bölgesi kadar nüfus yaşar. Anadolu’nun çeşitli bölgeleri ortasındaki yollar İç Anadolu’dan geçtiği için bu bölge eski yerleşme alanı olmuş ticaret yolları üzerinde yer alan yörelerde, yerleşme alanları büyüyerek büyük kentler haline dönüşmüştür. İç Anadolu Bölgesi’nin yüz ölçümü 151.000 km2 olup, bu alan Türkiye topraklarının %21’ini kaplar. Doğu Anadolu’dan sonra ikinci büyük bölgemizdir. Güneydoğu Anadolu Bölgesi dışında öbür bölgelerin hepsiyle komşudur.

• Aksaray: Ağaçören, Aksaray, Eskil, Gülağaç(Ağaçlı), Güzelyurt, Ortaköy, Sarıyahşi

• Ankara: Akyurt, Altındağ, Ayaş, Bala, Beypazarı, Çamlıdere, Çankaya, Çubuk, Elmadağ, Etimesgut, Cihan, Gölbaşı, Güdül, Haymana, Kalecik, Kazan, Keçiören, Kızılcahamam, Mamak, Nallıhan, Polatlı, Pursaklar, Şereflikoçhisar, Sincan, Yenimahalle

• Çankırı: Atkaracalar, Bayramören, Çankırı, Çerkeş, Eldivan, Ilgaz, Kızılırmak, Korgun, Kurşunlu, Orta, Şabanözü, Yapraklı

• Eskişehir: Alpu, Beylikova, Çifteler, Günyüzü, Han, İnönü, Mahmudiye, Mihalgazi, Mihalıçcık, Odunpazarı, Sarıcakaya, Seyitgazi, Sivrihisar, Tepebaşı

• Karaman: Ayrancı, Başyayla, Ermenek, Karaman, Kazımkarabekir, Sarıveliler

• Kayseri: Akkışla, Bünyan, Develi, Felahiye, Hacılar, İncesu, Kocasinan, Melikgazi, Özvatan(Çukur), Pınarbaşı, Sarıoğlan, Sarız, Talas, Tomarza, Yahyalı, Yeşilhisar

• Kırıkkale: Bahşili, Balışeyh, Çelebi, Delice, Karakeçili, Keskin, Kırıkkale, Sulakyurt, Yahşihan

• Kırşehir: Akçakent, Akpınar, Boztepe, Çiçekdağı, Kaman, Kırşehir, Mucur

• Konya: Ahırlı, Akören, Akşehir, Altınekin, Beyşehir, Bozkır, Çeltik, Cihanbeyli, Çumra, Derbent, Derebucak, Doğanhisar, Emirgazi, Ereğli, Güneysınır, Hadim, Halkapınar, Hüyük, Ilgın, Kadınhanı, Karapınar, Karatay, Kulu, Meram, Sarayönü, Selçuklu, Seydişehir, Taşkent, Tuzlukçu, Yalıhüyük, Yunak

• Nevşehir: Acıgöl, Avanos, Derinkuyu, Gülşehir, Hacıbektaş, Kozaklı, Nevşehir, Ürgüp

• Niğde: Altunhisar, Bor, Çamardı, Çiftlik(Özyurt), Niğde, Ulukışla

• Sivas: Akıncılar, Altınyayla, Divriği, Doğanşar, Gemerek, Gölova, Gürün, Hafik, İmranlı, Kangal, Koyulhisar, Şarkışla, Sivas, Suşehri, Ulaş, Yıldızeli, Zara

• Yozgat: Akdağmadeni, Aydıncık, Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan, Çekerek, Kadışehri, Saraykent, Sarıkaya, Şefaatli, Sorgun, Yenifakılı, Yerköy, Yozgat

Konya Kısmı

Bölgenin ortasında geniş bir kapalı havza vardır. Bura­da büyük ovalar, plato düzlükleri, Tuz Gölü, Akşehir ve Eber gölleri ile Karacadağ ve Karadağ volkanik dağları bulunur. Türkiye’nin en kurak kısmıdır. Nüfus bakımından bölgenin en tenha kısmıdır. Halk tarım ve hayvancılıkla uğraşır. Ülkenin en değerli tahıl alanlarından birisidir. Konya, Aksaray ve Karaman kısımda yer alan illerdir. Tuz gölü burada bulunmaktadır. Derinliği az olup yazları kurak olduğu için daha da azalmaktadır. Ülkenin tuz gereksiniminin kıymetli kısmı buradan karşılanır.

Üst Sakarya Kısmı

Bölgenin kuzeybatı kısmını meydana getirir. Orta Kızılırmak uzunluklarından İç batı Anadolu’ya kadar uzanır. Yer biçimleri daha engebeli, iklimi biraz daha nemlidir.

Yıllık yağışlar 400 mm civarındadır. İklim ve ula­şım şartlarının elverişli olması nedeniyle, böl­genin en ağır nüfuslu kısmıdır. Bölge nüfusunun yarıya yakını bu kısımdadır. Batı Anadolu’yu iç bölgelere bağlayan yolların geçtiği değerli bir yerdedir. Kısımda Eskişehir ve Ankara vilayetleri yer alır. Kısımda Köroğlu, Sivrihisar, Elmadağ, Sündiken ve İdris dağı yer alır. Ankara yakınlarında Eymir ve Mogan gölleri vardır.

Kısımda karasal iklim görülür. Kışları çok soğuk yazları ise sıcak ve kurak geçer. Kısımda yetiştirilen eserler, şeker pancarı, arpa, buğday, baklagiller, zerzevat ve meyve yetiştirilir. Yeraltı zenginliği ise linyit ve bor mineralleridir. Kısımda küçükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılır. Kısmın turizm bedelleri, Çankaya köşkü, Yunus Emre türbesi, eski TBMM binası, Anıtkabir, Atatürk Orman Çiftliği(AOÇ),Anadolu Medeniyetleri Müzesi, Gordion

Orta Kızılırmak Kısmı

İç Anadolu’nun, Çankırı’dan Toroslar’a kadar uzanan, içine Kızılırmak yayını alan kısmıdır. Alan bakımından bölgenin en büyük kısmıdır. Kuzey kısmı daha engebelidir. Güney kesitinde plato ve ova düzlükleri yaygındır. Ortada ise geniş Kızılırmak platosu bulunur. Erciyes volkanik dağı bu kısımda yer alır.

Tarım alanlarının oranı verimli volkanik topraklarla kaplı güney kesitten daha yüksektir. İç Anadolu’da kırsal nüfus yoğunluğunun en fazla olduğu kısımdır. Kayseri, Niğde, Nevşehir, Kırşehir, Yozgat ve Kırıkkale kısım içinde yer alan illerdir.

Üst Kızılırmak Kısmı

Bu kısım Kızılırmak’ın, Karadeniz Bölgesi ile Doğu Anadolu ortasına sokulan üst çığırını kaplar. İç Anadolu’nun en küçük, en engebeli kısmıdır.Ortalama yükselti 1300-1650 metre ortasındadır.

Dağlarla kuşatılmış bir havza görünümündedir. En­gebeli olduğu için tarım alanlarının oranı daha düşüktür. Nüfusu sık, kentleşme oranı yüksektir. Bölgenin kışın en soğuk kısmı burasıdır. Kısımda Sivas ili bulunmaktadır.

İÇ ANADOLU BÖLGESİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ

• En fazla nadasa bırakılan bölgedir.

• En büyük kapalı havzamız buradadır (Tuz Gölü)

• En tuzlu gölümüz Tuz Gölüdür.

• Lületaşının tek çıkarıldığı yer Eskişehir’dir.

• Karstik hallere en çok rastlanan 2.bölgemizdir. (Sivas, Çankırı)

• İklimden ötürü kerpiç en çok kullanılan yapı materyalidir.

• Ulaşımı yeryüzü formları sayesinde çok uygundur.

• En az yağış alan bölgemizdir.

• Ortalama yükseltisi 1000 metredir. En yüksek yeri Erciyes Dağıdır.

• Küçükbaş hayvan sayısı en fazla olan bölgedir.

• Nüfus bakımından 2. olmasına karşın alanı büyük olduğu için yoğunluk azdır.

• Tek uçak fabrikamız Eskişehir’dedir.

• İktisadı tarım ve hayvancılığa dayanır.

• İklimi sert ve karasaldır.

• Kentleşme oranı düşük, kırsal yerleşme topludur.

• Yaz kuraklığının erken başlaması zerzevat üretimini olumsuz tarafta tesirler.

• Bölgede sanayi bitkilerinden şekerpancarı, tahıllardan buğday çok yetiştirilir.

• En uzun akarsuyumuz Kızılırmak ırmağının büyük kısmı bölgededir.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ BİTKİ ÖRTÜSÜ

Doğal bitki örtüsü yazın kuruyan ot topluluklarının oluşturduğu bozkırdır. Yağışların azlığı ve ormanların çok tahrip edilmiş olması nedeniyle antropojen bozkırlar geniş yer kaplar. Akarsu kıyılarında kavak ve söğüt ağaçları ağırlaşır.

Yozgat, Akdağlar’da ve Sündiken Dağları’nda bölgenin en geniş ormanları yer alır. Lakin mevcut ormanlar bölgenin yalnızca %7’lik bir kısmını kaplar.

İÇ ANADOLU BÖLGESİ KIVRIMLI DAĞLAR

• Hınzır Dağları

• Tecer Dağları

• Sündiken Dağları

• Akdağ

• Sivrihisar Dağları

İÇ ANADOLU BÖLGESİ VOLKANİK DAĞLAR

• Melendiz Dağı

• Karacadağ

• Karadağ

• Erciyes Dağı

• Hasandağı

İÇ ANADOLU BÖLGESİNİN EN YÜKSEK DAĞLARI

• Aydos Dağı (Konya) – 3430 metre – İç Anadolu Bölgesi

• Erciyes Dağı (Kayseri) – 3916 metre – İç Anadolu Bölgesi

• Kızılkaya Dağı (Niğde) – 3767 metre – İç Anadolu Bölgesi

• Demirkazık Dağı (Niğde) – 3756 metre – İç Anadolu Bölgesi

• Hasan Dağı (Aksaray) – 3268 metre – İç Anadolu Bölgesi

YERYÜZÜ BİÇİMLERİ

Dağları: Yer halleri sadedir. Engebeli arazi fazla olmadığı için arazi ulaşıma uygundur. Ortalama Yükselti 800-1000 metredir. Bölgenin en yüksek yeri doğu kısmıdır. Kıvrım dağları da bu kısımda yer alır. Akdağlar, Hınzır Dağları, Tecer Dağları, Yıldız Dağları bu kıvrım dağlarıdır. Bölgenin güneyinde volkanik dağlar vardır.Bunlar Erciyes Dağı (3917 m en yüksek yeri), Melendiz, Hasandağı, Karacadağ, Karadağ’dır.

Platoları:

Haymana, Cihanbeyli, Obruk, Bozok (Kızılırmak), Yazılıkaya, (Bayat), Uzunyayla platoları vardır.

Ovaları:

Konya Ovası (Türkiye’nin en büyük ovası), Ereğli, Aksaray, Sakarya, Eskişehir, Ankara, Kayseri ve Develi Ovaları

Akarsuları:

Kızılırmak, Sakarya, Porsuk Çayı, Delice Irmağı.

Gölleri:

Bölgenin güneyinde kapalı havzalar vardır. Tuz Gölü (2.Büyük Gölümüz), Akşehir, Eber, Ilgın (Çavuşçu), Tuzla, Seyfe, Mogan, Sultan Sazlığı vardır. Sakarya Irmağı üzerinde Sarıyar ve Gökçekaya; Kızılırmak Irmağı üzerinde de Hirfanlı ve Kesikköprü baraj gölleri vardır.

İKLİM VE BİTKİ ÖRTÜSÜ

Bölge dağlarla çevrili olduğu için yazları sıcak ve kurak, kışları soğuk ve kar yağışlıdır. Don vakaları çok görülür. En az yağış alan bölgedir. Ortalama yağış 400 mm’dir. Bunun en kıymetli sebebi bölgenin dağlarla çevrili olmasıdır. Doğal bitki örtüsü bozkırdır. Bölgede bilhassa doğudaki dağlık alanlarda ormanlara da rastlanır. Orman bakımından % 9 ile 5. sıradadır. Akarsu uzunluklarında kavakçılıkta yapılır.

TARIM NE HAYVANCILIK

Bölgenin iktisadı tarıma dayanır. Ekili-dikili alanlar bakımından Marmara Bölgesinden sonra 2. sırada yer alır (% 27). Çalışan nüfusun büyük kısmı tarımda çalışır. Ama tarımın en kıymetli sorunu sulama muhtaçlığıdır. Bölgede en çok üretilen eser buğdaydır. Öteki eserler şekerpancarı (şeker fabrikaları bölgede fazladır.), Üzüm, Mercimek, Yulaf, Çavdar, Ayçiçeği, Haşhaş, çeşitli meyveler ve sebzelerdir.

Bölgede küçükbaş hayvancılık yaygın olarak yapılır. Ankara etrafında tiftik keçisi, Sivas ve Konya etrafında koyun çok yetiştirilir.

YER ALTI ZENGİNLİKLERİ

Krom: Eskişehir-Mihalıççık, Kayseri ve Sivas.

Kayatuzu: Kırşehir, Çankırı, Nevşehir, Yozgat.

Linyit: Sivas-Kangal. (Burada bir de termik santralde bulunmaktadır.)

Demir: Kayseri-Develi, Sivas-Kangal, Ankara-Haymana.

Toryum: Eskişehir-Sivrihisar.

Çinko: Konya-Bozkır, Niğde-Bor (Türkiye’de 2. sırada).

Lületaşı: Eskişehir (Türkiye’de ve Dünya’da 1.).

Volfram: Kırıkkale-Keskin, Niğde (Türkiye’de 2. sırada).

İÇ ANADOLU BÖLGESİ FABRİKALARI

Aksaray’da: Mercedes-Benz Türk Kamyon Fabrikası, Sütaş Süt Fabrikası, Balküpü Şeker Fabrikası, Un fabrikaları,

Kırşehir’de: Petlas lastik fabrikası, Kırşehir Şeker Fabrikası ve Un Fabrikaları,

Sivas’ta: Lokomotif, akaryakıt, motor, çimento ve inşaat gereçleri sanayii ile devlet demir yollarının tren, vagon imalatı yapan TÜDEMSAŞ fabrikası vardır.

Ankara’da: Makine, uçak, savunma sanayi, elektrikli konut aletleri, elektronik, dokuma, besin ve içki, tarım araçları, çimento, alçı ve mobilya sanayi,elektrik üretimi-kömür madeni,trona madeni üretimi ve soda külünün ihracatı

Konya’da: Tarım araçları, besin, motor, çimento, süt eserleri ve inşaat materyalleri sanayi, EREĞLİ ŞEKER, Çumra Şeker Fabrikası, ILGIN ŞEKER fabrikası ve Konya şeker fabrikası bulunmaktadır.

Niğde’de: Rot başı fabrikası, halı fabrikası, şeker fabrikası, gazoz fabrikası, beton santrali, otomotiv yan sanayi

Kayseri’de: Halıcılık, mobilya, şeker fabrikası, yem, savunma sanayi, kimyasal eserler, elektronik, beyaz eşya, cnc tezgâh üretim sanayi, meyve suyu, pamuklu dokuma, pastırma ve sucuk üretim merkezleri üzere azami 1100 fabrika ile Anadolunun üretim lokomotifi.

Kırıkkale’de: Orta Anadolu petrol rafinerisi, silah fabrikası, demir-çelik sanayisi, Un fabrikaları,

Eskişehir’de: Besin, yem, çimento sanayisi, raylı sistemler, lokomotif(Tülomsaş), hava sanayi(Tusaş,TEI) bisküvi, çikolata, şekerleme (ETİ) süt fabrikatı ve süt eserleri (PINAR) Şeker Fabrikası ticari araç fabrikası ( Otokoç İnönü )

Yozgat’ta: Çimento, linyit kömür madeni, Şeker fabrikası, besin, dokumacılık

Karaman’da : Bisküvi (BİFA Bisküvi, ANİ Bisküvi, Saray Holding), gofret, şekerleme, süt fabrikası (Halk). Tahıl eserleri, buğday, mısır, ayçekirdeği ve bilhassa yurt dışına ihracı yapılan elma üretimi yapılmaktadır

Haber7