Fatih Sultan Mehmet’in üç orjinal portresinden biri olan ve 15’inci yüzyılda İtalyan ressam Gentile Bellini’nin yaptığı varsayım edilen yağlı boya tablo, geçtiğimiz günlerde 770 bin sterlin karşılığında İBB tarafından Londra’daki müzayede satın alınmıştı. Tablonun alınmasıyla birlikte farklı tartışmalar meydana geldi.. Bu tartışmalardan biri de “Tablo, Gentile Bellini’ye mi ilişkin yoksa geçersiz mi?”
Tarihçi Murat Bardakçı, Habertürk’te bu tezleri yazdı.
BELLİNİ’NİN BİR ÜRÜNÜ BU KADAR UCUZ OLAMAZ”
Bardakçı, tablonun Bellini’ye ilişkin olduğunun kesin bir delilinin bulunmadığını ve geçersiz olabileceğini belirterek şu tabirleri kullandı:
“Şimdi, Londa’daki müzayededen satın alınan tablo konusunda elde mevcut olan ‘doğru’ haberleri nakledeyim: Tablonun kimin yapıtı olduğu meçhuldür, Gentile Bellini’nin atölyesinde yapılıp yapılmadığı konusunda bile haber yoktur, kurulan ilişkiler yalnızca söylentilerden ibarettir.
Kaldı ki, Bellini üzere tablolarının birçoğu asırlar evvel bir yangında yok olan ve şu anda elde az sayıda yapıtı bulunan Rönesans devrinin değerli ressamına aidiyeti kesin biçimde bilinen bir tabloya birkaç yüz bin pound bedel biçilmesi mümkün değildir; Bellini’ye ilişkin bir eser milyonlarca, velev yüz milyonlarca pounda satılır.”
“KARŞISINDAKİNİN CEM SULTAN OLMA İHTİMALİ YOKTUR”
İBB’nin Londra’daki müzayededen 6,5 milyon TL’ye satın aldığı Fatih Sultan Mehmet portresindeki gizemli figürün Cem Sultan olduğunu söyleyen Prof. Dr. İlber Ortaylı’nın bilakis de tarihçi Murat Bardakçı Fatih’in önündeki kişinin Cem Sultan olmadığını söyledi. Bardakçı, “Cem Sultan, Bellini’nin İstanbul’da bulunduğu günlerde payitahta gelmiş ve Bellini ile tesadüfen de karşılaşsa bile, bu halde, yani babası ile ve onunla birebir uzunlukta beraberce resmedilmesine imkân yoktur!” tabirini kullandı.
İşte Bardakçı’nın “Cem Sultan” savları ile ilgili açıklamaları;
Büyükşehir Belediye Yöneticisi Ekrem İmamoğlu tabloyu satın aldıklarının haberini gerçi ‘…Fatih Sultan Mehmed Han’ın günümüze kadar gelebilmiş üç orjinal portresinden biri olan, İtalyan ressam Gentile Bellini’nin atölyesinden 15. yüzyılda çıktığı kestirim edilen…’ halinde temkinli bir lisanla verdi. Lakin bu açıklamanın akabinde iş döndü, dolaştı, bambaşka bir hale büründü, satın alınan üründen ‘İtalyan ressam Bellini’nın Fatih Sultan Mehmed ile oğlu Cem Sultan’ı bir arada gösteren tablosu’ diye bahsedilir oldu ve kusurlar bu türlü devam ettiği takdirde kent efsanesi hâline gelip hafızalara bu halde yerleşecek ve işin esasını anlatabilmek artık mümkün olmayacak!
Tabloda Fatih Sultan Mehmed ile birlikte resmedilen gencin kimliği bilinmemektedir, bu hususta yapılan tefsirler, velev gencin Fatih’in en sevdiği oğlu Cem Sultan olduğu yolundaki açıklamaların temeli yoktur.
Fatih’in üç oğlu vardır; oğullarından Mustafa, Bellini’nin 1479’da İstanbul’a gelmesinden evvel vefat etmiştir. Hükümdarın o sırada 32 yaşında olan büyük oğlu Bayezid babasının yanında değil, Amasya’dadır; üçüncü oğlu olan Cem de o tarihte Konya’dadır.
Ressamı meçhul üründe Fatih’in önünde görülen gencin Cem Sultan olmamasının imkânsızlığının sebepleri yalnızca Bellini’nin İstanbul’a gelişi sırasında Cem’in Osmanlı payitahtında bulunmaması değil, hükümdar babanın oğlu ile bir arada resmedilmesinin Şark’ın geleneklerine ve protokollerine aksi düşmesidir!
Haber7
