Kayacan, AA muhabirine yaptığı açıklamada, kamuoyunda tohum konusunda yabancı firmaların kesimde hakim olduğu üzere bir algı bulunduğunu ancak bunun gerçeği yansıtmadığını söyledi.
Türkiye’nin tohumculuk konusunda kent efsanelerindeki üzere “birilerinin gönderdiği tohumları eken ülke” olmadığını vurgulayan Kayacan, üretilen yeni tohumların çiftçiyle buluşturulduğunu belirtti.
“Önümüzdeki süreç çok daha iyi olacak. Her gün bir vilayetimizden yerli ve mili tohumlarımızın nasıl verimli olduğuna dair haberler alacaksınız.” diyen Kayacan, “Türk halkı rahat olsun, tohumları büsbütün yerli ve ulusal çeşitler olarak bizler geliştiriyoruz. ‘Yurt dışından niçin buğday alıyoruz?’ diye sorular geliyor. Birtakım yıllar iklimden ötürü kalite olmayabiliyor. Buğday oluyor fakat kalitesi olmuyor, daha kaliteli üretim yapan memleketlerden alıyoruz. Lakin bunu da işleyerek un olarak satıyoruz. Katma bedeli yüksek bir eser haline getirerek satıyoruz. Türkiye, tohum konusunda ezberleri bozuyor.” diye konuştu.
Kayacan, Türkiye’de sadece 2 gen bankasında 120 binden fazla tohum örneği saklandığını, geçmişten bugüne meyveden zerzevata, arıdan küçükbaş, büyükbaş hayvana kadar hepsinin gen bankalarında tutulduğunu belirterek, önümüzdeki süreçte yeni çeşitlerin geliştirilmesinde bunların altyapı oluşturacağını lisana getirdi.
Türkiye’nin yerli firmalarının 1 milyon 150 bin ton civarında tohum ürettiğini söyleyen Kayacan, şöyle devam etti:
“Ticarettir doğal dışarıdan tohum alıyoruz lakin birebir vakitte da satıyoruz. Tohum satışımız aldığımızdan daha çok. Aldığımız tohumun çok daha fazlasını yurt dışına satar hale geldik. Burada değerli olan katma bedeli yüksek tohumlar üretmek. TAGEM bu bahiste gece gündüz çalışıyor. Islah çok olağan bir prosedür değil. Kamuoyunda güya akşamdan sabaha yeni bir çeşit çıkıyor üzere bir algı var ama bu bu türlü değil. Sadece tarla bitkilerinde yeni bir çeşidin çıkması 7-10 yıl, meyvecilikte 20-30 yıl arasında değişiyor. Bir tavukta, bir büyükbaşta yeni bir ırk çıkarmanız 40 yılı bulabilir. Islah büyük maddi kaynaklar ve dimağ isteyen bir süreç.”
KIRAÇTA 600 KİLOGRAMA ULAŞAN ÇEŞİTLER VAR
Kayacan, TAGEM kurulduğu günden bu yana enstitülerle girişimler yürüttüğünü, TAGEM’e bağlı 48 enstitünün gece gündüz tohum konusunda çalıştığını belirtti.
Tarla bitkilerinde bu yıl 72 yeni çeşidin piyasaya sürüldüğünü aktaran Kayacan, şunları kaydetti:
“Hububat tohumunda hiçbir formda yurt dışına bağımlı değiliz. Bunların tamamını kendimiz geliştirebiliyoruz. Tarla bitkilerinde bu yıl piyasaya 72 yeni çeşit sürdük. İnşallah bunları çiftçimizin tasarrufuna sunmak için 2020 yılında 41 vilayette denemeler kurduk. Bölgesinde verimli çeşitleri çiftçimizin görmesi gerekiyor. Bunlarla ilgili çalışmaları yapıyoruz. Bazen üretirsiniz lakin ürettiğinizi pazarlayamadığınız sürece bunun kıymeti olmaz. TAGEM olarak hem üretiyoruz hem de ürettiğimizi çiftçimizle buluşturarak bunları ekmesini sağlıyoruz. Kıraçta bile 600 kiloya çıktığımız çeşitlerimiz var. Suluda 1000, 1200 kiloya çıktığımız çeşitlerimiz var. Bunlar Türkiye ortalamasına nazaran çok büyük rakamlar. Yalnızca Türkiye değil, Avrupa ölçeğinde de büyük rakamlar. Bunların tamamı ulusal ve yerli çeşitlerimiz. Islahçıları da büsbütün kendi arkadaşlarımız.”
Kayacan, şu anda ayçiçeğinde yurt dışından eser getirilmesinin önüne geçmek için 4 enstitüyle çalıştıklarını, kışlık sebzede ise 5 üniversite, 7 enstitü ve 3 şahsi kesimle birlikte bir girişim hazırladıklarını, TÜBİTAK’tan destek alan girişimin birinci eserlerinin ortaya çıktığını lisana getirdi.
Haber7
