Katolik Kilisesi’nin, Hristiyanlığın Fransa’daki sembolü olarak gördüğü, temeli 1163’te periyodun papası tarafından atılan ve tamamlanması 300 yıl süren Katedral’de, iki yıl evvel, hala belirlenemeyen bir nedenle yangın çıktı.
Kısa müddette alevlere teslim olan 857 yıllık Katedral’in 96 metre yüksekliğindeki kulelerinden biri ile çatısı büsbütün çöktü, bina büyük ziyan gördü.
Cumhurbaşkanı Macron’dan onarım 5 yılda bitecek kelamı
Hristiyan dünyasında büyük kedere yol açan yangının akabinde Fransa Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron, her yıl 13 milyon kişinin ziyaret ettiği Katedralin tamirinin Paris’te düzenlenecek 2024 Olimpiyat Oyunları’na yetişeceği kelamını verdi.
Onarım çalışmaları için dünyanın dört bir yanından 833 milyon dolar üzere rekor bağış toplanırken Macron, Katedral’in tamir çalışmalarını yönetecek bir kamu ünitesi oluşturdu.
Yangın nedeniyle ortaya çıkan kurşun, bina içindeki güvenlik tehlikesi ve akabinde yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını üzere nedenlerle 2 yıldır onarım etabına tam olarak geçilmedi.
Salgın, çalışmaları 3 ay durdurdu
Onarımın ön hazırlığı olan güvenlik basamağı, 2019 yazında başladı. Öncelikle çatının yıkılmasıyla yerde oluşan kurşun tortuları kaldırıldı. İskeleler kuruldu, tonozlar ile heykeller müdafaaya alındı, uçan payandalar güçlendirildi. Salgın nedeniyle Mart 2020’de çalışmalar durdurulsa da 8 Haziran’da tekrar başladı.
Yangın sırasında onarımda olan kuleyi çevreleyen eski iskelenin yanmış ve erimiş 300 ton artığının toplanması bile 1 yıldan fazla sürdü.
Katedral’in çatısındaki yanmış iskelenin kaldırılması ise Aralık 2020’de sona erdi.
Güvenlik basamağının bedeli 165 milyon avro
Tonozların güvenliğinin sağlanması için iskele kurulması, altlarına kurulan ahşap yapıyla desteklenmesi üzere çalışmaların bitirilmesiyle güvenlik evresinin yaz sonunda tamamlanması öngörülüyor.
Onarım alanının yağışlardan korunması için şemsiye inşası, yapıdaki yapıtların, fotoğrafların ve heykellerin korunmaya alınmasının da dahil olduğu güvenlik kademesine da 165 milyon avro bütçe ayrıldı.
Asıl tamir çalışmaları bu yıl sonunda başlayacak
Çöken kulenin yine inşası için gerekli 1000’den fazla meşe ağacının hepsi de bağış olarak toplandı.
2021’in son aylarında asıl onarım çalışmalarına başlanması ve onarımın tüm zorluklara karşın kelam verildiği üzere 2024’te bitirilmesi planlanıyor.
Cumhurbaşkanı Macron’un, Notre Dame Katedrali’nin onarımı için kelam verdiği 5 yıllık mühletin bilakis, Notre Dame’ın Papazı Patrick Chauvet, onarımın 15 ila 20 yıl sürebileceğini söyledi.
Kurşun zehirlenmesi telaşı
Öbür yandan, Katedral’in onarımını yöneten üniteden yapılan açıklamaya nazaran, yangında yok olan kısımların motamot değil, Orta Çağ dizaynına sadık kalınan ve de binanın son tamamlanmış ve bilinen haline emsal formda onarılması fikri benimsendi.
Onarım projesinde, Katedral’in orijinalindeki gereçlerin kullanılmasına karar verildi.
Hükümetin de onayladığı bu tamir biçimi, binanın çatısının evvelce olduğu üzere kurşunla inşa edilmesi manasına geliyor.
Yangından sonra alanın çalışanların eski onarım iskelesini kaldırmak için çalışabileceği hale getirilmesi neredeyse 1 yıl sürmüştü.
Yangın sırasında etrafa yayılan zehirli kurşun tanecikleri nedeniyle Katedral’in yakınlarındaki okullar kapatılmıştı.
Etraf ve sıhhat örgütleri, kurşunun potansiyel tehlikesine dikkati çekerek Katedral’in tıpkı biçimde onarımına karşı çıkıyor.
Hatta Robin des Bois (Robinhood) isimli etraf kuruluşu, Notre Dame Kilisesi etrafında yaşayan çocuklarda kurşunla ilgili kâfi tarama yapılmadığını ve bina içerisinde kurşun probleminin hala halledilemediğini bildirdi.
Robin des Bois, yangının sıhhat ve çevresel sonuçlarının araştırılmasını talep ediyor.
Kuruluşun Ağustos 2019’unda verdiği şikayet dilekçesi, Aralık 2020’de savcılık tarafından kurşun zehirlenmesinin mide yoluyla olabileceği savunularak geri çevrilmişti.
Yangın dizi ve sinema olacak
Süratli değişimlerin yaşandığı 19. yüzyılda Paris kent planlamacılarının yıktırmak istediği, fakat müellif Victor Hugo’nun yazdığı Notre Dame’ın Kamburu isimli yapıtla Paris’in sembolü haline gelen ve restore edilen Katedral’deki yangın, sinema dünyasında da yankı buldu.
İnternet dizi ve sinema platformu Netflix, alevlerle çaba eden Paris itfaiyesiyle iş birliği içerisinde yangına ait 6 kısımlık dizi hazırlarken, New York Times da yangın soruşturmasına dayanan küçük bir dizi yayınlamayı planlıyor.
Fransız direktör Jean-Jacques Annaud’un, yangını mevzu aldığı sinemasını ise 2022’de tamamlaması bekleniyor.
Ayrıyeten Dünya Ticaret Merkezi İkiz Kulelerine 2002’de yapılan uçak akınlarını belgeselleştiren Gedeon ve Jules Naudet kardeşlerin yaptığı, Notre Dame Katedrali’ndeki yangına dair belgesel, TMC’de dün yayına girdi.
Öbür yandan Paris başpiskoposluğunun daveti üzerine, Katedral’in etrafına çocukların çizdiği Notre Dame bahisli fotoğraflar yerleştirildi.
Haber7
