Ziraî üretimde planlama sorunu, yüksek girdi maliyetleri ve arz-talep-fiyat dengesizliği, daldaki kırılganlığı artırırken, son yıllarda kontratlı tarım daha da ön plana çıktı. Tarım ve hayvancılıkta üretici açısından hem karı hem de verimliliği arttıran uygulama ile birlikte talep ve arz istikrarı de net bir biçimde sağlanabiliyor. Bu sayede üretici yararını arttırma bahtına sahip olabiliyor. Ayrıyeten kontratlı tarım modeli fahiş fiyatların önüne geçilmesine de imkan sağlıyor. Üretim planlamasının öne çıktığı sistemde çiftçi oluşabilecek talebe nazaran yanlışsız eser planlamasıyla hasadını garanti altına alıyor.
TARLADAN MARKETE FARK AZALACAK
Kontratlı ziraî üretim modelinde, çiftçiye eserin ekim- dikim vaktinde yahut çiftçinin muhakkak bir ekiliş alanı ve üretimi gerçekleştirme sorumluluğu yüklenirken, buna rağmen belli kurallarda alım garantisi sağlanıyor. Günümüzde tarlada 40-50 kuruş civarı olan zerzevat meyveler bile onlarca kat fazlasına market ve manavlarda satılıyor. Her periyot farklı eser kümesi üzerinden gerçekleştirilen bu manipülasyonlar kontratlı tarım modeliyle tahlile kavuşturulabilir.
BESİN ENFLASYONUNA KARŞI TESİRİNİ GÖSTERİR
Türkiye’de besin enflasyonunun daima gündemde olduğunu lisana getiren Türkiye Ziraatçılar Derneği Genel Lideri Hüseyin Demirtaş, kontratlı üretimle besin enflasyonunda düşüş sağlanabileceğini söz etti. Bunun yanısıra kontratlı üretimle üreticiden tüketiciye ulaşan zincirde fiyat oynaklığının azalabileceğini ve çiftçinin pazarlama meselesini da sonlandırabileceğini söyledi. Kontrat ile garanti verildiği sürece çiftçinin üretmekten vazgeçmeyeceğini lisana getiren Demirtaş, devletin bu mevzuda öncülük yapması gerektiğini söyledi.
ZİRAÎ GİRDİ MALİYETLERİ DÜŞMELİ
Özel dal tarafından gerçekleştirilen kontratlarda birden fazla firmanın vadettiği koşullara uymayarak daha ucuz mal etmeye çalıştığını aktaran Hüseyin Demirtaş, “Son olarak salçalık domateste yaşanan sıkıntıları biliyoruz. Kontratlı üretimle 70-80 kuruş bedel biçilen eserlere üretim artışı sonrası 30-35 kuruş fiyat biçildi. Birden fazla çiftçimiz eserini vermedi” dedi. Kontratlı tarımın sağlıklı bir formda uygulanabilmesi için öncelikli olarak ziraî girdi maliyetlerinin düşmesi gerektiğini vurgulayan Demirtaş, günümüzde yaşanan birçok sorunun ardında yüksek maliyetlerin yattığını belirtti. Demirtaş ayrıyeten, yüksek maliyetlerin yanında yaşanan kuraklığın da üretime büyük tesir ettiğini kaydetti.
TÜRKİYE’DE KANATLI KESİMİNDE YAYGIN
Kontratlı tarım uygulamaları Türkiye’de bilhassa kanatlı dalında yaygın bir biçimde tercih ediliyor. Beyaz et üretimi yapan tavukçuluk işletmeleri, etlik piliç üretiminin çok büyük kısmını kontratlı olarak ürettiriyor. Bu firmalar uygun kümeslere sahip yetiştiriciler ile makul şartlarda kontrat yapıyor. Kontrat çerçevesinde, yetiştiricilere civciv, yem, aşı ve ilaç üzere ana eserler veriliyor. Yetiştirici aldığı girdilerle uygun şartlarda, belirlenen müddette civcivleri büyüttükten sonra, bölüme gelen civcivler firma tarafından satın alınıyor. Kontrat çerçevesinde firma tarafından, yetiştiriciye kilo başına yahut belirlenen kriterlere nazaran bir ödeme yapılıyor. Yeniden salçalık domateste de kontratlı tarım modeli yaygın biçimde kullanılırken, bu alanda alım garantisi veren firmaların büyük bir kısmı sundukları mukavelelere sadık kalmıyor.
Haber7
