Merkez Bankası, bugünkü toplantısında, siyaset faizini yüzde 17’den yüzde 19’a yükselterek önden yüklemeli ve güçlü bir ek nakdî sıkılaştırmaya gitti.
Beklentilerin üzerinde gerçekleştirilen faiz artırımı kararına münasebet olarak; son devirdeki gelişmelerin, enflasyon beklentileri, fiyatlama davranışları ve orta vadeli enflasyon görünümü üzerinde oluşturduğu üst istikametli riskler gösterildi.
AA Finans gerçekleştirdiği ankete katılan ekonomistlerin büyük çoğunluğu, TCMB’nin faizlerde 100 baz puanlık bir artırım gerçekleştirmesini öngörüyordu.
Karar metninde de değerli değişiklikler dikkati çekerken, yükselen global enflasyon beklentilerinin gelişmiş ülke para siyasetlerine ait belirsizliklere ve global finansal piyasalarda dalgalanmaya yol açtığı vurgusu öne çıktı.
Öte yandan güçlü faiz artırımı yapılmasına rağmen karar metninde “gerekmesi durumunda ek nakdî sıkılaşma yapılacaktır” vurgusunun korunduğu gözlenirken, ekonomistler bunun “TCMB’nin kredibilitesini artırdığını, net duruşunu ve tutarlılığını pekiştirdiğini” belirtiyor.
“İLAVE SIKILAŞMA VURGUSUNUN KORUNMASI KARARI GÜÇLENDİRDİ”
AA muhabirine TCMB kararına ait değerlendirmelerde bulunan AA Finans Analisti ve ekonomist Haluk Bürümcekçi, TCMB’nin siyaset faizini beklentilerin çok üzerinde artırmasının TL açısından olumlu bir gelişme olduğunu söyledi.
Bankanın, faizi beklentiden fazla yükseltme münasebetini, “kredi büyümesindeki yükseliş eğilimi ile ithal maliyetlerdeki artışın, talep ve maliyet ögelerinde kademeli iyileşmeyi geciktirmesi” olarak gösterdiğini anlatan Bürümcekçi, para siyaseti duruşu sıkılığının enflasyonda kalıcı düşüşe ve fiyat istikrarına işaret eden güçlü göstergeler oluşana kadar “uzun bir müddet” korunacağı ve gerekirse ilave sıkılaşma yapılacağı bildirilerinin ise tekrarlandığını belirtti.
Bürümcekçi, TCMB’nin bu kararıyla para siyaseti faizi ile gerçekleşen/beklenen enflasyon ortasındaki istikrarın yine tesis edildiğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
“Karar sonrası gerçekleşen enflasyona nazaran hesaplanan siyaset gerçek faizi yüzde 2,9 ve beklenen enflasyona nazaran hesaplanan gerçek faiz yüzde 7,7 düzeyine yükseldi. Bu ise benzeri gelişmekte olan ülkelere nazaran çok daha yüksek gerçek faiz düzeylerine işaret ederek yabancı yatırımcı girişlerinin tekrar ağırlaşması açısından kâfi olabileceğini düşündürüyor. Buna karşılık, hanehalkı zıt dolarizasyonunu başlatacak istikrarın yakalanıp yakalanamayacağını önümüzdeki periyot enflasyon gerçekleşmeleriyle anlayacağız. Öte yandan karar metninde, para siyaseti duruşu açısından bir değişiklik yoktu. ‘Kalıcı fiyat istikrarı ve yüzde 5 maksadına varıncaya kadar, para siyaseti faizi ile gerçekleşen/beklenen enflasyon ortasındaki istikrar, güçlü dezenflasyonist etkiyi koruyacak formda kararlılıkla sürdürülecektir.’ cümlesi motamot korundu. Öte yandan güçlü faiz artışı sonrası da ‘gerekmesi durumunda ek nakdî sıkılaşma yapılacaktır’ vurgusunun korunması kararı güçlendiren bir tesirde bulundu.”
Gelecek aylarda enflasyon patikasına yönelik banka iddialarının çok üzerinde bir seyir gözlenmezse, Merkez Bankası’nın bu süreci siyaset faizini sabit tutarak geçmeyi planladığının söylenebileceğini belirten Bürümcekçi, “Politika faizinin düşüş sürecine girmesi için ise enflasyon gerçekleşmelerinin ve enflasyon beklentilerinin net bir halde aşağı istikametli eğilime girmesi ve ekonomik aktivitenin yavaşlaması gerekecek. Bunun ise son çeyrekten evvel görülemeyeceğini düşünüyoruz.” diye konuştu.
“PARA SİYASETİ PİYASALARI OLUMLU TARAFTA ŞAŞIRTMAYA DEVAM EDİYOR”
Bilkent Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Prof. Dr. Hakan Kara, para siyasetinin piyasaları müspet istikamette şaşırtmaya devam ettiğini belirterek, Merkez Bankası’nın enflasyona yönelik üst taraflı risklere atıfta bulunarak güçlü bir adım attığını söyledi.
TCMB Lideri Naci Ağbal’ın misyona geldiğinden bu yana gerek aldığı kararlar gerekse irtibatı ile inanç vermeye devam ettiğini vurgulayan Kara, şu değerlendirmelerde bulundu:
“Kasımdan bu yana atılan bütün adımları dikkatle incelediğimizde profesyonel ve basiretli bir Merkez Bankacılığı örneği görüyoruz. Bugünkü adım önümüzdeki periyotta enflasyonun çıkabileceği azami düzeylere karşı makul ölçüde muhafaza kalkanı sağlayan bir karar oldu. Enflasyon beklentilerini ve risk primini azaltma konusunda değerli katkı sağlayacaktır. Bu açıdan bakıldığında fiyat istikrarı istikametinde tarihi günlerden birini yaşadığımızı söz etmek mümkün. Elbette şu hususu da eklemek lazım. Daima faiz artırarak bir yere varamayız. Siyasi, jeopolitik ve memleketler arası ilgiler alanlarında beklentileri iyileştirecek güçlü adımlara muhtaçlık var. Merkez Bankası’nın bugünkü kararı bu önlemlerin atılması için yalnızca bir vakit kazandırıyor. Adımlar gecikirse bu kere sıcak para akımı ve bilançolardaki uyuşmazlıklar bir müddet sonra tekrar kırılganlığı besleyebilir. Bu nedenle enflasyonla gayret ve beklenti idaresinde maliye siyaseti ve öteki alanlarda Merkez Bankası’nı yalnız bırakmamamız gerekiyor.”
“TCMB KREDİBİLİTESİNİ DEVAM ETTİRDİ”
Bilgi Üniversitesi Öğretim Vazifelisi ve Sagam Stratejik Danışmanlık Kurucusu Murat Sağman, TCMB’nin piyasa beklentilerinin iki katı bir seviyede faiz artırımına gittiğini belirterek, bunun esas iki sebebi olduğunu söz etti.
Global piyasalarda bir bozulma olduğunu, bilhassa ABD’nin 10 yıllık faizlerinin yüzde 1,75 düzeylerine yükselmesinin risk iştahını negatif etkilediğini anlatan Sağman, “İkinci olarak da hem gerçekleşen hem de beklenen enflasyonda bir yükseliş görülüyor. Bu nedenle TCMB, 100 baz puanlık bir faiz artırımı yapmak yerine, piyasaya olumlu bir şok vermek için önden yüklemeli 200 baz puanlık bir artırımı tercih etti.” dedi.
Sağman, TCMB’nin son periyotta telaffuzları ve hareketlerinin örtüştüğüne işaret ederek, şunları söyledi:
“TCMB son aylarda kredibilite kazandı. Bugün bu aksiyonla evvelki telaffuzlarının devamını getirdi. Olağan ki faiz artışı gerçek bölüm için olumsuz bir gelişme fakat bizim en büyük sıkıntımız enflasyon. TCMB de bu aksiyonuyla gayesinin ve önceliğinin enflasyonu çözmek olduğunu kanıtladı. Muhtemelen Merkez Bankası, enflasyondaki görünümde ya da global piyasalarda bir bozulma görmezse ya da dış ilgilerde bir negatife gidiş olmazsa bir müddet bu düzeylerde kalacaktır. Faiz indirimleri de muhtemelen enflasyonda düşüş görülürse başlayacaktır. Özetle söylemek gerekirse; TCMB’nin en büyük silahı faiz değil tutarlılığı ve prestijidir, kredibilitesidir. Ondan sonra kullanılan araçlar gelir. Bu nedenle bugün TCMB kredibilitesini devam ettirdi, söyledikleri ve yaptıkları ortasında tutarlılık var.”
“MERKEZ BANKASI PİYASA BEKLENTİLERİNİN ÖNÜNE GEÇTİ”
Yalova Üniversitesi İktisat Kısmı Öğretim Üyesi Doç. Dr. Baki Demirel, Merkez Bankası’nın 200 baz puanlık bir artışla piyasa beklentilerinin önüne geçtiğini belirterek, karar metninde enflasyonla uğraş konusunda yapılan vurguyu da kıymetli bulduğunu söyledi.
Metinde, “Kalıcı fiyat istikrarı ve yüzde 5 gayesine varıncaya kadar, para siyaseti faizi ile gerçekleşen/beklenen enflasyon ortasındaki istikrar, güçlü dezenflasyonist etkiyi koruyacak formda kararlılıkla sürdürülecektir” vurgusunun korunduğuna işaret eden Demirel, “Bu vurgunun korunması da TCMB’nin kendi içinde dengeli olduğunu gösteriyor. Global riskler de var; emtia ve enflasyon beklentilerinde artış görülüyor. TCMB’nin bunu da göz önüne aldığı görülüyor. Bu da elbette gerçek. Özetle; TCMB’nin hem yurt içinde enflasyonu üst tarafta itecek risklerin, hem de yurt dışı kaynaklı risklerin farkında olduğunu gösteren bir metin ortaya kondu. Öte yandan 300 baz puanlık bir artırım daha iyi olabilirdi, benim beklentim bu taraftaydı.” diye konuştu.
Demirel, para siyasetinin tek başına kâfi olmadığını vurgulayarak, ekonomiyi desteklemek için maliye siyasetlerinin da faal ve genişleyici tarafta kullanılması gerektiğini tabir etti.
Haber7
